Page 41 - (کیهان لندن - سال چهلم ـ شماره ۴۲۴ (دوره جديد
P. 41

‫صفحه‌‌‪‌‌‌‌4‌‌1‬شماره‌‪18۹0‬‬                                                            ‫مستحکمینخواهدداشت‪.‬‬                 ‫• در نظر گرفتن بستر و شرایطی که کشور و جهان در‬
‫جمعه ‪ 11‬تا پنجشنبه ‪ 1۷‬اوت ‪۲0۲۳‬‬                              ‫از جمله مواردی که به عنوان مثال میتوان در این بخش‬          ‫آن قرار دارند‪ .‬در هر دو کشور‪ ،‬هدفگذاریها برای توسعه‬
                                                            ‫به آنها اشاره کرد که میتوانند مورد توجه سیاستگذاران قرار‬   ‫سیستم با توجه به شرایط و بستر و ارزشهای هر کدام از دو‬
‫استفاده از تجربه سایر کشورها و در عین حال استفاده از‬
                        ‫کمکهایمالیبینالمللی)‬                                          ‫بگیرند‪ ،‬نکات زیر است‪:‬‬                ‫کشور و متناسب با روندهای جهانی در نظر گرفته شد‪.‬‬
                                                                                                                       ‫ژاپن به دلیل ساختار سیاسی پایدارتر در طول تاریخ بسیار‬
‫همکاری با کشورهای مختلف چه کشورهای آسیای جنوب‬                   ‫‪-۱‬توجه به غلبه ایدئولوژی چپمحور در دانشگاهها‬           ‫زودتر از کره جنوبی اصلاحات و توسعه آموزشی خود را آغاز‬
‫شرقی (همچون ژاپن و کره جنوبی) و چه کشورهای منطقه‬            ‫به واسطه اتفاقاتی که در سال ‪ ۵۷‬در ایران رخ داد‪ ،‬از جمله‬    ‫کرد‪ .‬از این جهت تجربههای قابل توجهی برای سیاستگذاران‬
‫و غرب میتواند بستر بسیار مناسبی برای توسعه سیستم‬            ‫تغییرات بزرگ در سیستم آموزشی ایران‪ ،‬غلبه ارزشهای‬           ‫در این زمینه دارد‪ ،‬چرا که میتوان مراحل توسعه سیاستها‬
‫آموزشی ایران بر مبنای سیاستهای استانداردی که کارکرد آنها‬    ‫چپمحور است که عموما ارزشهای عادی و طبیعی نیستند‬            ‫را به خوبی در این کشور دید‪ .‬ابتدا تمرکز بر رشد ک ّمی سیستم‬
‫قبلا توسط بقیه کشورها آزموده و تجربه شده‪ ،‬فراهم کند‪ .‬این‬    ‫ولی در دانشگاههای ایران شروع به رشد کردند‪ .‬حتی با وجود‬     ‫آموزش و پرورش بوده و بعد از آن بود که رشد و ارتقاء کیفی‬
                                                            ‫خیزش اخیر ایرانیها (پس از قتل مهسا امینی) و موجی که‬        ‫در دستور کار و اولویت قرار گرفت‪ .‬پس از گسترش ک ّمی و‬
                 ‫کار از چند جهت حائز اهمیت است‪:‬‬             ‫به سمت ملیگرایی در سالهای اخیر شکل گرفته است‪ ،‬باز‬          ‫رشد کیفی‪ ،‬اصلاح و ارتقاء مدیریت نظام آموزشی و مدارس‬
‫‪-۱‬جلوگیری از اتلاف زمان در تکرار آزمون و خطای‬               ‫هم دانشگاههای ایران (به ویژه دانشگاههای بزرگ در تهران)‬     ‫و دانشگاهها میبایست مورد توجه قرار گیرد‪ .‬روشن است‬
                                                            ‫خالی از ایدئولوژیهایی نیستند که تفکرات چپ عادی و‬           ‫که بین این مراحل نمیتوان خط و مرز زمانی مشخصی رسم‬
          ‫سیاستهایی که ممکن است شکست بخورند‪.‬‬                ‫میهندوسترانمایندگینمیکنند‪.‬اینگرایشهاعموماهمچنان‬            ‫کرد چرا که اینهمه بطور نامحسوس در هم تنیده پیش برده‬
