Page 19 - (کیهان لندن - سال چهلم ـ شماره ۴۲۹ (دوره جديد
P. 19

‫صفحه‌‌‌‪‌‌‌1‌‌۹‬شماره‌‪18۹۵‬‬                                   ‫اعلامیهآزادیهایمگناکارتا[‪]۲‬توسطجانپادشاهانگلستان‬          ‫شد‪ .‬این واقعه نه یک فتح سرزمینی و کشورگشایی‪،‬‬
‫جمعه ‪ 1۵‬تا پنجشنبه ‪ ۲1‬سپتامبر ‪۲0۲۳‬‬                         ‫در سال ‪ ۱۲۱۵‬نیز در شناسایی آزادیهای فردی شامل مصون‬        ‫بلکه به عنوان برگی از بشردوستی در تاریخ ثبت شده چرا‬
                                                           ‫بودن از دستگیری و زندانی شدن بدون ارتکاب جرم‪ ،‬از دیگر‬     ‫که فرامین و اقدامات انساندوستانه کوروش به سرعت به‬
‫اجتماعات و آزادی دادخواست نیز مورد توجه قرار گرفته است‪.‬‬    ‫اسناد تاریخی است که بخش کوچکی از حقوق اساسی فردی‬          ‫دنیای آن زمان از جمله یونان راه یافت‪ .‬این آوازه انساندوستی‬
‫جستجووتوقیفبیدلیلخانههاومتعلقاتمردم‪،‬مجازات‬                 ‫را به نمایش گذاشته است‪ .‬البته آنهایی میتوانستند از آزادی‬  ‫به ویژه توسط مورخان یونانی همواره ستایش شده است‪.‬‬
‫بیرحمانه و خودسرانه و اجباری‪ ،‬محرومیت از زندگی توسط‬        ‫برخوردار باشند که با معیارهای طبقاتی آن زمان آزاد شمرده‬   ‫هرودوت او را رهبری با مروت و پدر پارسیان‪ ،‬افلاطون او‬
‫دولت و تلاش برای استقرار دینی خاص‪ ،‬علیه حقوق بنیادین‬       ‫میشدند‪ .‬و اینان فقط بخش کوچکی از جمعیت انگلیس‬             ‫را رهبر بزرگ یونانیان‪ ،‬یهودیان و مسیحیان او را رهاییبخش‬
‫مردم‪ ،‬از دیگر مواردی بود که در این اعلامیه به رسمیت‬        ‫قرون وسطا را تشکیل میدادند‪ .‬این در حالیست که اکثر‬         ‫مردمان بابل‪ ،‬بشارتدهنده صلح و منجی موعود دانستهاند‪.‬‬
                                                           ‫مردم آن زمان رعایایی بودند که روی زمین ملاکان بزرگ بدون‬   ‫فرامین کورش کبیر را که بر لوح بابل نوشته شده باید به‬
                               ‫شناخته شده بود‪.‬‬             ‫برخورداری از هیچ حقوق انسانی کار (بردگی) میکردند‪ .‬در‬      ‫درستی منبع الهام گفتمان حقوق بشر امروزین دانست‪ .‬از‬
‫در زمینه قضایی نیز فرآیند تاکید شده بود که پروندههای‬       ‫آن نظامهای ارباب و رعیّتی‪ ،‬رعایا اساسا سفلههایی[‪ ]۳‬به‬     ‫جمله دستاوردهای روش و منش انساندوستانه کوروش‬
‫جنایی مستلزم کیفرخواستی از سوی یک هیئت منصفه عالی‪،‬‬         ‫حساب میآمدند که برای عدالتجویی فقط میتوانستند به‬          ‫کبیر در حکومتداری را میتوان در رفتار جوانمردانه‪ ،‬پرهیز‬
‫دادرسیعمومیسریعوحضورهیئتمنصفهبیطرفمیباشد‪.‬‬                                                                            ‫از خشونت‪ ،‬حمایت از مردم صرف نظر از نوع قومیت و‬
‫اینگونه تحولات راه را برای ظهور گفتمان حقوق بشر‬             ‫داوریهایی که اربابان آنها تشکیلمیدادند مراجعه نمایند‪.‬‬    ‫دیانت آنان‪ ،‬مهربانی با مردم‪ ،‬بر تاکید او بر آزادی برخورداری‬
‫نهادینه شدهای که با عنوان «حقوق بشر بینالمللی» شناخته‬      ‫در قرن هجدهم‪ ،‬کنگره ایالات متحده به رهبری توماس‬           ‫از مالکیت خصوصی‪ ،‬آزادی وجدان و مذهب‪ ،‬ممنوعیت‬
‫میشود‪ ،‬و از زیرشاخههای حقوق بینالملل است‪ ،‬هموار نمود‪.‬‬      ‫جفرسون[‪ ]۴‬اعلامیه استقلال را تصویب کرد‪ .‬از نقطه نظر‬       ‫بردهداری و دادخواهی از مظلومان و از همه مهمتر اصل‬
‫در نوشتاری که در ادامه این بحث در اختیار شما قرار میگیرد‪،‬‬  ‫تکوین اندیشههای فلسف ِی پیشبرندهی مفهوم حقوق بشر‪،‬‬         ‫آزادیهای فردی به شرط عدم ایجاد زیان و آسیب برای‬
‫چگونگی تحول از این پیشزمینههای تاریخی به سوی نهادینه‬       ‫این اعلامیه به دو نکته کلیدی حقوق فردی و حق مردم برای‬     ‫دیگران اشاره کرد‪ .‬این ویژگیهای فرماندهی‪ ،‬بیتردید‬
                                                           ‫انقلاب پرداخته بود‪ .‬مقوله حقوق فردی به ویژه بر انقلاب‬     ‫در زمانی که اساس مفهوم حق و انسانیت نمیتوانست در‬
