Page 37 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۴۰۴ (دوره جديد
P. 37
صفحه۳۷شماره۱8۷۰ آبگیری شده است». سیلابها و استفاده از آب ذخیره شده برای توسعه
جمعه ۱۷تا پنجشنبه ۳۰مارس ۲۰۲۳ در سال ۱۳۹۶با ارزیابیهای اولیه باستانشناسان در و بهبود فعالیت های کشاورزی در استانهای بوشهر و
محدوده آبگیری سد چمشیر ۱۲۰ ،محوطه باستانی شناسایی خوزستان است .عملیات اجرای این طرح با اخذ مجوزهای
زودتر نیروگاه ،ماجرای سد چمشیر را به مجلس شورای شد .کاوشگران همچنین ،استقرارگاههای موقت زیادی لازم از جمله مجوز زیست محیطی از سال ۹۱شروع شد و
اسلامی هم کشاند .جمال محمدولی سامانی مسئول
مطالعات آب در مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی متعلق به عشایر را شناسایی کردهاند. هماکنون دارای پیشرفت فیزیکی ٩۵درصد است.
درباره ابهامات این طرح سدسازی و نیروگاهی گفته بود که عقیل عقیلی باستانشناس در اینباره گفته بود که نتیجه محمدرضا فاضل گفته که با وارد شدن مرحله جدید آبگیری
«به استعلامی که از ما شده بود از مجلس شورای اسلامی و تلاش همکاران باستانشناس در رابطه با محوطههایی که طرح و ذخیره سازی مناسب آب ،این نوید را به کشاورزان
اصل نود پاسخ دادیم که دو مورد برایمان سوال است .یکی در بخش قبل و بعد از سد وجود داشتند ،نشان میداد که پاییندست به ویژه کشاورزان دشتهای زیدون و هندیجان
این که دوره آماری مورد استفاده منتهی به ۱۴۰۰یا ۱۴۰۱ زندگی از چیزی حدود ۷هزار یا ۸هزار سال قبل از میلاد میتوان داد که در تابستان و پاییز سد چمشیر آبی مناسب
نیست و متعلق به ۱۲سال قبل است .در آن گزارشی که مسیح در مجاورت رود عظیم زهره در جریان بوده و تا
دریافت کردیم یکی از نواقصش این است چون شرایط ۱۲ دوران هخامنشی و دوران پهلوی و حتا حال حاضر هم را از لحاظ کیفیت و کمی برای آنها تنظیم خواهد شد.
سال پیش ،از نظر میزان بارش و شرایط خشکسالی ،شرایط معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چمشیر گچساران
بهتری نسبت به ۱۰یا ۱۲سال فعلی است که در آن بسر جریان داشت. گفت :تأمین آب آشامیدنی و صنعتی ،بهرهمند شدن
میبریم .مطالعات هیدرولوژی باید بهروز بشود .دوم این او افزوده بود که «متاسفانه در صورت آبگیری سد چمشیر ٨۵هزار هکتار زمینهای کشاورزی استانهای کهگیلویه و
که بحث گسلی که بر اساس مطالعات زمینشناسی تا حدی این منطقه زیبا با زندگی عشایری و تمام حیات و تاریخی بویراحمد ،خوزستان و بوشهر ،تولید ۴۸گیگا وات برق آبی،
آمده است و معلوم نیست که این گسل تا مخزن ادامه پیدا که در آنجا وجود دارد ،زیر آب خواهند رفت .تشخیص ایجاد زیرساخت مناسب برای تولید صنعت آبزیان و صنایع
داده شده که این محوطه روی گسل قرار دارد و حتا به وابسته ،ایجاد بستر مناسب جهت توسعه گردشگری منطقه،
میکند یا نه». دلیل وجود سازندههای نمکی ،آهکی و از جنس گچ ،آب کنترل سیلاب ها و استفاده بهینه از آب و جلوگیری از بروز
منتقدان بهرهبرداری از سد چمشیر آن را با سد گتوند ذخیره شده در مخزن تحت تاثیر این میزان مواد طبیعی خسارات سیلاب،اشتغال زایی،کنترل شوری آب رودخانه زهره
در استان خوزستان مقایسه میکنند که یکی پروژههای قرار خواهد گرفت و خود موضوع پیچیدهای خواهد شد». و احیاء اراضی پایین دست از مهمترین اهداف این طرح
فاجعهآمیز جمهوری اسلامی بود .سد گتوند یکی از به گفته عقیل عقیلی «نه تنها حیات در مخزن سد از بین
بزرگترین سدهای ایران بر روی رودخانه کارون در جنوب خواهد رفت بلکه آثار تاریخی بسیاری هم در این منطقه اقتصادی میباشد.
