Page 24 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۹۳ (دوره جديد
P. 24

‫صفحه‌‌‪‌‌۲‌‌‌4‬شماره‌‪‌1۸۵۹‬‬
                                                                                                                    ‫جمعه ‪ ۲‬تا ‪ 1۵‬دیماه ‪1401‬خورشیدی‬

‫م ِن مازندرانی و حقوق اقوام‬                                                                                         ‫بازنشر‬

‫خورشید بر فراز شیر با شمشیر‪ :‬نماد ملی ایرانیان در کاخ گلستان تهران‬                                                  ‫=در شرایطی که اروپا مرزهای خود را (در قالب‬
                                                                                                                    ‫اتحادیه) با چنگ انداختن بر روی فقیرترین کشورهای‬
‫از انقلاب کبیر فرانسه که معبود همه انقلابیان است به‬       ‫غرب‪ ،‬شمال یا جنوب میرود! از همین رو به خنده میگفتم‬        ‫اروپای شرقی و حتی تا ترکیه گسترش میدهد و آمریکا‬
‫تصویب رسید و همزمان نخستین نظام جمهوری مبتنی بر‬           ‫گیلان و مازندران نمیتوانند از ایران جدا شوند چون به دریا‬  ‫تلاش میکند از طریق توافقهای سیاسی و اقتصادی در‬
                                                                                                                    ‫عمل مرزهای جغرافیایی با کشورهای آمریکای لاتین را از‬
               ‫فدرالیسم را در عصر جدید بنیاد نهاد‪.‬‬                                             ‫میافتند!‬             ‫میان بردارد‪ ،‬کدام دست و اندیشه در پی جابجایی مرزهای‬
‫ایرانیان از فدرالیسم بیش از هر چیز جنبه سیاسی آن را‬       ‫امروز اما با تغییر و تحولات منطقه و شنیدن زمزمههایی‬
‫در نظر میگیرند‪ .‬حال آنکه فدرالیسم نه تنها به سیاست‬        ‫که نمیتوان آنها را جدی نگرفت‪ ،‬آن تصویر طنزآمیز دامنه‬                    ‫ایران و بهم ریختن نقشه منطقه است؟!‬
‫محدود نمیشود‪ ،‬بلکه مهمترین جنبه و کارآیی آن در‬            ‫یک خطر را نمایان میسازد‪ :‬به راستی‪ ،‬آنهایی که واقعا‬        ‫=بحث فدرالیسم و حقوق اقوام یک بحث جدی و‬
‫تقویت توانمندی اقتصاد ملی یک کشور متحد و برقراری‬          ‫زمزمه جدایی سر میدهند و به دریا هم نمیافتند‪ ،‬به کجا‬       ‫حساس است که باید آن را به کارشناسان سیاسی و اقتصادی‬
‫توازن اقتصادی بین استانها یا ایالتهای آن است‪ .‬در‬          ‫خواهند افتاد؟ به دامان عراق و ترکیه؟ یا به دامان پاکستان‬  ‫سپرد‪ .‬داشتن یک عقیده سیاسی و طرفدار حقوق اقوام‬
‫سال ‪« ۱۹۹۷‬برونو فرای» استاد دانشگاه زوریخ در سوییس‬        ‫و اتحادیه فدرال روسیه؟ در شرایطی که اروپا مرزهای خود‬      ‫بودن برای این بحث کافی نیست‪ .‬ثبت فدرالیسم در قانون‬
‫و «راینر آیشنبرگر» استاد دانشگاه فرایبورگ در آلمان بحث‬    ‫را (در قالب اتحادیه) با چنگ انداختن بر روی فقیرترین‬       ‫اساسی یک کشور الزاما به معنای از میان برداشته شدن‬
‫جدیدی را درباره ظرفیت فدرالیسم مطرح کردند‪ .‬بر اساس‬        ‫کشورهای اروپای شرقی و حتی تا ترکیه گسترش میدهد و‬
‫مطالعات و نظریه این دو دانشمند‪ ،‬میتوان با خودمختاری‬       ‫آمریکا تلاش میکند از طریق توافقهای سیاسی و اقتصادی‬          ‫تبعیضات و مشکلات حقوقی اقلیتهای قومی نیست!‬
‫معین سیاسی و رقابت اقتصادی بین استانها و با تکیه بر‬       ‫در عمل مرزهای جغرافیایی با کشورهای آمریکای لاتین را از‬    ‫=ایرانیان از فدرالیسم بیش از هر چیز جنبه سیاسی آن‬
‫ابتکارات نهادهای مستقل شهروندی دامنه ظرفیتهای به‬          ‫میان بردارد‪ ،‬کدام دست و اندیشه در پی جابجایی مرزهای‬       ‫را در نظر میگیرند‪ .‬حال آنکه مهمترین جنبه و کارآیی آن‬
                                                                                                                    ‫در تقویت توانمندی اقتصاد ملی یک کشور متحد و برقراری‬
              ‫ویژه اقتصادی فدرالیسم را گسترش داد‪.‬‬                        ‫ایران و بهم ریختن نقشه منطقه است؟‬
‫این بحث در حوصلهی این مطلب نیست و اشاره به آن‬                                           ‫فراتر از سیاست‬                   ‫توازن اقتصادی بین استانها یا ایالتهای آن است‪.‬‬
