Page 12 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۷۸ (دوره جديد

‫صفحه‌‪‌‌12‬شماره‌‪‌1844‬‬
‫جمعه ‪ ۱۸‬تا ‪ ۲4‬شهریورماه ‪۱4۰۱‬خورشیدی‬

‫بازنشر‬ ‫وردار و ورمالی‬

‫ایرج پزشکزاد‬ ‫(تاریخ نشر در کیهان لندن‪ :‬مرداد ‪ ۱۳۸۰‬شماره ‪) ۸۶۸‬‬

‫ایرج پزشکزاد‬ ‫كه مترجم قبلا با او تماس گرفته و میدانسته كه خود نویسنده‬ ‫یادش بخیر آقای شهرستانی‪ ،‬قاضی جزائی و همكار روزگاران‬
‫مشغول ترجمه است‪ .‬و لغزشهائی در متن انگلیسی بوده كه در‬ ‫قدیم ما در دادگستری‪ ،‬كه معتقد بود الفاظ غارت‪ ،‬یغما‪ ،‬چپاول‪،‬‬
‫منع تعقیب صادر میكند‪ .‬پس‪...‬‬ ‫متنفارسیاصلاحكردهاست‪ .‬متحیربودكهآقایدكترعهماگر‬ ‫چاپیدن‪ ،‬كه اصل عربی و تركی دارند‪ ،‬هیچكدام جامعیت و‬
‫پس حرفی نیست كه آقای میلانی كار عاقلانهای كرده كه دور‬ ‫چنین برنامهایداشتهاندكهبههرقیمتترجمهخودرامنتشر‬ ‫خصوصیت لفظ فارسی «وردار و ورمالی» را ندارند‪ .‬میگفت‬
‫شكایتراخطكشیدهاست‪.‬اما‪،‬شكوهاوازاینكهآقایدكترعهم‬ ‫تفاوتظریف«ورداروورمال»بامثلاغارتگر‪،‬اینست كهغارتگر‬
‫اگر میخواسته كار خودش را بكند‪ ،‬دیگر چرا با او تماس گرفته‪،‬‬ ‫كنند‪ ،‬چرا با او تماس گرفتهاند!‬ ‫اگر تصادفاً به صاحب مال به غارت رفته بر بخورد‪ ،‬سرش را پائین‬
‫حكایت از عدم آشنائیاش به وسواس سران جمهوری اسلامی‬ ‫بنده‪،‬برایاینكهآقایمیلانی‪،‬بهدنبالاینفعلوانفعالكارگر‬ ‫میاندازد و زودتر خودش را سر پیچ كوچه یا وسط جمعیت گم‬
‫در حفظ حقوق افراد‪ ،‬دارد‪ .‬آنها براساس اعتقادات مذهبی و‬ ‫فكریوكارفرمایایشان‪،‬آنچنانسرخوردهنشودكهقلمتحقیقرا‬ ‫و گور میكند‪ .‬حالیكه «وردار و ورمال» در چنین وضعی‪ ،‬زل زل‬
‫ملاحظاتاخلاقیاصراردارندكههرنوعاستفادهایولومختصر‪،‬‬ ‫برایهمیشهبشكند‪،‬بهعنواناهلقلمیكهدوتاپیراهنبیشتر‬ ‫توی چشم صاحب مال «ورداشته و ورمالیده» نگاه میكند و‬
‫ازحقوقدیگرانبامراجعهبهصاحبحقباشد‪ .‬اینملاحظات‬ ‫از او پاره كرده و از این سرد و گرمها بسیار چشیده‪ ،‬میخواهم‬ ‫اگر صاحب مال باز خواستی بكند‪ ،‬میگوید از اول مال خودم‬
‫است كه آقای دكتر عهم را وا داشته با نویسنده تماس بگیرد‪ .‬حالا‬ ‫بود‪.‬حتیگاهمقداریهممن ّـتابوابجمعاومیكندكهمثلا‬
‫اگر نویسنده اجازه نداده‪ ،‬مساله دیگری است‪ .‬بعضیها از این‬ ‫چند نكته را به خاطر رنجیدهاش یادآوری كنم‪:‬‬ ‫این خانه كلنگی شما تا حالا كلی خرج عمله و بنا و لولهكش‬
