Page 40 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۴۱۴ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‪‌‌‌4‌‌0‬شماره‌‪‌1۸۸0‬‬
‫جمعه ‪ 1۲‬تا ‪ 1۸‬خردادماه ‪140۲‬خورشیدی‬

‫قدرت و جلال و شکوه فرهنگی از پارس تا یونان در لندن‬

‫این سنگنگاره با تقلید از سبک دوران هخامنشی در یونان ساخته شده است‬ ‫تقلید یونانیان از اشیاء دوران هخامنشی‬

‫دوره باقی مانده است‪ .‬بسیاری از این وسایل از جنس طلا‬ ‫موضوعی و موقت که در موزههای مختلف بریتانیا از جمله‬ ‫=دربار هخامنشی از اشیای لوکس برای نمایش اعتبار‪،‬‬
‫هستندوشهرتجهانیدارندودرایننمایشگاههم بهنمایش‬ ‫در موزه معتبر بریتانیا برگزار میشود بیندازیم‪.‬‬
‫درآمدهاند‪ .‬قابل توجه است که اشیایی بسیار شبیه به همین‬ ‫نفوذ و قدرت خود استفاده میکرد‪ .‬سبک و مکتب آثار‬
‫اشیا‪ ،‬ولی نه لزوماً از جنس طلا در ارمنستان و در یونان با‬ ‫این نوع نمایشگاهها هم مکانی است برای لذت بصری از‬ ‫باستانی پارس متمایز است و نتیجهی خلاقیت همراه با‬
‫تقلید از ایده و سبک هخامنشی ساخته شده است‪ .‬برخی‬ ‫اشیای زیبای هنری و باستانی و هم آموختن دربارهی آنها‪ .‬به‬ ‫اقتباس و تلفیق آثار و اشیای هنری تمدنها و فرهنگهایی‬
‫از این اشیا امتزاج ارگانیک یک ظرف به عنوان وسیلهای‬ ‫عبارت دیگر‪ ،‬فرصتی است برای ارضای حس زیبایی شناختی‬ ‫فراتر از مرزهای ایران باستان است‪ .‬میتوان گفت که سبک‬
‫برای نوشیدن و خوردن و شکل و شمایل یک حیوان‪ ،‬به ویژه‬ ‫و فرصت مغتنمی برای آموختن دربارهی نگرش‪ ،‬اندیشه‬ ‫پارسی بر آتن «دموکراتیک» آن دوران هم تاثیر داشته و این‬
‫سر حیوان هستند که با هم ترکیب شدهاند‪ .‬در یونان باستان‬ ‫و یا فلسفهای که در پشت ساخت این اشیای نفیس و زیبا‬
‫وسیلهی مشابهی از جنس گل رس ساخته شده که در این‬ ‫نهفته است‪ .‬فراتر از این‪ ،‬امکانی است برای تعمیق دانش‬ ‫را از آثار آن دوران میتوان دریافت‪.‬‬
‫بازدیدکنندگان دربارهی بستر تاریخی آفرینش این اشیا و آثار‪.‬‬ ‫=دربار هخامنشی علاوه بر نظام ساختاری‪ ،‬از شکوه و‬
‫نمایشگاه عرضه شده است‪.‬‬ ‫برای برگزاری نمایشگاههای موقت و موضوعی‪ ،‬دست‬ ‫جلال خودنیزبرایکمکبهحفظاقتدارخودبرسرزمینهای‬
‫نکته قابل توجه اینکه نه فقط در ساخت این اشیا و‬ ‫اندرکاران مدتی طولانی در مورد ایدهای که دارند و زاویهای‬ ‫وسیع استفاده میکرد‪ .‬حاکمان نواحی مختلف امپراتوری که‬
‫وسایل زندگی از سبک ایرانی تقلید شده بلکه یونانیها از‬ ‫که می خواهند از آثار و اشیای باستانی به نمایش بگذارند‪ ،‬به‬ ‫ساتراپ نامیده میشدند‪ ،‬در جشنها هدایای گرانبهایی را‬
