Page 16 - (کیهان لندن - سال چهل و یکم ـ شماره ۵۳۶ (دوره جديد

‫صفحه ‪ 16‬شماره ‪۲۰۰۲‬‬
‫جمعه ‪ ۹‬تا پنجشنبه ‪ ۱۵‬آبان ‪14۰۴‬خورشیدی‬

‫فعالیت های شاهدخت اشرف در زمینۀ امور اجتماعی و بازنشر‬
‫عامالمنفعه از اهمیت بسزایی برخوردار است‬

‫وزیر دربار گفت اعلیحضرت امر فرمودهاند شما را تحویل دادگاه نظامی بدهم‪ ،‬گزارش دادهاند که شما با عدهای‬
‫از قضات دادگستری جلساتی دارید و مشغول توطئهای هستید که بنیان مملکت را زیر و رو کنید!‬

‫روابط ایران با کشورهایی مانند چین‪ ،‬روسیه‪ ،‬هند‪ ،‬کره شمالی‪،‬‬ ‫چهارمآبانامسالمصادفاستبانودسالگیشاهدختاشرفپهلوی‪.‬‬
‫برزیل و ممالک آفریقایی‪.‬‬ ‫والاحضرت اشرف ششساله بود که پدرش ـ سردار سپه ـ به‬

‫فعالیتهای شاهدخت اشرف در زمینۀ امور اجتماعی و‬ ‫پادشاهی رسید (‪ 21‬آذر ‪ 1304‬شمسی)‪.‬‬
‫عامالمنفعه در تمام دوران سلطنت برادرش محمدرضاشاه‬ ‫در شهریورماه سال ‪ 1320‬که ایران بهاشغال قوای بیگانه درآمد‬
‫از اهمیت بسزایی برخوردار است که از آن جمله میتوان به‬ ‫و رضاشاه از سلطنت کناره گرفت و روانۀ تبعید شد‪ ،‬شاهدخت‬
‫برنامههای متعدد و متنوع سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی‬ ‫اشرف بهامر پدر در کنار برادرش محمدرضاشاه در ایران ماند‬
‫و تا اردیبهشت ماه ‪ 1330‬که دولت دکتر مصدق تشکیل شد‬
‫و نیز تشکیل سازمان زنان اشاره کرد‪.‬‬ ‫فعالیتهای چشمگیر سیاسی داشت بهطوری که رّ ّد پای او را در‬
‫آقای عبدالرضا انصاری که از سال ‪ 1348‬بهعنوان قائممقام‬ ‫بسیاری از وقایع آن دوران میتوان دید ولی از ‪ 28‬مرداد ‪ 1332‬به‬
‫والاحضرت اشرف بر این سازمانها نظارت داشت در خاطرات خود‬ ‫این سو‪ ،‬والاحضرت کمتر در امور سیاسی دخالت میکرد و بیشتر‬
‫که توسط بنیاد مطالعات ایران انتشار یافته است‪ ،‬اطلاعات قابل‬ ‫به امور اجتماعی و فرهنگی توجه داشت‪ .‬پس از آن‪ ،‬بار دیگر‬
‫به فعالیتهای سیاسی روی آورد ولی این بار در عرصۀ سیاست‬
‫توجهی در باب کم و کیف این فعالیتها بهدست میدهد‪.‬‬ ‫خارجی و ایفای نقش بهعنوان سفیر حسن نّ ّیت با هدف تحکیم‬
‫بهمناسبت نودمین سال ولادت شاهدخت اشرف‪ ،‬این بخش از‬

