Page 15 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۹۴ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‪‌‌1‌‌5‬شماره‌‪1۸۶0‬‬ ‫نمیتوان بازگرداند و بر اساس همان تجربه میدانم حال‬ ‫قیمتی بسیار سنگین برای خودشان و کشورشان به‬
‫جمعه ‪ ۶‬تا پنجشنبه ‪ 1۲‬ژانویه ‪۲0۲۳‬‬ ‫اهمیت ویژهای دارد‪ .‬خرد سیاسی را امروز کجا میتوان یافت؟‬ ‫نتایجی برسند که اکنون رسیدهاند و آن را به افراد و احزاب‬
‫من نیز مانند بسیاری از ایرانیان خواهان آزادی‪ ،‬ساختار‬
‫اسپانیا مقایسه کرده و معتقدند اگر او راست میگوید و‬ ‫سیاسی دمکراتیک‪ ،‬تأمین و تضمین حقوق بشر‪ ،‬رفاه نسبی‬ ‫و جریانات نیز تحمیل کنند‪.‬‬
‫دمکرات است پس مانند خوان کارلوس در سیاست دخالت‬ ‫*****‬
‫نکند‪ ،‬بهتر است پیش از ادعا کمی بر اطلاعات خود بیفزایند‪.‬‬ ‫و عدالت اجتماعی در میهن خود هستم‪.‬‬ ‫(آبان ‪« – )۱۳۸۴‬جمهوریخواهی» و «مشروطهطلبی» به‬
‫اتفاقا قانون اساسی اسپانیا از همه نظر (از جمله حقوق‬ ‫آرزو دارم روزی بدون هرگونه سانسور در سرزمین خودم‬ ‫شاخصترین و در عین حال شکنندهترین مرزبندی نیروهای‬
‫اقوام) یکی از منابع قابل استفاده برای دمکراتها میتواند‬ ‫بنویسم‪ .‬با اینکه اعتراف میکنم از شیوه و تفکر برخی از‬ ‫سیاسی به ویژه در خارج کشور تبدیل شده و به نظر نمیرسد‬
‫احزاب و گروههای سیاسی ایران متنفرم (که یک سلیقه کاملا‬ ‫مردم ایران غم هیچکدام از این دو را داشته باشند‪ .‬از همین‬
‫باشد‪.‬‬ ‫شخصی و ناشی از تجربه فردیست) لیکن به موجودیت آنها‬ ‫رو میتوان تلاش برای تحقق دمکراسی را که امروز به تنها‬
‫نخستین جمهوری اسپانیا در سال ‪ ۱۸۷۳‬شکل گرفت که‬ ‫احترام گذاشته و مدافع آزادی فعالیت همه آنهایی هستم که‬ ‫راه حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی جامعه تبدیل شده‬
‫تنها یک سال دوام داشت و طی آن صاحب پنج رییس‬ ‫است‪ ،‬شاخصترین زمینه و مهمترین نقطه اشتراک یک‬
‫جمهوری شد! بعد خاندان بوربُن به سلطنت بازگشت و تا‬ ‫مدعی دمکراسی و حقوق بشرند‪.‬‬ ‫ائتلاف بزرگ دانست که دربرگیرنده همه نیروهای دمکرات‬
‫‪ ۱۹۳۱‬ماند‪ .‬جمهوری دوم از ‪ ۱۹۳۱‬تا ‪ ۱۹۳۹‬و در جنگهای‬ ‫ولی معتقدم شرایط دمکراتیک به استناد تاریخ و تجربه‬ ‫جمهوریخواه و مشروطهطلب اعم از راست و چپ باشد‪.‬‬
‫داخلی تشکیل شد که ژنرال فرانکو به عمر آن پایان داد و‬ ‫میتواند در هر یک از دو نظام جمهوری یا پادشاهی تأمین‬ ‫برای من هیچ فرق نمیکند نظام سیاسی ایران جمهوری‬
‫باشد یا پادشاهی‪ .‬به یاد نمیآورم هرگز زمانی برای یکی‬