‫سنگنگارههای معروف هخامنشی هم که در آنها مناسک‬ ‫پژوهش میپردازند‪ .‬سپس بر مبنای یافتههای خود و پیامی‬ ‫تقدیم شاهنشاههحامنشیمیکردند‪.‬پادشاههخامنشیهم‬
‫شرابخواری نشان داده میشود هم تقلید کردهاند‪ .‬البته با ذکر‬ ‫که در نظر دارند با بازدیدکنندگان نمایشگاه به اشتراک بگذارند‪،‬‬ ‫به نوبه خود با دادن هدایای فراوان و نفیس در پی تداوم‬
‫این نکته که سبک یونانی کمی متفاوت است و انسانها در‬ ‫اشیا و آثار مربوطه را از موزههای بریتانیا و نیز کشورهای دیگر‬ ‫وفاداری آنها میبود‪ .‬به این ترتیب در کنار این جلال و شکوه‬
‫گردآوری کرده و برای مدتی به نمایش میگذارند‪ .‬موزه بریتانیا‬ ‫مقاصد سیاسی روشنی نیز قرار داشته تا امنیت و صلح را در‬
‫حالت طبیعیتری نشان داده میشوند‪.‬‬ ‫از این امتیاز بالا برخوردار است که بخش مهمی از اشیای لازم‬
‫در نمایشگاه همچنین توضیح داده میشود که از آنجا‬ ‫برای اینگونه نمایشگاهها در آن موجود و متعلق به همین‬ ‫آن امپراتوری حفظ کند‪.‬‬
‫که امپراتوری هخامنشی در حدود سال ‪ ۵۰۰‬قبل از میلاد‬ ‫موزه است‪ .‬در نمایشگاه اخیز از موزههای کشورهایی نظیر‬ ‫=در این نمایشگاه نوشتهای نیز حاکی از آن است که‬
‫وسیعترین امپراتوری جهان باستان بوده است‪ ،‬پارسیان برای‬ ‫بلغارستان و ارمنستان نیز اشیایی به عاریت گرفته شده است‪.‬‬ ‫این فقط فردوسی نبود که از شکوه و جلال ایران باستان و‬
‫ادامهی سلطه خود بر سرزمینهای وسیع تحت سلطه‪ ،‬نظام‬ ‫در بدو ورود به نمایشگاه «قدرت و شکوه و جلال‪ ،‬از پارس‬ ‫گستردگی امپراتوری هخامنشی باخبر بوده و آن را میستوده‬
‫پیشرفته و پیچیده و دقیقی را پیریزی کرده بودند و تمهیدات‬ ‫تا یونان» در توضیحاتی که برای مرور بازدیدکنندگان نصب‬ ‫است‪ .‬بیتی از حافظ در بخش یونانی نمایشگاه به این‬
‫شده آمده است که در فاصله سالهای ‪ ۴۷۹‬تا ‪ ۴۹۰‬پیش از‬ ‫مضمون آمده است که‪« :‬یک جام شراب‪ ،‬آیینهی سکندر‬
‫خاصی برای نگهداری آن سرزمینها به کار میبردند‪.‬‬ ‫میلاد‪ ،‬پارسیان برای فتح سرزمین اصلی یونان تلاشها کردند‬ ‫است که وسعت قلمرو داریوش شاه را به ما نشان میدهد‪».‬‬
‫دربار هخامنشی علاوه بر نظام ساختاری‪ ،‬از شکوه و جلال‬ ‫ولی ناموفق ماندند‪ .‬یونانیان پیروزی خود را پیروزی «مردمان‬ ‫اشارهی این متن به غزل حافظ با مطلع مشهور «دل میرود‬
‫خود نیز برای کمک به حفظ اقتدار خود بر سرزمینهای وسیع‬ ‫سادهزیست و دور از زرق و برق» بر دشمن» توصیف‬ ‫ز دستم صاحبدلان خدا را‪ /‬دردا که راز پنهان خواهد شد‬