‫تنها از این رو بود تا بر اساس تجربهای که در به انحراف‬                                                               ‫=ما ایرانیان‪ ،‬پدر و مادر‪ ،‬همسر‪ ،‬و پدر یا مادر‬
‫کشیدن موضوعات و مقولات (درست مانند اصلاحات)‬               ‫بحث فدرالیسم و حقوق اقوام یک بحث جدی و حساس‬               ‫فرزندانمان از اقوام دیگر‪ ،‬کرد‪ ،‬آذری‪ ،‬فارس‪ ،‬ترکمن‪ ،‬یا بلوچ‬
‫وجود دارد‪ ،‬شاید بتوان درباره چنین انحرافاتی به فعالان‬     ‫است که باید آن را به کارشناسان سیاسی و اقتصادی سپرد‪.‬‬      ‫و عرب هستند‪ .‬جای خوشحالی است که این آمیختگی خود‬
‫سیاسی و احزاب هشدار داد‪ .‬علاقه و عقیده برای حل‬            ‫داشتن یک عقیده سیاسی و طرفدار حقوق اقوام بودن برای‬        ‫به یک عامل مؤثر در پیشگیری از بروز تعصبات قومی‬
‫مشکلات کافی نیست‪ .‬باید دانش کارشناسان و تجربه‬             ‫این بحث کافی نیست‪ .‬به ویژه آنکه تجربه نشان میدهد‬          ‫بدل شده است‪ .‬ما دیگر تنها اقوام مختلف نیستیم‪ ،‬بلکه‬
‫کشورها را به خدمت گرفت‪ .‬از همین رو امیدوارم کسانی‬         ‫هر یک از حدود بیست و سه کشوری که قانون اساسی‬              ‫قوم و خویش یکدیگریم‪ .‬کسانی که ندانسته و به طمع به‬
‫که به این بحثها میپردازند‪ ،‬دستکم تعریف «فدرالیسم»‬         ‫آنها بر اساس مناسبات فدرال تنظیم شده است‪ ،‬آن را به‬        ‫دنبال ناکجاآبادی هستند که دستهای پنهان آن را نشان‬
‫را خوانده باشند و بدانند این کلمه از واژه لاتین فوئدوس‬    ‫شیوه خود پیاده کرده و یا اصلا به آن عمل نمیکنند‪ .‬ثبت‬      ‫میدهند‪ ،‬جز از راه پاکسازی قومی و خشونتی تصورناپذیر‬
‫‪ Foedus‬میآید که در فارسی آن را به اتحادیه‪ ،‬هم پیمانی‪،‬‬     ‫فدرالیسم در قانون اساسی یک کشور الزاما به معنای از‬        ‫چگونه خواهند توانست بر این آمیختگی و تنوع رشک‬
‫قرارداد و اتحاد معنی کردهاند‪ .‬هم معنای لغوی این واژه و‬    ‫میان برداشته شدن تبعیضات و مشکلات حقوقی اقلیتهای‬
‫هم مفهوم سیاسی آن و هم چنین نمونههای عملا موجود‬                                                                                                  ‫برانگیز غلبه کنند؟!‬
‫کشورهای فدرال‪ ،‬نشان میدهد که از یکسو فدرالیسم‬                                              ‫قومی نیست!‬               ‫=موافقان و مخالفان فدرالیسم باید بدانند نه صرف‬
‫هرگز به معنای «استقلال کامل سیاسی» از دولت مرکزی و‬        ‫برای مثال پاکستان و هند و مالزی و نیجریه و آفریقای‬        ‫پذیرش فدرالیسم به معنای تأمین حقوق اقوام و نه رد آن‬
‫سراسری نبوده و نیست و از سوی دیگر استا ِن م ِن مازندرانی‬  ‫جنوبی همانگونه فدرالیسم را در قانون اساسی خود‬             ‫به معنای زیر پا گذاشتن حقوق آنهاست‪ .‬لیکن در شرایطی‬
‫به همان اندازه باید از حقوق فدرال برخوردار باشد که‬        ‫پذیرفتهاند که آلمان و اتریش و سویس و اسپانیا و اتحادیه‬    ‫که هنوز جمهوری اسلامی حقوق همه اقوام ایران را‬
‫کردستان و آذربایجان و دیگر استانهای ایران! حال آنکه‬       ‫فدرال روسیه متشکل از ‪ ۲۱‬جمهوری و ایالات متحده آمریکا‬      ‫به مثابه یک ملت زیر پا مینهد‪ ،‬دمیدن در تنور چنین‬
‫در میان ایرانیان هنگامی که سخن از «فدرالیسم» میرود‪،‬‬       ‫با ‪ ۵۰‬ایالت که قانون اساسیاش از تمامی این کشورها‬          ‫بحثهایی آدم را به یاد طنز پر نکته دعوا بر سر لحاف‬
‫بلافاصله نگاهها به یکی دو استان معین دوخته میشود و‬        ‫قدیمیتر است‪ .‬قانون اساسی آمریکا بیش از دویست‬              ‫ملا میاندازد‪ .‬ما عراق نیستیم! نمیخواهیم هم ترکیه‬
                                                          ‫سال پیش در سال ‪ ۱۷۸۷‬و دو سال پس از نخستین انقلاب‬          ‫باشیم! میخواهیم خودمان باشیم و در صلح زندگی کنیم‪.‬‬
       ‫اغلب به گونهای سخن گفته میشود که گویا تنها‬         ‫بورژوازی جهان در این کشور (‪ )۱۷۷۶‬و سیزده سال پیش‬          ‫در زمینه درک حقوق یکدیگر اما هنوز در آغاز یک راه‬
                                                                                                                    ‫فرهنگی قرار داریم‪ .‬از همین رو نخستین گام چیزی جز‬