‫خاطرات آقای انصاری در این شماره درج میشود‪.‬‬

‫و حرفهای از قبیل لولهکشی‪ ،‬نجاری‪ ،‬آهنگری وغیره جهت‬ ‫کامل کرده و پس از یک ماه برای گزارش و اظهار نظر‪ ،‬به‬ ‫در اواخر تابستان که تقریب�ا مدت نه ماه از دوران‬
‫اطفال فقیر و بیسرپرست شروع شده بود و هزینۀ این‬ ‫پاریس بروم‪.‬‬ ‫خانهنشینی من میگذشت و در رامسر اقامت داشتم‪ ،‬آقای‬
‫وزیر دربار تلفن کردند و خواستند روز بعد به دفترشان‬
‫عملیات از محل دارایی شخص پادشاه تأمین میشد‪.‬‬ ‫سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی‬ ‫بروم‪ .‬در این ملاقات پس از احوالپرسی و تعارفات‪ ،‬اظهار‬
‫فعالیتهای این سازمان بهتدریج گسترش یافته و در قسمت‬ ‫مهمترین سازمان تحت سرپرستی والاحضرت اشرف‪،‬‬ ‫داشتند که والاحضرت اشرف در طی حدود سی سال‬
‫امور درمانی با تأسیس یک درمانگاه رایگان در تهران و سی‬ ‫سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی بود‪ .‬این سازمان پس‬ ‫فعالیتهای اجتماعی‪ ،‬سازمانهای عظیمی را پایهگذاری‬
‫درمانگاه در روستاهای دوردست آغاز شده بود و نظر به‬ ‫از پایان جنگ بینالملل دوم و خارج شدن نیروهای متفقین‬ ‫و سرپرستی کردهاند که عبارتند از سازمان شاهنشاهی‬
‫این که در آن زمان پزشکان مجّ ّرب ایرانی حاضر نبودند به‬ ‫از کشور که فقر و مسکنت‪ ،‬بیکاری و گرسنگی تمام شهرها و‬ ‫خدمات اجتماعی‪ ،‬سازمان زنان ایران‪ ،‬سازمان ملی پیکار‬
‫نقاط دورافتاده بروند بنابراین تعداد سی نفر پزشک اتریشی‬ ‫بخصوص پایتخت مملکت را فرا گرفته و خیابانهای تهران پر‬ ‫با بیسوادی‪ ،‬کمیته ایرانی حقوق بشر و همچنین نوسازی‬
‫که بهعلت خرابیهای جنگ و فقر اقتصادی اروپا جویای‬ ‫از مردم فقیر و گرسنه و اطفال ولگرد بود‪ .‬به دستور پادشاه‬ ‫دانشگاه جندیشاپور که ایشان سمت رئیس هیأت امنای‬
‫کار بودند توسط شادروان دکتر آشتیانی استخدام شده و در‬ ‫جوان محمدرضاشاه تأسیس یافته بود و مأموریت داشت‬ ‫این دانشگاه را دارند‪ .‬حالا مدت زیادی است که والاحضرت‬
‫درمانگاههای سازمان به کار درمان روستائیان پرداخته بودند‪.‬‬ ‫با کمک دولت و مردم نیکوکار‪ ،‬اقدامی برای غذا رساندن‬ ‫برای انجام مأموریتهای مختلف در خارج از ایران تشریف‬
‫تعداد این نوع درمانگاهها بعدًاً به دویست و پنجاه رسیده‬ ‫به مردم گرسنه و کمک و جمعآوری اطفال بیسرپرست و‬ ‫دارند و در نتیجه‪ ،‬سازمانهای تحت نظر ایشان بیسرپرست‬
‫بود که هر سال بیش از پنج میلیون بار به آنها مراجعه میشد‪.‬‬ ‫مانده است لذا اعلیحضرت همایونی مقرر فرمودهاند دفتری‬
‫روستائیانی که وضع مالی مناسبی داشتند فقط پنج ریال برای‬ ‫آموزش آنها بنماید‪.‬‬ ‫برای نظارت بر این امور تشکیل گردیده و شما بهعنوان‬
‫ورود و درمان میپرداختند و برای کسانی که استطاعت مالی‬ ‫ریاست عالیه سازمان با پادشاه و سرپرستی و نظارت آن‬ ‫قائممقام والاحضرت‪ ،‬سرپرستی این سازمانها را بهعهده‬
‫نداشتند رایگان بود‪ .‬ده عدد از این درمانگاهها نیز دارای چند‬ ‫بهعهده والاحضرت اشرف خواهر توأمان معظمله واگذار‬ ‫بگیرید و اضافه کردند که فردا بعد از ظهر در منزل منتظر‬