غربی ایران است .این سد ،در فاصله ۳۸۰کیلومتری از وجود دارد که آنها هم به دلیل عدم بررسی کامل به زیر آب محمدرضا فاضل در حالی این طرح را «اقتصادی» خوانده
سرچشمه های حوضه آبریز کارون ،در فاصله ۲۵کیلومتری میروندودرعمق ۱۰الی ۲۰مترازآبمدفونمیشوند.این و گفته «مجوزها» برای ساخت این سد دریافت شده که
شمال شهرستان شوشتر و در ۱۰کیلومتری شمال شرقی شهر اتفاق منجر میشود که ما فرهنگهای متعدد به همراه آثار مدتهاست کارشناسان محیط زیست و باستانشناسان
تاریخی و موزهای فراوانی را در این منطقه از دست بدهیم». نسبت به ساختن این سد هشدار داده و اعلام کردهاند که
گتوند در استان خوزستان قرار دارد. او افزوده که «دمای هوا در این منطقه از اواسط فروردین آبگیری این سد میتواند محوطه گستردهای از دوره ساسانی
این سد در نزدیکی یکی از بزرگترین معادن نمک منطقه ماه شروع به بالا رفتن میکند و در پایان تابستان به اوج
با صدها میلیون تن ذخیره نمکی احداث شد و نادیده گرفته خود میرسد و با ذخیره شدن آب در پشت سد عملا حجم را برای همیشه غرق کند.
شدن چنین موضوع مهمی از سوی مسئولان سبب شد زیادی از آب در فصول گرم تبخیر خواهد شد .این منطقه، البته موضوع آبگیری سد چرمشیر نیز از ماه گذشته توسط
گنبدها و رگههای نمکی پس از آبگیری سد به زیر آب رفته مهمترین مکان برای عشایر است که میخواهند فصل سرد برخی فعالان محیط زیست اطلاع داده شده بود .آنها اعلام
و منجر به افزایش شوری آب در پاییندست این سد و بروز را در آن بگذرانند و برای شروع فصل گرم به سرحدات کرده بودند آبگیری این سد به دلیل موج مخالفت فعالان
مشکلاتی جدی برای کشاورزانی که زمینهایشان از آب این خنکتر کوچ کنند .میشود با نمایش همین روند زندگی محیط زیست و میراث فرهنگی به صورت «مخفیانه» آغاز
عشایری درآمد برای عشایر عزیز و زحمتکش و کل مملکت،
رودخانه تغذیه میکرد شد. از طریق وارد کردن گروههای گردشگر خارجی حاصل کرد شده است.
همچنین به زیر آب رفتن مساحت بزرگی از زمینهای و از این منطقه و حیاتی که در آن وجود دارد به صورت محمد درویش فعال محیط زیست درباره آبگیری مخفیانه
مرغوب و حاصلخیز دشت عقیلی و برخی از آثار باستانی و این سد گفته بود که «معمولا مراسم آبگیری سدها با بوق و
تخریب صدها اصله درخت از دیگر حاشیههایی سد گتوند حرفهایتری درآمدزایی کرد». کرنای فراوان برگزار میشود و عالیترین مقامات را دعوت
مخالفت کارشناسان محیط زیست و میراث فرهنگی با میکنند ،بهخصوص اینکه این سد پنجمین سد بزرگ ایران
به عنوان رسوایی سدسازی جمهوری اسلامی بود. آبگیری این سد در کنار اصرار دولت بر راهاندازی هرچه است ولی میبینیم که کاملا مخفیانه آبگیری را شروع کردند،
اکنون بسیاری از کارشناسان معتقدند سد چمشیر نیز مخزن سد چمشیر را پر کرده و حالا تصاویرش را منتشر
مانند سد گتوند هزینههای غیرقابل جبران زیست محیطی
و اقلیمی و همچنین تخریب زیستبوم عشایری و آثار و کردند».
علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران
محوطههای باستانی را در پی خواهد داشت. نیز در آذرماه ۱۴۰۱گفته بود[« :در مورد] آنچه نصب
شده ما نظر ندادیم .قبلا اعلام کردیم اجازه گتوند دوم را
نمیدهیم .مواضعمان همین است تا راستیآزمایی انجام
شود… نتایج کارهای میدانی مشخص شود اعلام موضع
میکنیم .هیچگونه آبگیری فعلا انجام نمیشود».
این در حالیست که سازمان حفاظت محیط زیست در
نامهای به ابراهیم رئیسی نوشت« :به دلیل مطرح شدن
تردیدهایی در خصوص وجود منابع شور در مخزن و دریاچه
سد و احتمال شوری آب مؤید نگرانیها و ابهامات جدی
است .تا انجام و تکمیل مطالعات موجود ،نظر سازمان عدم
آبگیری این سد میباشد».
تصاویر منتشر شده از این سد و مقایسه آن با چند سال
قبل کاملا گویای آغاز آبگیری در نیمه زمستان بود .سوم
اسفند ماه نیز خبرگزاری مهر اعلام کرد «در حالی که ابهامات
زیادی پیرامون سازندهای سد ،وضعیت پسا آبگیری ،وجود
محوطه تاریخی و حتی چاههای نفت در سایت و مخزن
سد چم شیر گچساران توسط کارشناسان و فعالان زیست
محیطی مطرح بود ،تصاویر منتشر شده نشان میدهد این
سد در بارشهای اخیر و در عین تکذیبهای مکرر متولیان،