‫دیکتاتوری نظامی خود را به مدت ‪ ۳۵‬سال تحکیم کرد‪.‬‬ ‫بشود یا نشود‪.‬‬ ‫از این دو سینه چاک کرده باشم‪ .‬از همان دوران جوانی و‬
‫خوان کارلوس که در ماده ‪ ۵۶‬قانون اساسی اسپانیا «رییس‬ ‫از همین رو تعصب گاه بیمارگونه برخی از جمهوریخواهان‬ ‫سپس میانسالی همواره به آزادی سیاسی و عدالت اجتماعی‬
‫کشور و نماد وحدت و پایداری آن» شناخته میشود‪ ،‬به‬ ‫و مشروطهطلبان را در مورد نظام مورد علاقه خود‪ ،‬که تا‬ ‫توجه داشتم‪ .‬اگر در سنین بیست گفتم «مرگ بر شاه» (که‬
‫عنوان نوه آلفونس سیزدهم آخرین پادشاه اسپانیا از سوی‬ ‫تحریف تاریخ و افسانهپردازی پیش میرود‪ ،‬درک نمیکنم‬ ‫گفتم) به این دلیل بود که «مرگ بر شاه» را به مثابه یک‬
‫و به همین دلیل‪ِ ،‬صرف مخالفت سطحی با رژیم کنونی را‬ ‫شعار نمادین‪ ،‬خود به خود مترادف ظهور آزادی و عدالت‬
‫خود فرانکو به نام پادشاه و جانشین او منصوب شد!‬ ‫اجتماعی میپنداشتم‪ .‬درست به همان دلیل میتوانستم‬
‫نکند کسانی که معتقدند رضا پهلوی نباید در سیاست‬ ‫دلیل حقانیت کسی نمیدانم‪.‬‬ ‫بگویم مرگ بر فلان رییس جمهور یا فلان رهبر! خامتر اینکه‬
‫«دخالت» کند‪ ،‬انتظار داشتند ژنرال خمینی و ژنرال خامنهای‬ ‫همزمان با مخالفت باید گفت با چه چیز موافقیم و برای‬ ‫گمان میکردم کمونیستها و از میان کمونیستها تنها‬
‫رسیدن به کدام جامعه و تحقق کدام ساختار تلاش میکنیم‪.‬‬ ‫«چریکهای فدایی خلق ایران» یکتنه بهشت سیاسی و‬
‫«شاهزاده» را جانشین خود اعلام میکردند؟!‬ ‫اینکه «سلطنت» و «پادشاهی» امتحان خود را پس داده‪،‬‬ ‫اقتصادی را در ایران بر پا خواهند کرد‪.‬‬
‫ولی از شوخی گذشته‪ ،‬چرا خوان کارلوس محبوبترین‬ ‫سخنی بس سطحی و سخیف است‪ .‬در اینصورت میتوان‬ ‫قطعا شرایط بینالمللی‪ ،‬دو قطبی بودن جهان‪ ،‬جذابیت‬
‫پادشاه اروپا به شمار میرود؟ [در زمان انتشار این مطلب‬ ‫گفت جمهوری هم امتحان خود را پس داده است‪ .‬مگر‬ ‫کمونیسم‪ ،‬سیاستهای امپریالیستی‪ ،‬پنهان بودن بنیادگرایی‬
‫آبان ‪ .]۱۳۸۴‬اتفاقا نه از این رو که در سیاست دخالت‬ ‫جمهوری اسلامی در ایران‪ ،‬جمهوریهای دمکراتیک بلوک‬ ‫اسلامی‪ ،‬و در یک کلام‪ ،‬جوانسری ماجراجویانه و پر تلاطم‬
‫نکرد‪ ،‬بلکه درست به این دلیل که وی نقش تعیینکننده در‬ ‫شرق‪ ،‬جمهوری مادامالعمر کوبا‪ ،‬جمهوری موروثی سوریه‪،‬‬ ‫جهان‪ ،‬در مناسبات بینالمللی‪ ،‬شرایط منطقهای و سیاست‬
‫دمکراتیزه شدن فضای سیاسی و اجتماعی اسپانیا و استقرار‬ ‫جمهوریهای دیکتاتور آمریکای لاتین‪ ،‬جمهوریهای‬ ‫داخلی یک کشور نقش داشت‪ .‬با اینهمه نباید همه چیز را‬