             ‫شدن حقوق بشر توضیح داده خواهد شد‪.‬‬                                                                       ‫سیاستگذاریهای اجتماعی و سیاسی جایی داشته باشد‪،‬‬
                                                                                       ‫فرانسه تأثیر گذاشت‪.‬‬           ‫سنگ بنای اعتقادی را گذاشت که امروزه اعلامیه جهانی‬
 ‫*دکتر محمود مسائلی استاد بازنشسته روابط و حقوق‬            ‫به دنبال این اعلامیه‪ ،‬قانون اساسی ایالات متحده آمریکا‬     ‫حقوق بشر آن را اساس و پایه ضرورت احترام به کرامت و‬
 ‫بینالملل‪ ،‬دانشگاههای آتاوا و کارلتون و دبیرکل اندیشکده‬    ‫در سال ‪ ۱۷۸۷‬برگ دیگری بر تلاشهای تاریخی برای احیای‬        ‫حیثیت انسانی و سرچشمه همه اندیشههای حقوق بشری‬
 ‫بینالمللینظریههایبدیلبامقاممشورتیدائمنزدمللمتحد‬           ‫حقوق انسانها افزود‪ .‬به موجب این قانون اساسی که‬
                                                           ‫مهمترین و قدیمیترین سند قانون اساسی در جهان است‪ ،‬با‬         ‫و از همه مهمتر اساس صلح عادلانه میان ملتها میداند‪.‬‬
 ‫‪[۱] Transdisciplinary‬‬                                     ‫محدود کردن اختیارات دولت فدرال ایالات متحده‪ ،‬ضرورت‬        ‫در جها ِن اندیشهی فلسفی‪ ،‬افلاطون شاید صاحبنامترین‬
 ‫‪[۲] Magna Carta Libertatum; a royal charter‬‬               ‫حمایت از حقوق کلیه شهروندان‪ ،‬ساکنان و بازدیدکنندگان در‬    ‫فیلسوفی باشد که اهمیت آزادی و برخورداری از حقوق‬
 ‫‪of rights agreed to by King John of England at‬‬                                                                      ‫انسانی را معیار سنجش ارزشهای رفتاری و مهمترین منبع‬
 ‫‪Runnymede, near Windsor, on ۱۵ June ۱۲۱۵‬‬                                        ‫قلمرو آمریکا تایید شده است‪.‬‬         ‫الهام برای نظامهای سیاسی سالم و عادلانه میداند‪ .‬در کتاب‬
 ‫‪[۳] Villains‬‬                                              ‫علاوه بر این‪ ،‬منشور حقوق بشر سال ‪ ۱۷۹۱‬حقوق آزادی‬          ‫«جمهوریت»‪ ،‬از زبان سقراط‪ ،‬افلاطون این استدلال را مطرح‬
 ‫‪[۴] Thomas Jefferson )April ۱۷۴۳ ,۱۳ – July ,۴‬‬            ‫بیان‪ ،‬آزادی دین‪ ،‬حق نگهداشتن و حمل اسلحه‪ ،‬آزادی‬           ‫میسازد که انسان اساسا ظرفیت و توانایی فهمیدن اینکه چه‬
 ‫‪۱8۲۶(, the third president of the United States of‬‬                                                                  ‫چیزی خوب و خیر است را دارد‪ .‬به نظر او خوب بودن یک‬
 ‫‪America‬‬                                                                                                             ‫ویژگی نیست‪ ،‬بلکه در هر موضو ِعی یافت میشده و به‬
                                                                                                                     ‫عبارتی همگانی است‪ .‬همه آنهایی که پایبند به اصول اخلاقی‬
‫عابد خلیفه زندانی فراری متهم به جاسوسی‬                                                                               ‫هستند‪ ،‬انسانهای خوب هستند‪ ،‬چرا که به دلیل ذاتی خوب‬
‫برای جمهوری اسلامی در لندن بازداشت شد‬                                                                                ‫بودن همواره از شرایطی که خوبی ایجاد میکند محافظت‬
                                                                                                                     ‫میکنند‪.‬ازاینزاویهدید‪ ،‬میتواناستدلالکردکهخوببودن‬
‫مقامات امنیتی بریتانیا گفته بودند وی فرار خود را‬           ‫پلیس لندن روز شنبه ‪ ۱۸‬شهریور اعلام کرد «دانیال عابد‬       ‫و الزام اخلاقی به پرورش خوبیها و ضرورت احترام به حقوق‬
                           ‫سازماندهی کرده بود‪.‬‬             ‫خلیفه» زندانی فراری که متهم به جاسوسی برای رژیم ایران‬     ‫بشر اجتنابناپذیر میشود‪ .‬هر آنکه آراسته به صفات نیک‬
