Page 13 - (کیهان لندن - سال سى و هشتم ـ شماره ۳۵۲ (دوره جديد

‫صفحه ‪13‬ـ ‪ Page 13‬ـ شماره ‪1818‬‬
‫جمعه ‪ ۴‬تا پنجشنبه ‪ ۱۰‬مارس ‪2۰22‬‬

‫مرغ سحر ناله سر کن!‬ ‫مردان و زنان‬
‫معروف جهان‬
‫«قصیده» هم ریشه «قصد» است‪.‬‬ ‫توماس ادیسون‬ ‫در واپسین‬
‫وقتی به شاعری میگویند «قصیده‬ ‫لحظات عمر چه‬
‫ملکالشعرای بهار‬ ‫سرا»‪ ،‬یعنی شعرش وسیلهای بود برای‬ ‫زد‪« :‬همه ثروت و دارایی من در ازای یک‬ ‫و اطلاع داد که شخصی برای دیدارش‬ ‫جملاتی بر زبان‬
‫رسیدن به مقصودش‪ .‬دیگر شعر چنین‬ ‫لحظه زمان!»‬ ‫آمده است‪ .‬این بانوی رو به مرگ‪ ،‬به‬
‫نمیدانم آیا وصیتی در کار بوده یا نه‬ ‫بیدل‪ /‬شرح هجران مختصر کن» نه تنها‬ ‫شاعری آن منظوم موزون تراشیدهای‬ ‫خدمتکارش گفت که این جملات را روی‬ ‫آوردند؟‬
‫ولی سنگ سفید را که میبینی‪ ،‬انگار‬ ‫شرح هجرانش را ندیدند‪ ،‬احساس «مرغ‬ ‫نیست که شرح وصال و فراق دهد‪ ،‬که‬ ‫=«ویلیامپورتر»نویسندهمشهورکه‬ ‫کاغذی بنویسد و به دست شخصی که‬
‫ملکالشعرا بهار با آن چهره تکیده و شق‬ ‫بیدل» بودن هم بهشان دست داد؛ همین‬ ‫اگر ملکالشعرای بهار میخواست شعر آن‬ ‫میلیونها نفر در سراسر جهان داستانهای‬ ‫شاید اکثر شما داستان آخرین‬
‫و رقاش ایستاده باشد جلوی رویت‪ ،‬از‬ ‫«مختصر کردن» را بهانه کردند و نصف‬ ‫چنانی بگوید که میرفت لنگه اجدادش‬ ‫کوتاه او را با نام مستعار «اوهنری»‬ ‫برای ملاقات او آمده‪ ،‬بدهد‪:‬‬ ‫لحظات زندگی «ارشمیدس» فیلسوف‬
‫پشت عینک نگاهت کرده و بیصدا نجوا‬ ‫شعرش را چیدند‪ .‬دیگر کسی ندانست‬ ‫خواندهاند‪ ،‬در بستر مرگ‪ ،‬دستان دوست‬ ‫ـ کنتش «روئن» ضمن تقدیم‬ ‫و ریاضیدان برجسته یونانی را شنیده‬
‫کند‪« :‬حافظ این قصه درازست‪ ،‬به قرآن‬ ‫که اینها همه مقدمه است که بگوید‪« :‬از‬ ‫حریرفروش میشد!‬ ‫نزدیک خود را که کنارش ایستاده بود‪،‬‬ ‫احترامات خود‪ ،‬از دیدار شما پوزش‬ ‫باشید‪ .‬او در حالی که تمام اهالی شهر‬
‫پی دزدی‪ ،‬وطن و دین بهانه شد‪ /‬دیده‬ ‫بماند که «محمدتقی ملکالشعرای‬ ‫فشرد‪ .‬چند لحظه هیچ صدایی به جز‬ ‫میطلبد‪ ،‬زیرا با مرگ وعده ملاقات دارد!!‬ ‫میگریختند‪ ،‬نشسته بود و مشغول حل‬
‫که مپرس ‪»...‬‬ ‫تر کن!‪ /‬جور مالک‪ ،‬ظلم ارباب‪ /‬زارع از‬ ‫بهار» فقط قصیده هم نگفته‪« ،‬کارنامه‬ ‫طنیننفسهایششنیدهنشدتاسرانجام‬ ‫کردن یک مسأله ریاضی بود که دشمن‬