‫تنگنظریها دارند‪ .‬مسأله خانه دكتر محمودی هم از همین‬ ‫اولا آقای میلانی كار بسیار درست و عاقلانهای كرده كه كار‬ ‫روی دست ما گذاشته یا‪ ،‬با این ماشین قراضه شما صبح تا شب‬
‫قرار بود‪ :‬اوایل انقلاب یكی از آیات عظام صاحب مقام رفیع‬ ‫را به شكایت و دادگاه نكشانده است‪ .‬در حالی كه حق داشته‬ ‫اسیر گاراژ دار و تعمیركار و مكانیك شدهایم‪ .‬زن و بچهتان را‬
‫در حكومتاسلامی‪،‬ازتهرانبادكترمحمودیدركالیفرنیاتماس‬ ‫است‪ .‬بله به رغم انكار این حق از طرف مترجم و ناشر‪ ،‬نویسنده‬ ‫از پرت شدن ته دره نجات دادید زن و بچه ما را گرفتار كردید!‬
‫در سفر اخیر‪ ،‬با ملاحظه فراوانی كتابهای صادراتیام در گوشه‬
‫گرفت با تقاضائی به این مضمون كه‪:‬‬ ‫از نظر قانونی می توانسته شكایت كند‪.‬‬ ‫و كنار امریكا و كانادا‪ ،‬خیلی یاد او كردم‪ .‬مترصد فرصتی بودم‬
‫حقیر كه اصلا ساكن قم هستم فعلا بنا بر وظائف محوله در‬ ‫آقای میلانی میداند و آقای دكتر عهم و ناشر هم نمیتوانند‬ ‫كه در مظلومیت كتابهایم در دست وردارو ورمالهای جمهوری‬
‫جمهوری اسلامی‪ ،‬در تهران در خانهای كه میگویند متعلق به‬ ‫ندانند‪ ،‬كه كپی رایت‪ ،‬حامی و حافظ جنبه مادی حق نویسنده‪،‬‬ ‫اسلامی روضهای بخوانم‪ .‬اما وقتی به ماجرای كتاب دكتر عباس‬
‫شما بوده مقیم هستم‪ .‬برای اینكه خدای نخواسته نمازم در خانه‬ ‫به كنار‪ ،‬فقط تغییر عنوان كتاب به «ابوالهول ایرانی» ــ كه به‬ ‫میلانی ــ «معمای هویدا» ــ برخوردم‪ ،‬دیدم این نوعی دیگر از‬
‫غصبی نبوده باشد‪ ،‬اجازه و رضایت خود جنابعالی لازم است‪.‬‬ ‫یك كار تحقیقی تاریخی موضع و موقعی در حد یك كار سیاسی‬
‫اگر دو كلمه دال بر رضایت به بنده مرقوم بفرمائید كه نمازم‬ ‫جانبدار و یك طرفه‪ ،‬و به هرحال متفاوت با آنچه نویسنده‬ ‫مظلومیت كتاب است كه داغش تازهتر است‪.‬‬
‫خواسته میدهد‪ ،‬در واقع تحریف و مسخ نوشته اوست‪ .‬و این‬ ‫در نتیجه فكر كردم شرح وردار و ورمالی كتابهایم را برای‬
‫باطل نباشد‪ ،‬خیلی ممنون میشوم و سرنماز دعاتان میكنم‪.‬‬ ‫جرم است‪ ،‬در هرجائی و هر كشوری‪،‬تا جابلسا و جابلقا‪ ،‬چه‬ ‫بعد بگذارم و فعلا به اجحافی كه به این نویسنده محقق روا‬
‫آقای دكتر عهم هم به منظور كسب اجازه و رضایت نویسنده‬ ‫ملزم به قانون كپی رایت باشد و چه نباشد‪ ،‬بحكم تجاوز به‬
‫برای ترجمه كتابش تماس گرفتها ند‪ .‬حالا اگر نویسنده هم‬ ‫حقوق معنوی و اخلاقی نویسنده ــ كه حقوقی مورد قبول عام‬ ‫داشتهاند بپردازم‪.‬‬