                                                                                                                     ‫انسانی است‪ ،‬فرد خوبی است که همین خصیصه را میتواند‬
‫به گزارش «اسکای نیوز» پلیس از مردم به خاطر کمک آنها‬            ‫بود در منطقه «چیزیک» در غرب لندن دستگیر شد‪.‬‬           ‫در دیگران برانگیزد‪ .‬اینان هرگز اعتقادات و ارزشهای اخلاقی‬
‫در پیگرد این زندانی متهم به جاسوسی و تروریسم تشکر کرد‪.‬‬     ‫عابد خلیفه سرباز سابق ارتش بریتانیا توانسته بود صبح‬       ‫را وسیلهای برای آزار دیگران قرار نداده‪ ،‬و به درستی واجد‬
                                                                                                                     ‫دریافت صفت انسانی هستند‪ .‬در این دیدگاه‪ ،‬مفهوم خوب‬
   ‫دادگاه عابد خلیفه قرار بود نوامبر ‪ ۲۰۲۳‬برگزار شود‪.‬‬         ‫چهارشنبه ‪ ۱۵‬شهریور از زندان «واندس ُورث» فرار کند‪.‬‬     ‫بودن با ویژگیهای انسانی مانند تکریم ارزشهای اخلاقی و‬
                                                                                                                     ‫پرورش آن در خویش‪ ،‬کار صحیح انجام دادن‪ ،‬عدم ایجاد اذیت‬
                                                                                                                     ‫و آزار برای دیگران‪ ،‬و در نتیجه عدالتجویی‪ ،‬ویژگیهایی‬
                                                                                                                     ‫هستند که فرد را واجد انسان بودن میسازند‪ .‬به اصطلاح‬
                                                                                                                     ‫معروف فرهنگ فارسی‪ ،‬انسانهای خوب آنانی هستند که‬
                                                                                                                     ‫مردم از چشم‪ ،‬زبان‪ ،‬و کردار آنان در اماناند‪ .‬افلاطون در‬
                                                                                                                     ‫همان کتاب «جمهوریت» توضیح میدهد که اینان کسانی‬
                                                                                                                     ‫هستند که چشم بینا داشته و با بصیرت به دیگران مینگرند‬
                                                                                                                     ‫چرا که ذهن و اندیشه آنان با صفت خوب بودن آراسته است‪.‬‬
                                                                                                                     ‫درواقع در شخصیت اینان اندیشه خوب و باورهای اخلاقی‬
                                                                                                                     ‫به یکدیگر آراستهاند و به همین دلیل جز خوبی کار دیگری‬
                                                                                                                     ‫انجام نمیدهند‪ .‬اینان مسئول و حافظ خوب بودن هستند‪.‬‬
                                                                                                                     ‫در شرایطی که این نیکیها در وجود انسان پرورش مییابد‪،‬‬
                                                                                                                     ‫جامعهای شکل خواهد گرفت که در آن فضایل انسانی پرورش‬
                                                                                                                     ‫یافته‪ ،‬همه امور بر معیار خوب بودن توضیح اخلاقی یافته و‬

                                                                                                                                        ‫اعتماد را در همگان بر میانگیزد‪.‬‬
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24