‫***‬ ‫غم گشته بیتاب ‪ /‬ساغر اغنیا پر میناب‬ ‫زندان»اش مثنوی است‪« ،‬من نگویم که‬ ‫= «جیمز اسمیتسون» بنیانگذار‬ ‫بر او ظاهر شد و ارشمیدس گفت‪« :‬کنار‬
‫محمدتقي صبوری ملک الشعراء‬ ‫‪ /‬جام ما پر ز خون جگر شد‪ /‬ای دل تنگ‬ ‫مرا از قفس آزاد کنید» او غزل است‪،‬‬ ‫این نویسنده مشهور گفت‪:‬‬ ‫مؤسسه جهانی «اسمیتسون» در‬ ‫برو تا گرمی آفتاب بر من بتابد‪ ».‬اما سرباز‬
‫متخلص به «بهار» (مشهد ‪ ۱2۶۶‬ش‪-‬‬ ‫ناله سر کن‪ /‬از مساوات صرفنظر کن»‪.‬‬ ‫«مرغ چمن ناله سر کن» او ترانه است و‬ ‫واشنگتن از برخی جهات مردی عجیب‬ ‫دشمننه تنهاکنارنرفتبلکه او راکشت!‬
‫تهران ‪ ۱33۰‬ش) فرزند میرزا محمد‬ ‫آرامگاهش توی باغ ظهیرالدوله (دربند‬ ‫‪ ...‬ولی مثنوی و ترانه و غزلش هم تماماً‬ ‫ـ «چارلی میترسم در تاریکی به‬ ‫بود و تا واپسین لحظات عمر‪ ،‬شوخ طبعی‬ ‫به جز او بسیاری از شخصیتهای‬
‫کاظم صبوري ملک الشعراي آستان‬ ‫تهران) است‪ .‬بر خلاف شاعران دیگر ـ‬ ‫قصیدهاند؛ همهشان وسیلهای هستند‬ ‫خانه بروم!»‬ ‫خود را حفظ کرد‪ .‬او که پزشکان نتوانسته‬ ‫معروف در سرتاسر جهان نیز پیش‬
‫قدس رضوي‪ ،‬از کودکي به سرودن شعر‬ ‫که چند بیتی برای بعد از بودنشان کنار‬ ‫برای گفتن از آزادی‪ ،‬صلح و برابری و‬ ‫بودند بیماری مرگبارش را تشخیص‬ ‫از مرگ جملاتی به زبان آوردهاند که‬
‫روي آورد و در هیجده سالگي‪ ،‬پس از‬ ‫گذاشتهاند ـ روی سنگ سفید مرمرش‬ ‫همه آنچه که «بهار»‪ ۶5‬سال سهمیهاش‬ ‫=«جانباریمور»هنرپیشهآمریکایی‬ ‫دهند‪ ،‬وقتی احساس کرد که زندگیش‬
‫فوت پدر لقب ملک الشعرایي را به فرمان‬ ‫هم هیچ چیز نوشته نشده است‪ .‬به نظر‬ ‫از زندگی را وقف آن کرد؛ برایش زندان‬ ‫نیز یکی از چهرههای معروفی بود که تا‬ ‫رو به پایان است به پزشکانش گفت‪:‬‬ ‫خواندن آنها خالی از لطف نیست‪:‬‬
‫مظفرالدین شاه دریافت کرد‪ .‬در دوران‬ ‫بعید میآید که اتفاقی باشد‪ ،‬گرچه‬ ‫رفت و تبعید شد ولی آرام ننشست؛ چه‬ ‫آخرین لحظات زندگی شوخ طبعیاش را‬ ‫«از شما میخواهم که جسد مرا تشریح‬ ‫=«توماس ادیسون» مخترع نامدار‬
‫جواني به آزادي خواهان پیوست و با‬ ‫در زمان قاجار و چه پهلوی اول‪ .‬او تا جایی‬ ‫حفظکرد‪.‬اوپیشازمرگساعتهادرحال‬ ‫کنید تا بفهمید چه مرگم بوده است‪ .‬من‬ ‫جهان‪ ،‬یکی از چهرههایی است که‬