‫استفاده میکرد‪ .‬حاکمان نواحی مختلف امپراتوری که ساتراپ‬ ‫آشکارا» است‪ .‬حافظ در غزل یادشده این بیت را آورده‬
‫نامیده میشدند‪ ،‬در جشنها هدایای گرانبهایی را تقدیم‬ ‫میکردند که از «شدت شکوه و جلال» تضعیف شده بود‪.‬‬ ‫است‪« :‬آیینهی سکندر جام می است بنگر ‪ /‬تا بر تو عرضه‬
‫شاهنشاه هحامنشی میکردند‪ .‬پادشاه هخامنشی هم به نوبه‬ ‫اما اشیای باستانی پارس و یونان قضیهی دیگری را نیز به‬ ‫دارد احوال ُمل َک دارا»‪ .‬اینکه تفسیر مفسران موزه بریتانیا از‬
‫خود با دادن هدایای فراوان و نفیس در پی تداوم وفاداری‬ ‫نمایش میگذارند‪ .‬دربار هخامنشی از اشیای لوکس برای نمایش‬ ‫این بیت تا چه اندازه درست است میبایست به مدعیان‬
‫آنها میبود‪ .‬ساتراپها هدایا را از نواحی تحت اداره خود‬ ‫اعتبار‪ ،‬نفوذ و قدرت خود استفاده میکرد‪ .‬سبک و مکتب آثار‬
‫جمعآوری کرده و برای شاه شاهان هدیه می آوردند‪ .‬سپس با‬ ‫باستانی پارس متمایز است و نتیجهی خلاقیت همراه با اقتباس‬ ‫حافظشناسیسپرد‪.‬‬
‫نشان دادن هدایای دریافت شده از شاهنشاهان هخامنشی‪،‬‬ ‫و تلفیق آثار و اشیای هنری تمدنها و فرهنگهایی فراتر از‬
‫عظمت‪ ،‬اعتبار و جلال و قدرت خود را به مردم مناطق تحت‬ ‫مرزهای ایران باستان است‪ .‬میتوان گفت که سبک پارسی بر‬ ‫در موزهی معروف بریتانیا در لندن نمایشگاهی با عنوان‬
‫مدیریت خود نشان داده و حمایت شاهنشاه از خود را از این‬ ‫آتن «دموکراتیک» آن دوران هم تاثیر داشته و این را از آثار آن‬
‫«قدرت و شکوه‪ ،‬از پارس تا یونان» جریان دارد که مقایسهای‬
‫طریق نیز به نمایش میگذاشتند‪.‬‬ ‫دوران میتوان دریافت‪.‬‬
‫به این ترتیب در کنار این جلال و شکوه مقاصد سیاسی‬ ‫به عنوان یک نمونه‪ ،‬پادشاهان و اشراف هخامنشی شیوهی‬ ‫است بین هنر و صنایع دستی ایران باستان و یونان باستان‪.‬‬
‫روشنی نیز قرار داشته تا امنیت و صلح را در آن امپراتوری‬ ‫خاصی در ریختن و نوشیدن شراب داشتند‪ .‬از وسایل خاص‬
‫حفظ کند‪ .‬بیشتر روایاتی که از پارسیان باقی مانده به وسیله‬ ‫و نفیسی هم به همین منظور استفاده میکردند که از آن‬ ‫بازدید از این نمایشگاه برای هر ایرانی میتواند آموزنده باشد‪.‬‬

‫یونانیان نوشته شده است‪ .‬بسیاری از این نویسندگان‬ ‫بازدیدکنندگان همزمان با تماشای اشیای هنری‪ ،‬صنایع دستی‪،‬‬

‫اشیای نفیس و ظریفی که مورد استفادهی شاهان و اشراف‬

‫هخامشی و یونانی بوده است‪ ،‬می توانند توضیحات مختصر و‬

‫مفیدی نیز دربارهی آنها یا بشنوند و یا بخوانند‪.‬‬

‫قبل از پرداختن به خود نمایشگاه نگاهی به نمایشگاههای‬