‫فاسد آسیا و آفریقا نمونههای گویا نیستند؟ اگر بشود به‬ ‫به شرایط خارج از خود نسبت داد‪ .‬در این صورت همواره‬
‫دمکراسی پس از دیکتاتوری فرانکو بازی کرد‪.‬‬ ‫جمهوریهای آزاد استناد کرد‪ ،‬در آن صورت بلافاصله‬ ‫میتوان دلایل شکست و اشتباه را در جای دیگری غیر از‬
‫در تمامی اسناد و گزارشها بر این نقش خوان کارلوس‬ ‫خود جست و با وجدان آسوده بار سنگین مسئولیت را از‬
‫تأکید میشود‪ .‬چگونه میتوان بدون «دخالت در سیاست»‬ ‫میتوان پادشاهیهای آزاد را در کنار آنها قرار داد‪.‬‬
‫به چنین نقش و محبوبیتی رسید؟! اگر رضا پهلوی نقشی در‬ ‫جالب اینجاست که برخی معتقدند رضا پهلوی باید از‬ ‫شانه برداشت‪.‬‬
‫مبارزه برای استقرار دمکراسی در کشورش نداشته باشد‪ ،‬به‬ ‫حکومت پدر و پدربزرگش که وی نقشی در آنها نداشت‬ ‫شرایط خارج از اراده ما در بررسی گفتار و کردار باید در‬
‫انتقاد کند‪ ،‬ولی خودشان حاضر نیستند درباره سیاستهای‬ ‫نظر گرفته شود‪ ،‬لیکن از سنگینی مسئولیت آنها که انقلاب‬
‫چه دلیل مردم باید وی را برگزینند؟‬ ‫ناکامی که خود طراح و مجری آن بودهاند زبان به انتقاد‬ ‫کردند و آنها که علیهشان انقلاب شد‪ ،‬چیزی نمیکاهد‪ .‬از‬
‫آیا همین جمهوریخواهان نخواهند گفت آنروز که ما‬ ‫همین رو در شگفتم چرا برخی در رؤیای «آریامهر» بسر‬
‫«مبارزه» میکردیم‪ ،‬شما کجا بودید؟! راستش را بخواهید‬ ‫بگشایند!‬ ‫میبرند و برخی اصرار دارند همان جوانک «جنبش چریکی»‬
‫گفتهاند «شاه باید سلطنت کند نه حکومت» ولی هرگز‬ ‫همین افرادند که عرقریزان تلاش میکنند «سلطنت»‬
‫را همتراز «ولایت» و «پادشاه» را مترادف «ولی فقیه»‬ ‫باقی بمانند!‬
‫نگفتهاند «شاهزاده» باید تماشا کند نه فعالیت!‬ ‫قرار دهند‪ .‬آنان یا به عمد فراموش میکنند و یا آگاهی‬ ‫خرد سیاسی‬
‫رضا پهلوی بارها به صراحت گفته است با برکناری رژیم‬ ‫سیاسی ندارند که «سلطنت» و «پادشاه» همواره مفاهیم‬ ‫امروز میبینم جوانان ایران چقدر آگاهتر از جوانی من‬
‫کنونی ایران و باز شدن راه برای تحقق یک ساختار دمکراتیک‬ ‫و نهادهایی سیاسی و حکومتی بوده و هستند‪ ،‬حال آنکه‬ ‫هستند‪ .‬بیتردید دلایل این آگاهی را باید در گسترش‬
‫و مبتنی بر حقوق بشر به نود درصد آرزو و اهداف خود‬ ‫«ولایت» و «ولی فقیه» مفاهیم و نهادهایی دینی هستند و‬ ‫دمکراسی در جهان و در تکنولوژی ارتباطات پی گرفت‪.‬‬
‫رسیده است‪ .‬این بدین معنی است که «پادشاهی» برای او‬ ‫«جدایی دین از دولت» یکی از اندیشههای بنیادین تجدد‬ ‫شاید بتوان ناآگاهی دو نسل فعال در انقلاب را از جمله به‬