‫ورود به صحنـۀ سیاست تبعیدها‪ ،‬زندانها‬ ‫که میتوانست نوشت و سرود و آگاهی‬ ‫اغماء بود‪ ،‬ولی زمانی که چشمان خود را‬ ‫به خاطر شما میمیرم تا بتوانید علت را‬ ‫کمتر کسی او را نمیشناسد‪ .‬این مخترع‬
‫و محرومیتها دید و نیز تا حد وکالت و‬ ‫داد‪ .‬روزنامه «نوبهار»اش را در مشهد‬ ‫باز کرد‪ ،‬نیشخندی زد و به دوستان خود‬ ‫بزرگ هنگامی که لحظات آخر عمرش‬
‫وزارت پیش رفت‪ .‬بعدها از سیاست کناره‬ ‫توقیف کردند‪« ،‬تازه بهار» را راه انداخت؛‬ ‫که با قیافه غمزدهای بالای سر او ایستاده‬ ‫کشف کنید!»‪.‬‬ ‫را میگذراند‪ ،‬در حالی که در بستر مرگ‬
‫گرفت و به استادي دانشکدۀ ادبیات‬ ‫آن را هم بستند؛ دوباره «نوبهار» را ـ این‬ ‫به آرامی درد میکشید‪ ،‬حالتی داشت‬
‫برگزیده شد‪ .‬بهار به زبانهاي فارسي‪،‬‬ ‫بار در تهران ـ راه انداخت‪ .‬چند دورهای‬ ‫بودند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫= «آن بولین» دومین همسر‬ ‫که گویی به خواب عمیقی فرو رفته‬
‫عربي و پهلوي آشنا بود و در سرودن‬ ‫که به مجلس راه پیدا کرد‪ ،‬آن قدر موی‬ ‫هنری هشتم پادشاه انگلستان‪،‬‬ ‫است‪ .‬در این لحظات سکوت سنگینی‬
‫انواع شعر دست داشت‪ ،‬اما قصیده را به‬ ‫ـ دوستان من‪ ،‬ناراحت نباشید‪،‬‬ ‫وقتی محکوم به مرگ شد‪ ،‬به یکی‬ ‫بر فضای اتاق سنگینی میکرد و فقط‬
‫سبک خراساني با مهارت و استادي مي‬ ‫دماغ شد که به فکر ترورش افتادند‪.‬‬ ‫امیدوارم به زودی شما را در آن دنیا‬ ‫از دوستانش که به شدت اشک‬ ‫صدای نفسهای منقطع ادیسون به گوش‬
‫سرود تا جایي که او را آخرین قصیده‬ ‫آنها هم تا جایی که از دستشان بر‬ ‫میرسید‪ .‬اما او ناگهان از جا برخاست و‬
‫سراي بزرگ شعر فارسي شمرده اند‪ .‬از‬ ‫میآمد‪ ،‬مختصرش کردند‪ .‬به ترانهاش‬ ‫ملاقات کنم‪.‬‬ ‫میریخت‪ ،‬گفت‪:‬‬
‫او گذشته از دیوان شعر آثار گرانقدري در‬ ‫هم رحم نکردند‪ .‬بهار گفته بود‪« :‬مرغ‬ ‫= «توماس هابز» فیلسوف‬ ‫ـ شجاع باش‪ .‬خوشبختانه جلاد بسیار‬ ‫نشست‪.‬‬
‫زمینـۀ تحقیقات ادبي برجاي مانده است‪.‬‬ ‫انگلیسی که در زمان خود از احترام‬ ‫سپس لحظاتی چند به نقطهای در‬
‫از آن جمله است‪ :‬سبک شناسي (در سه‬ ‫خاصی برخوردار بود‪ ،‬هنگام مرگ‬ ‫ماهر است و گردن من بسیار باریک!‬ ‫برابرش خیره شد‪ .‬آنگاه رو به همسرش‬
‫جلد)‪ ،‬تصحیح تاریخ سیستان تصحیح‬ ‫کرد و گفت‪« :‬تعجب میکنم! آنجا خیلی‬
‫مجمل التواریخ و القصص‪.‬‬ ‫گفت‪:‬‬ ‫= «کوئین الیزابت اول» ملکه‬