‫‪-۲‬بعضی کشورها تمایل دارند تا از طریق کمکهای مالی به‬         ‫به صورت ریشهای با ارزشها و منافع ملی در تضاد هستند‪.‬‬
‫توسعه کشورهای در حال توسعه کمک کنند‪ .‬به عنوان مثال‬          ‫بنابراین از طرفی توجه به تعادل میان تبلیغ ارزشهای راستگرا‬             ‫میشوند و بر یکدیگر تأثیر متقابل میگذارند‪.‬‬
‫کرهجنوبیبهایندلیلکهدر مسیرتوسعهخودازکمکهای‬                  ‫و چپگرا در سیستم و توسعه آموزشی برای ایجاد فرصتهای‬         ‫• در هر دو کشور تمرکز بر ارزشهای ملی و بومی نقش‬
‫مالی کشور آمریکا بسیار استفاده کرده و خود را مدیون آنها‬     ‫برابر‪ ،‬و از طرف دیگر‪ ،‬کنترل رشد ضدارزشها که برای کشور‬
‫میداند و در حال حاضر خودش به یک کشور توسعه یافته‬            ‫مخرب هستند‪ ،‬اهمیت بالایی دارد‪ .‬فضای آموزش و پرورش‬                            ‫بسزایی در توسعه آنها داشته است‪.‬‬
‫تبدیلشده‪،‬آمادهاستتابرایتوسعهیکشورهایدیگر‪،‬باآنها‬             ‫از دبستان تا دانشگاهها میبایست در ارتباط با گرایشهای‬       ‫• کرهجنوبیباتوجهبهمسیرکوتاهیکهازنظرزمانیطی‬
‫همکاری کرده و کمکهای مالی ارائه دهد‪ .‬با توجه به شرایط‬       ‫مختلف متعادل و نقش آموزش و پژوهش در آن برجسته باشد‪.‬‬        ‫کرده و جایگاهی که در حال حاضر از منظر ارزشهای توسعه‬
‫مالی و بودجهای که در فردای ایران آزاد نیاز است‪ ،‬استفاده از‬                                                             ‫دارد‪ ،‬برای کشورهایی که بخواهند رشدی سریع و در عین حال‬
‫این امکانات گنجینه ارزشمندی برای کشور به شمار میرود‪.‬‬                               ‫‪-۲‬سکولاریسم در آموزش‬
‫‪-۳‬این همکاریها میتواند منجر به مشارکتهای سودمند‬             ‫در حال حاضر با توجه به تجربه سیستم آموزشی مخرب در‬                 ‫پایدار داشته باشند‪ ،‬نمونه مناسبی به شمار میرود‪.‬‬
‫از جمله همکاریها و برنامههای بین دانشگاهی شود که بستر‬       ‫طول ‪ ۴۴‬سال گذشته که مبتنی برارزشهای مذهبی و فرقهای‬         ‫در عین حال باید توجه داشت که استفاده از تجربیات کره‬
‫بسیار مناسبی برای آشنایی دانشجویان ایرانی با دانش سایر‬      ‫رژیم جمهوری اسلامی بوده‪ ،‬سیاستگذاریهایی که مبتنی‬           ‫جنوبی باید با احتیاط انجام شود چرا که کره جنوبی از معدود‬
‫کشورها فراهم میکند‪ .‬این تنها یک مثال از نتایج و فرم این‬     ‫بر خنثی بودن سیستم آموزشی کشور و جدایی آن از هر‬            ‫کشورهایی است که در زمینه اقتصادی رشد بسیار سریع‬
                                                                                                                       ‫داشته و عوامل مختلفی میتواند منجر به رشد استثنایی این‬
                            ‫نوعهمکاریهاست‪.‬‬                       ‫ایدئولوژی و دین و مذهبی باشد‪ ،‬اهمیت بالایی دارد‪.‬‬      ‫کشور شده باشد که این عوامل ممکن است در کشورهای‬
‫‪-۴‬این همکاریها با سایر کشورها میتواند به چهرهای که‬                                                                     ‫دیگر وجود نداشته باشد‪ .‬بنابراین استفاده از تجربیات هر دو‬
‫ایرانیها تمایل به ارائهی آن دارند کمک بزرگی کند‪ :‬ایران‬      ‫• توجه و حرکت همگام با روندهای جهانی (برای داشتن‬           ‫کشور نیاز به سنجش بستر و شرایط اجتماعی و فرهنگی ایران‬