                                                                                                                                         ‫روراست بودن با خود نیست‪.‬‬
                                                                                                                    ‫=خود را به شیوه مجلات «تست» کنیم‪ .‬این «تست»‬
                                                                                                                    ‫مخصوص «فارسها» نیست‪ .‬افراد همه اقوام باید خود را‬
                                                                                                                    ‫«تست» کنند‪ .‬در این «تست» نباید سر خود کلاه گذاشت‪.‬‬
                                                                                                                    ‫مثلا آیا یک ایرانی کرد یا فارس یا مسلمان میپذیرد در‬
                                                                                                                    ‫فردای یک ایران جمهوری‪ ،‬رییس جمهور ترکمن یا بهایی‬
                                                                                                                    ‫یا زرتشتی‪ ،‬و یا در یک ایران پادشاهی‪ ،‬نخست وزیر کرد‬
                                                                                                                    ‫یا عرب یا مسیحی و یا یهودی داشته باشیم؟ آیا شما از‬
                                                                                                                    ‫خواندن این پرسش یکه خوردید؟ در این صورت هنوز با‬
                                                                                                                    ‫دمکراسی و حقوق بشر خیلی فاصله دارید! فدرالیسم‬

                                                                                                                                                      ‫پیشکشتان!‬

                                                                                                                    ‫الاهه بقراط (بازنشر از آذر ‪ – )۱۳۸۴‬من از جداییطلبی‬
                                                                                                                    ‫و تجزیه که مستقیم و نامستقیم از سوی برخی متعصبان‬
                                                                                                                    ‫قومی مطرح شده و میشود‪ ،‬همواره تصویری طنزآمیز‬
                                                                                                                    ‫مانند فیلمهای کارتون در ذهن داشتم زیرا مجسم میکردم‬
                                                                                                                    ‫بخشی از جغرافیای ایران حرکت میکند و به طرف شرق یا‬
   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29