‫ـ اکنون خود را برای آخرین سفر‬ ‫انگلستان‪ ،‬وقتی در بستر مرگ بود‪،‬‬ ‫قشنگ است!»‬
‫طولانی خویش آماده میسازم ‪ ...‬جهشی‬ ‫مردم در دستههای مختلف زانو زده و‬ ‫این مخترع بزرگ بیهیچ توضیحی‬
‫برای سلامتیاش ادعا میکردند‪ .‬بهترین‬
‫در میان تاریکی‪.‬‬ ‫و حاذقترین پزشکان نیز بر بالین ملکه‬ ‫لحظاتی بعد دیده از جهان فروبست‪.‬‬
‫حاضر بودند‪ ،‬ولی مرگ هر لحظه به ملکه‬
‫=دکتر «ساموئل گارت» پزشک‬ ‫نزدیکتر میشد‪ .‬وقتی «کوئین الیزابت»‬ ‫=«کنتس روئن» بانوی مبادی آدابی‬
‫مشهورانگلیسیهنگاممرگبههمکاران‬ ‫مرگ را اجتناب ناپذیر دید‪ ،‬در حالی که‬ ‫که به خاطر سادگی و صمیمیتش شهرت‬
‫پزشک خود که اطراف بستر او ازدحام‬ ‫مشت خود را با ناتوانی تکان میداد فریاد‬ ‫داشت‪ ،‬وقتی پایان زندگیش فرا رسید‪،‬‬

‫کرده بودند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫درون بستر دراز کشید‪.‬‬

‫ـ آقایان‪ ،‬لطفاً کنار بروید و بگذارید به‬ ‫در این اثنا خدمتکارش وارد اتاق شد‬
‫طور طبیعی بمیرم!‬

‫‪45‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪1۲‬‬ ‫‪5‬‬
‫(سودوکو)‬
‫‪۷‬‬
‫‪ 15 14 13 1۲ 11 1۰ 9 8 ۷ ۶ 5 4 3 ۲ 1‬عمودی‪:‬‬
‫‪49‬‬
‫‪۷5‬‬ ‫‪۱‬ـ از فیلمسازان پیشگام ایران و سازندۀ‬ ‫‪1‬‬
‫‪۲‬‬ ‫‪93‬‬ ‫‪5‬‬ ‫«دختر لر» و «شیرین و فرهاد»‬ ‫‪۲‬‬
‫‪13‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪38‬‬ ‫‪2‬ـ گلی است ـ حرف همراهی ـ‬
‫‪134‬‬ ‫مساوات‬
‫‪3‬ـ از شعرای معروف و نوپرداز ایران‬
‫‪5839‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫ـ رفوزه‬ ‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪۶‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪ ۴‬ـ موی گردن حیوانات ـ امریه‬ ‫‪۶‬‬
‫‪۲1‬‬ ‫‪ 5‬ـ زننده ـ قطار شتر‬
‫‪ ۶‬ـ از فوتبالیستهای معروف و قدیمی‬
‫‪۲3۶‬‬ ‫‪5‬‬ ‫و کاپیتان پیشین تیم ملی ایران‬ ‫‪۷‬‬
‫‪8‬‬
‫عمودی‪:‬‬ ‫‪11 1۰ 9 8 ۷ ۶ 5 4 3 ۲ 1‬‬ ‫‪ ۷‬ـ از وسایل موسیقی ـ معمولا سر میز‬ ‫‪9‬‬
‫‪۱‬ـ از نویسندگان معروف‬ ‫صبحانه است ـ رودخانهای در اروپا‬
‫‪1‬‬ ‫‪ ۸‬ـ خداحافظی ـ نوعی سنگ‬ ‫‪1۰‬‬
‫و کناره‬ ‫روس‬ ‫‪ ۹‬ـ طریق ـ بنیادها و تشکیلات ـ مادر‬
‫‪ ۸‬ـ موجودی افسانهای‬ ‫‪ 2‬ـ معشوق و یار ـ از‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪11‬‬
‫ـ قسمتی از صورت ـ‬ ‫‪ ۱۰‬ـ مددکار ـ توان ـ عکسالعمل‬ ‫‪1۲‬‬