‫صلحدوست که با کشورهای دیگر دشمنی ندارد و برعکس‬                              ‫توسعهای پایدار و جلوگیری از آشوب)‬          ‫دارد به ویژه در مورد استفاده از تجربیات کشور کره جنوبی‪.‬‬
‫خواستار روابط دوستانه و مفید است‪ .‬از این منظر‪ ،‬استفاده‬                                                                 ‫الگوبرداری و تقلید بدون توجه به شرایط خاص کشورها به‬
‫از بستر توسعهی سیاستهای آموزشی برای برقراری ارتباطات‬        ‫همزمان با در نظر گرفتن شرایط و اولویتهای ملی و‬
                                                            ‫فرهنگی ایران‪ ،‬حرکت همگام با روندها و ارزشهایی که در‬                                ‫نتایج ناگوار منجر میشود‪.‬‬
     ‫عادی با کشورهای دیگر‪ ،‬فرصت بسیار مناسبی است‪.‬‬           ‫جهان مطرح میشود و بر روی آنها توافق وجود دارد‪ ،‬اهمیت‬
                                                                                                                                          ‫ایران؛ گامهای نخست کدامند؟‬
                                     ‫خلاصه‬                                                     ‫بالایی دارد‪.‬‬            ‫در این بخش‪ ،‬تلاش این پروژه بر این است تا با توجه به‬
‫در این پژوهش نگاهی مختصر به تاریخچه توسعه سیستم‬             ‫در جهان کنونی‪ ،‬ساختن سیستم آموزشی و رشد اقتصادی‬            ‫تجربیات کره جنوبی و ژاپن‪ ،‬نکاتی که میبایست توسط‬
‫آموزشی کره جنوبی و ژاپن در دورههای مختلف انداختیم و با‬      ‫تنها و تنها با تمرکز بر ارزشهای داخلی یک کشور نمیتواند‬     ‫سیاستگذاران در حیطه آموزش و پرورش در نظر گرفته‬
‫توجه به تجربه این دو کشور‪ ،‬تلاش کردیم تا نگاهی به گامهای‬    ‫بطور کامل موفقیتآمیز باشد‪ .‬ایران آینده برای اینکه در نگاه‬  ‫شوند‪ ،‬مورد دقت قرار گیرند‪ .‬در ابتدای کار توجه به سه نکته‬
‫نخست در مسیر توسعه سیاستهای آموزشی کشور ایران در‬            ‫سایر مردم و سیاستگذاران جهان بتواند حرفی برای گفتن‬
‫فردای آزادی داشته باشیم‪ .‬هدف این پروژه ارائه راهکارهایی‬     ‫داشته باشد و تجربهی موفق را ارائه دهد‪ ،‬نیاز به حرکت در‬                                   ‫بسیار اهمیت دارد‪:‬‬
‫با جزئیات مشخص برای توسعه سیستم آموزشی ایران نیست‬           ‫مسیر توسعهی مناسب و نه در تضاد با ارزشهای جهانی دارد‪.‬‬      ‫‪-۱‬ایران در حال حاضر در چه شرایطی قرار دارد؟ بطور‬
‫بلکه هدف ارائهی یک نقشه راه اولیه و ترسیم معیارهایی‬         ‫به عنوان مثال در زمانهایی که تمرکز بر حقوق بشر تبدیل به‬
‫بوده است که برای شروع طراحی سیاستهای آموزشی در‬              ‫یک روند جهانی میشود‪ ،‬ایران نیز برای مقابله با آشوب نیاز‬             ‫خاص سیستم آموزشی فعلی ایران چگونه است؟‬
‫ایران میتوانند مهم و تعیین کننده باشند‪ .‬علاوه بر آن‪ ،‬لازم‬   ‫دارد تاتوجهخودبهاینارزشهارادرتوسعهسیستمآموزشی‬              ‫‪-۲‬چشمانداز و ارزشهای ما برای نظام آموزش و پرورش در‬
‫به یادآوری است که استفاده از این پژوهش باید با احتیاط و‬     ‫و اقتصادی خود انعکاس دهد وگرنه میتواند به نمونهای منفی‬
                                                            ‫تبدیل شود که توجه رسانههای جهانی را بیش از حد به خود‬                                  ‫آیندهی ایران چیست؟‬