‫مثل دكتر محمودی ناخن خشكی كرده و اجازه نداده‪ ،‬امر‬ ‫جامعه بینالمللی است ــ قابل مجازات است‪( .‬محفوظ بودن‬ ‫ابتدا باید در دو كلمه مورد او را یادآوری كنم‪ .‬آقای عباس‬
‫دیگری است‪ .‬آقای دكتر عهم چه میكردند؟ كارشان را تعطیل‬ ‫این حقوق در مقرارت اروپائی از خیلی پیش بجای خود‪ ،‬از‬ ‫میلانی وقتی میخواهد كتاب خود را كه از انگلیسی به فارسی‬
‫میگذاشتندكهنویسندهاجازهندادهاست؟ایشانبهشیوههمان‬ ‫سال‪ Moral Rights،۱۹۹۰‬وارد قوانین امریكا هم شده است)‬ ‫ترجمه كرده منتشر كند‪ ،‬خبر میشود كه كتابش در تهران با‬
‫آیتاللهمرجعتقلیدشانعملكردهاندكهالانبیستویكسال‬ ‫اما‪ ،‬با همه اینها ‪،‬عرض كردم كه آقای میلانی كار عاقلانهای‬ ‫عنوان «ابوالهول ایرانی» به ترجمه آقای دكتر عبدالرضا هوشنگ‬
‫كرده كه موضوع را به دادگاه نكشانده است‪ .‬اگر خدای نخواسته‬
‫است در آن خانه دكتر محمودی مقیم است‪.‬‬ ‫چنین اشتباهی میكرد‪ ،‬نمی دانم الان چه حال و روزگاری داشت‪.‬‬ ‫مهدوی‪ ،‬مترجم معروف ‪ ،‬منتشر شده است‪.‬‬
‫به هرحالبایدقبولكردكه ضرروزیانآقایمیلانیازعدم‬ ‫چرا؟ عرض میكنم‪ .‬آقای دكتر عهم فقط مترجم نیستند‪ .‬ایشان‬ ‫(قبلاعرضكنمكهدراروپارسماستكهاسامیمركباشخاص‬
‫صدور اجازه‪ ،‬در مقابل ضرر و زیان دكتر محمودی كه روز جزا‬ ‫استاد علوم سیاسی دانشگاه اسلامی حضرت امام جعفر صادق‬ ‫معروف را با حروف اول ذكر میكنند‪ .‬مثلا از والری ژیسكاردستن‬
‫و سرپل صراط باید حساب بیست و یك سال نماز باطل شده‬ ‫علیهالسلاموبهاینمناسبتطرفتوجهمقاماتموثرجمهوری‬ ‫رئیس جمهوری اسبق فرانسه‪ ،‬بصورت «وژا» نام می برند‪ .‬ما‬
‫اسلامی هستند كه تعرض به ایشان را تاب نمی آورند‪ .‬این را بنده‬ ‫نیز چون از آقای دكتر عبدالرضا هوشنگ مهدوی باید مكرر نام‬
‫آن آیتالله را پس بدهد‪ ،‬چیزی نیست‪...‬‬ ‫میدانمچونچوبش یكباربهتنمخوردهاستكهاگرفرصتی‬
‫البته این اجازه ندادن با همه ضررهای مادی و معنویاش یك‬ ‫ببریم‪ ،‬از ایشان بصورت «دكتر عهم» یاد میكنیم‪).‬‬
‫منفعت هم دارد و آن اینست كه اگر آقای میلانی اجازه داده بود‪،‬‬ ‫بشود عرض خواهم كرد‪.‬‬ ‫آقای میلانی بعد از اطلاع از واقعه‪ ،‬نامه اعتراضی به یكی‬
‫آقای دكتر عهم فقط به تغییر عنوان كتاب از «معمای هویدا»‬ ‫اگر از بخت بد‪ ،‬به دادگاه شكایتی كرده بود‪ ،‬ظرف چند روز ده‬ ‫از جراید تهران مینویسد و این عمل خلاف اخلاق را تقبیح‬
‫به «ابوالهول ایرانی» اكتفا نمیكردند و چه بسا نكاتی از زندگی‬ ‫پانزده شكایت به همان دادگاه میرسید‪ :‬از بنیاد مستضعفان‪ ،‬از‬ ‫میكند‪ .‬ولی ناشر و مترجم جواب میدهند كه اولا چون ایران‬