‫وسایل نقلیه آبی‬ ‫‪3‬‬ ‫‪ ۱۱‬ـ حیوانی است ـ از روی بچگی‬
‫سرزمین‬ ‫‪3‬ـ درختی است ـ مدرک‬ ‫‪ ۱2‬ـ از هنرپیشگان معروف و قدیمی‬ ‫‪13‬‬
‫‪ ۹‬ـ از شعرای نوپرداز و‬ ‫تحصیلات دانشگاهی‬
‫‪4‬‬ ‫تئاتر ایران ـ ورزشی است‬ ‫‪14‬‬
‫فقید ایران‬ ‫‪ ۴‬ـ تله ـ آماده‬ ‫‪۱3‬ـ مجموعه شعر ـ سنگی است‬ ‫‪15‬‬
‫‪ ۱۰‬ـ مایه حیات ـ فلزی‬ ‫‪ 5‬ـ ا ز هنر پیشگا ن‬ ‫‪5‬‬
‫قدیمی‪ ،‬فراموش‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪ ۱۴‬ـ بیابان ـ مایه حیات ـ بلی‬
‫است ـ مژده‬ ‫ناشدنی و فقید ایران‬ ‫‪ ۱5‬ـ قسمتی از گیاه ـ از گلها ـ او‬
‫‪ ۱۱‬ـ آماده و مهیا ـ منزل‬ ‫هم حرفهای دارد تولیدی و مرتبط‬ ‫افقی‪:‬‬
‫ـ نازک‬ ‫با کشاورزی‬
‫و مأوا‬ ‫‪ ۶‬ـ آوا ـ استوار ـ حرف‬ ‫‪۷‬‬ ‫‪۱‬ـ روزنامهنگار‪ ،‬مفسر‪ ،‬ملی کشتی آزاد که در‬
‫نو یسند ه و شا عر مسابقات جهانی سال‬
‫خطاب‬ ‫‪8‬‬ ‫صاحبنام معاصر ایران ‪ ۱۹۶5‬در منچستر تیم‬
‫‪ ۷‬ـ طرف چپ ـ ساحل‬ ‫‪9‬‬ ‫‪2‬ـ از عناصر اربعه ـ رجاء ـ ایران را به مقام قهرمانی‬
‫جهان رساند ـ استحکام‬ ‫تکخال‬
‫‪1۰‬‬ ‫‪3‬ـ شجاعت ـ آشوبگری ـ و استواری‬

‫حل جدول شماره قبل‬ ‫‪11‬‬ ‫حل جدول شماره قبل‬ ‫‪ ۱3‬ـ مرطوب ـ واحد پولی‬ ‫از ضمایر‬
‫‪۴‬ـ نجیب و سر بهراه ـ میوه است ـ از شهرهای مهم‬
‫افقی‪:‬‬ ‫عربستان سعودی ـ دعای‬ ‫ـ از خشکبار‬
‫طبی‬ ‫‪۱‬ـ قائد اعظم پاکستان‬ ‫‪ 5‬ـ قسمتی از صورت ـ تکرار زیر لب‬
‫‪ ۷‬ـ از جنگافزارهای سنتی‬ ‫‪2‬ـ ویلونیست و موسیقی‬ ‫‪ ۱۴‬ـ پایتخت کشوری است‬ ‫یک حرف ـ مخارج‬
‫شناس صاحب نام و فقید‬ ‫‪ ۶‬ـ یک دانه ـ پل ـ اشاره به ـ عنوانی برای آقایان ـ‬
‫‪ ۸‬ـ سنگینی ـ جهل‬ ‫مقصد نهایی رودخانه‬ ‫دور ـ وی‬
‫‪ ۹‬ـ نقل ـ شهری تاریخی‬ ‫ایران‬ ‫‪ ۷‬ـ از شهرهای کشور ما ـ ‪ ۱5‬ـ صفت وحوش ـ دیده‬
‫‪ 3‬ـ از ادوات استفهام ـ گلی‬ ‫پدر فوتبال ایران شده‬
‫در عراق‬ ‫‪ ۸‬ـ اعتراض ـ دریاچهای‬
‫‪ ۱۰‬ـ منسوب به یکی از‬ ‫است‬ ‫در آسیا‬
‫شهرهای ایران ـ رسم و‬ ‫‪ ۴‬ـ ظرفی است ـ حرکات و‬ ‫‪ ۹‬ـ شریف و دانا ـ بیرونقی‬
‫‪ ۱۰‬ـ خانه ـ عظمت و بزرگی‬
‫طریق‬ ‫طریقه عمل‬
‫‪ ۱۱‬ـ گریبان ـ همه را به‬ ‫‪ 5‬ـ علمی ا ست ـ ا ز‬
‫کیش خود پندارد ـ روستا‬
‫فراوردههای شیری‬
‫‪ ۶‬ـ زمینه ـ آرایش سنتی‬ ‫ـ جسد‬
‫‪ ۱۱‬ـ با استقامت ـ با قدرت‬
‫ـ گیاهی‬ ‫‪ ۱2‬ـ مربی برجسته تیم‬
‫است با مصارف صنعتی و‬