‫تخت بیمارستانی بودند که میتوانستند بیماران را بستری‬ ‫شده بود‪ .‬هیأت مدیره سازمان از رئیس مجلس شورای‬ ‫تلفن باشید چون والاحضرت شخصًاً دستورات لازم را به شما‬
‫کنند‪ .‬در تهران یک بیمارستان مجهز یکصد تختخوابی بهنام‬ ‫ملی و عدهای از وزرا و رجال کشور تشکیل میشد که‬
‫رضا پهلوی در تجریش ایجاد شده بود که بهطور رایگان در‬ ‫بعدًاً پس از به وجود آمدن مجلس سنا‪ ،‬رئیس این مجلس‬ ‫خواهند داد‪ .‬از ایشان تشکر کردم و خداحافظی کردیم‪.‬‬
‫اختیار مراجعهکنندگان قرار داشت و در شهر قم نیز از طرف‬ ‫نیز بهعضویت آن درآمده بود‪.‬رئیس بانک ملی ایران عضو‬ ‫روز بعد‪ ،‬والاحضرت اشرف تلفن کردند و پس از‬
‫یکی از نیکوکاران بهنام نکوئی‪ ،‬ساختمانی جهت تأسیس یک‬ ‫هیأت مدیره بود و سمت خزانهداری سازمان را داشت و‬ ‫احوالپرسی فرمودند میخواهم تمام سازمانهایی را که من‬
‫بیمارستان در اختیار سازمان گذاشته شده بود که بهطور کامل‬ ‫حسابرسی امور مالی نیز تحت نظر دیوان محاسبات وزارت‬ ‫درست کردهام تحت نظر بگیرید و هر اقدامی که لازم‬
‫از نظر وسائل بیمارستانی و کادر فنی تجهیز گردیده و تنها‬ ‫دارائی انجام میگرفت‪ .‬سمت مدیریت عامل نیز بهعهدۀ‬ ‫است انجام دهید‪ .‬محل کار شما دفتر خود من در سازمان‬
‫آقای دکتر جواد آشتیانی که از رجال خوشنام و سرشناس و‬ ‫شاهنشاهی است و اتومبیل من هم که آنجاست در اختیار‬
‫بیمارستان مجهز شهر قم بود‪.‬‬ ‫شما خواهد بود‪ .‬فرمان انتصاب خودتان را هم با نظر آقای‬
‫اولین درمانگاه مربوط به معالجه کچلی با برق در ایران‬ ‫پزشکی عالیقدر بود‪ ،‬واگذار گردیده بود‪.‬‬ ‫علم آماده کنید و چند روز دیگر که من در راه رفتن به‬
‫توسط سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی دائر شده و‬ ‫هیأت مدیره و مدیر عامل هر چند یک بار به حضور‬ ‫هندوستان هستم‪ ،‬و در فرودگاه مهرآباد توقف مختصری‬
‫بطور رایگان بیماران را درمان کرده بود و همچنین طرح‬ ‫پادشاه شرفیاب میشدند و گزارش پیشرفت کارهای‬ ‫خواهم داشت‪ ،‬به داخل هواپیما بیایید که فرمان را امضا‬
‫مبارزه با تراخم در شهر دزفول که بهعلت مبتلا بودن‬ ‫انجامشده را بهعرض میرساندند‪ .‬این رویه تا سال ‪ 1357‬که‬
‫اکثریت ساکنین شهر به این بیماری وحشتناک‪ ،‬شهر کوران‬ ‫انقلاب اسلامی پیش آمد یعنی طی دورانی متجاوز از سی‬ ‫کنم؛ و خداحافظی فرمودند‪.‬‬
‫نامیده میشد‪ ،‬با همکاری بنیاد خاور نزدیک آمریکا به‬ ‫سال ادامه داشت و آخرین شرفیابی در ششم اردیبهشت که‬ ‫دو روز بعد‪ ،‬متن فرمان انتصاب تهیه و بهتصویب‬
‫اعلیحضرت رسید و به دست من رساندند و هنگامی که‬
‫مرحله اجرا درآمده بود‪.‬‬ ‫روز تأسیس سازمان بود‪ ،‬انجام گرفت‪.‬‬ ‫هواپیمای والاحضرت به فرودگاه رسید‪ ،‬من را به داخل‬
‫همزمان با گسترش فعالیتهای بهداشتی و درمانی‪ ،‬یک‬ ‫فعالیتهای سازمان در ابتدا با برقراری مراکزی برای پخش‬ ‫هواپیما احضار کردند و پس از امضای فرمان‪ ،‬قرار شد ظرف‬
‫آموزشگاه عالی پرستاری نیز بهنام اشرف پهلوی تأسیس‬ ‫غذای گرم در جنوب شهر تهران و همچنین محل ثابتی برای‬ ‫مدت یک ماه کلیه سازمانهای تحت نظر ایشان را بازدید‬
‫ایجاد سالنهای غذاخوری و خوابگاه و کارگاههای آموزشی‬
‫گردیده بود که هر ساله پنجاه پرستار با مهارت‬