‫ابن ملجم وخولی اصبحی را هم وارد شرح حال هویدا میكردند‬ ‫سپاه پاسداران‪،‬ازدانشگاهامامجعفرصادق‪،‬ازدانشگاهمسلم‬ ‫ملزم به قانون كپی رایت نیست‪ ،‬نویسنده حق اعتراض ندارد‪.‬‬
‫كه بیشتر باب طبع بزرگانی باشد كه او را بیمحاكمه كشتند‪.‬‬ ‫بن عقیل‪ ،‬از بنیاد ‪ ۱۵‬خرداد‪ ،‬كه از نویسنده به جرم اهانت به‬ ‫ثانیاً ترجمه دكتر عهم به این دلیل كه ظرف دو هفته به چاپ‬
‫حالا‪ ،‬برای اینكه عواقب صدور اجازه را به آقای میلانی گوشزد‬ ‫مقدساتامتشهیدپرورشاكیبودند‪.‬البتهغیرازشكایتبهتان‬ ‫سوم رسیده‪ ،‬ترجمه برتری است‪ .‬ثالثاً نویسنده باید خوشحال‬
‫كرده باشم‪،‬حكایتاجازهخودمراباآقایدكترعهم‪،‬بهاختصار‬ ‫و افترا از جانب شیخ صادق خلخالی و هادی غفاری و ورثه حاج‬ ‫باشد كه از كارش دو ترجمه به دست مردم میرسد‪ .‬و در نهایت‬
‫مهدی عراقی‪،‬كه دركتاب معمای هویدا از آنها یاد شده است‪.‬‬ ‫‪ ،‬آقای دكتر عهم در مصاحبهای با یك مجله چاپ تهران‪ ،‬اظهار‬
‫یادآوری میكنم‪.‬‬ ‫دادگاه هم چه دادگاهی است؟ دادگاهی است به ریاست یكی‬ ‫كردهاند كه ایشان «كارگر فكری» هستند و در این باب باید از‬
‫از امثال قاضی سعید مرتضوی‪ ،‬كه خیلی راحت اكبر گنجی را به‬ ‫كارفرماشان‪ ،‬یعنی ناشر‪ ،‬بازخواست شود‪ .‬ولی نه كارگر و نه‬
‫ده سال حبس و تبعید محكوم میكند‪ .‬و كمی بعد او را مستحق‬ ‫كارفرما نگفتهاند عذاب روحی را كه كاری نمیشود كرد‪ .‬اما این‬
‫فقط شش ماه حبس میداند و سه ماه بعد به شش سال حبس‬ ‫درآمد نا حق سه چاپ در دو هفته را به شما پس میدهیم‪.‬‬
‫محكوم میكند‪ .‬دانشجوئی را كه با پیراهن خونی یك قربانی‬ ‫بنده‪ ،‬در امریكا یك مصاحبه رادیوئی دكتر میلانی را شنیدم‪.‬‬
‫تظاهرات در عكس دیده شده ابتدا به اعدام و بعد با اغماض‬ ‫از عمل خلاف اخلاق ناشر و مترجم گلهمند بود‪ .‬نمیشد به او‬
‫به‪ ۱۵‬سالحبسمحكوممیكندودرعوضبرایحجتالاسلام‬ ‫حق نداد‪ .‬به فرض اینكه یكهزار و یكصد و پنجاه ماده قانون‬
‫دری نجف آبادی با وجود دلائل و امارات و شهادتهای متعدد‬ ‫هم در حقانیت تجاوز به مال دیگری وجود داشته باشد‪ ،‬از‬
‫دایر بر مشاركتش در قتلهای زنجیرهای‪ ،‬چون در محضر قاضی‬ ‫نظر اخلاق و انسانیت جواب تجاوز به حق یك هموطن را چه‬
‫به خاك مرحوم امام راحل قسم خورده كه جرمی نكرده‪ ،‬قرار‬ ‫میدهند؟ آنچه بخصوص بر نویسنده گران آمده بود‪ ،‬این بود‬