‫(مدرنیته) و از اصول خدشهناپذیر دمکراسی به شمار میرود‪.‬‬ ‫شرایط محدود و سانسور آن دوران نسبت داد‪ .‬آنها از همان‬
‫در مبارزاتش تنها «ده درصد» نقش دارد‪.‬‬ ‫جدایی «سلطنت» یا «پادشاه» از سیاست یا دولت‬ ‫چیزی تغذیه میکردند که نامستقیم و در عمل به ایشان‬
‫جمهوریخواهان دمکرات اما باید این را درک کنند اگر‬ ‫یا حکومت نه تنها هرگز از سوی اندیشهورزان سیاسی و‬ ‫عرضه میشد‪:‬‬
‫«شاهزاده» با احترام به آرای مردم از هدف و آرزوی خود‬ ‫فلسفی مطرح نشده است و نه تنها هرگز نشانه تجدد و‬ ‫ایدئولوژی بجای خرد سیاسی‬
‫کوتاه میآید‪ ،‬آنها نیز باید آماده باشند از هدف و آرزوی صد‬ ‫معیار دمکراسی شناخته نشده و نمیشود‪ ،‬بلکه از اساس‬ ‫احساس و ایمان بجای عقل‬
‫درصدی خود کوتاه بیایند تا بتوانند در یک نقطه به همدیگر‬ ‫شیفتگی بجای آگاهی‬
‫سخنی بیمعنی است‪.‬‬ ‫تودهگرایی بجای خودآگاهی‬
‫برسند‪ .‬راز ائتلاف نیروهای متخالف در همین نکته است‪.‬‬ ‫میتوان با سلطنت و نظام پادشاهی مخالف بود ولی نباید‬ ‫جمع بجای فرد‬
‫ائتلاف بدون سازش و توافق ممکن نیست‪ .‬سلاطین و‬ ‫ماجراجویی بجای تحصیل و سازندگی‬
‫ولایات فقیه جمهوریخواه و مشروطهطلب که میخواهند‬ ‫برای مخالفت به تحریف علوم سیاسی متوسل شد‪.‬‬ ‫تپانچه و سیانور بجای بحث و گفتگو‬
‫توی دهن همه بزنند و به تنهایی دولت تعیین کنند‪ ،‬خود‬ ‫یارانی که سالهاست نگهدار جمهوری اسلامی شدهاند‪،‬‬ ‫ترور بجای فعالیت سیاسی‬
‫خویشتن را از این روند حذف میکنند زیرا امر ائتلاف بدون‬ ‫میل دارند نقش «شاهزاده» را به سطح خود و «پادشاه»‬ ‫و سرانجام انقلاب بجای اصلاح‪.‬‬
‫را به «ولی فقیه» کاهش دهند و با به کار بردن ترکیبات‬ ‫به جوانان امروز رشک میبرم‪ .‬میدانم زمان را به عقب‬
‫آنان نیز پیش خواهد رفت‪.‬‬ ‫بیمعنی مانند «جمهوری سلطانی» و «مشروطهطلبان‬
‫امروز جمهوراللهی درست مانند حزباللهی و شاهاللهی در‬ ‫دینی» تاریخچه خونین جمهوری را هم به حساب سلطنت‬

‫برابر واقعیتی قرار گرفته که آن را نمیپسندد‪.‬‬ ‫بنویسند‪.‬‬
‫ائتلاف نیروهای دمکرات ایران به یک ضرورت در حال‬ ‫ضرورت ائتاف‬
‫تشکل تبدیل میشود‪ .‬نامه دهها دانشجو از داخل و خارج‬ ‫کسانی که نقش رضا پهلوی را با خوان کارلوس پادشاه‬
‫کشور خطاب به افراد و احزاب سیاسی راست و چپ برای‬
‫اقدام جهت یک ائتلاف بزرگ و فراگیر بازتاب کوچکی از‬
‫همین واقعیت است [در زمان انتشار این مطلب آبان‪.]۱۳۸۴‬‬
‫در عین حال کسانی که از یکسو با درک این ضرورت‬

‫خواهان همراهی با آن هستند ولی از سوی دیگر‬