   ‫توسط متخصصان مرتبط با این عرصهی مهم انجام شود‪.‬‬           ‫جلب کند‪ .‬و یا در دورانی که تمرکز جهان بر فناوریهای مرتبط‬   ‫‪-۳‬چگونه میخواهیم از جایی که در حال حاضر ایستادهایم‬
‫برای استفاده کاربردی از این پژوهش‪ ،‬نیاز به متخصصانی‬         ‫با هوش مصنوعی ‪ AI‬به ویژه در کشورهای توسعه یافته‬            ‫به سمت چشمانداز ایران آینده حرکت کنیم؟ چه مسیری باید‬
‫در زمینههای مختلف در ارتباط با سیاستهای آموزشی‬              ‫است‪ ،‬در صورت عدم توجه ایران به این فناوریها‪ ،‬رشد کشور‬
‫(سیاستمداران‪ ،‬اقتصاددانان‪ ،‬متخصصان آموزش و پرورش‬            ‫میتواند به تأخیر بیفتد و فرصتهای زیادی از دست برود‪.‬‬                      ‫طی شود تا ما را به نقطه دلخواه برساند؟‬
‫و…) هست تا بتوان یک نظام آموزشی را پایهگذاری کرد و‬          ‫بدیهی است که در گامهای نخستجهت توسعهی سیستم‬                ‫در مسیر رسیدن به آینده دلخواه (از منظر سیستم آموزشی)‬
‫توسعه داد که در کنار سایر سیاستگذاریهای توسع ٰه در‬          ‫آموزشی ایران‪ ،‬چه بسا پتانسیل لازم برای توجه کافی به‬
‫عرصههای مختلف کشور‪ ،‬روندی یکپارچه و پایدار ایجاد شود‪.‬‬       ‫روندهای مورد توافق جهانی وجود نداشته باشد اما به مرور‬             ‫به نظر میرسد که توجه به نکات زیر حیاتی است‪:‬‬
‫همچنین‪ ،‬توجه به این نکته که پایهریزی سیاستهای‬               ‫زمان میبایست این توجه برای رسیدن به توسعه پایدار بیشتر‬
‫آموزشی نمیتواند بدون توجه به منافع ملی و موقعیت‬                                                                        ‫• هویت و فرهنگ ملی ایران (برای ساختن پایههای‬
                                                                                                    ‫شود‪.‬‬                                    ‫مستحکم در سیستم آموزشی)‬
               ‫سیاسی ایران باشد‪ ،‬بسیار ضروری است‪.‬‬
‫امید است تا در سایه ارزشهای ملی در کنار ارزشهای‬             ‫• همکاری با کشورهای منطقهای و آسیایی و غربی (برای‬          ‫توجه به هویت فرهنگی ملی کشور و زنده نگه داشتن آن‬
‫بشری جهانشمول‪ ،‬ایران در مسیر توسعه پایدار از جمله‬                                                                      ‫با استفاده از بستری که در دل تاریخ و همچنین تمایل مردم‬
‫در سیستم آموزشی گام بردارد و نسلهای جوان کشور در‬                                                                       ‫ایران به حرکت در این جهت وجود دارد و روز به روز در حال‬
‫آیندهای نزدیک طعم فرصتهای برابر را در شرایط عادی برای‬                                                                  ‫افزایش است‪ ،‬مسئلهای حیاتی برای طی کردن مسیر توسعه‬

      ‫شکل دادن به زندگی فردی و اجتماعی خود بچشند‪.‬‬                                                                                            ‫آموزشی کارآمد در ایران است‪.‬‬
‫پایان‬                                                                                                                  ‫با نگاه به نمونههای ژاپن و کره جنوبی‪ ،‬بدون در نظر گرفتن‬
                                                                                                                       ‫هویت ملی‪ ،‬توسعه پایدار ممکن نخواهد شد و پایههای‬
   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46