Page 16 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۴۱۰ (دوره جديد

‫که رستم در صدر همه آنهاست‪ ».‬ما این پدیده را حتی در‬ ‫عکس از فیسبوک ایرج مصداقی‬ ‫صفحه‌‌‌‌‪‌‌‌1‌۶‬شماره‌‪‌18۷۶‬‬
‫حافظ با یک فاصله چند صد ساله با فردوسی نیز میبینیم‪.‬‬ ‫جمعه ‪ 1۵‬تا ‪ ۲1‬اردیبهشتماه ‪140۲‬خورشیدی‬
‫مردم پس از استیلای عرب و بعدها مغول وقتی خرابیها‬ ‫سلسله قاجار و پس از تبعید رضاشاه این فکر بود که در ایران‬
‫و نابسامانیها را میبینند‪ ،‬وقتی ظلم و تعدی و فساد را‬ ‫جمهوری برقرار شود که هر یک بنا به دلایلی انجام نشد‪.‬‬ ‫گفتگو با ایرج‬
‫مشاهده میکنند و از کشت و کشتار و خون و خونریزی‬ ‫مصداقی؛ برای تشکیل‬
‫بیزار میشوند‪ ،‬وقتی فرهنگ نوحه و عزای اسلامی روح و‬ ‫=آیا میتوان گفت آیین شهریاری خود را در ملیگرایی‬ ‫پادشاهی مشروطه آیا‬
‫روانشان را میآزارد دلتنگ گذشته میشوند‪ .‬گذشتهای که‬ ‫تعریف میکند؟‬ ‫شاهزاده رضا پهلوی‬
‫نسبت به امروز اصلاً روشن نیست‪ .‬کمتر سند و نوشتهای‬ ‫آمادگی پذیرش چنین‬
‫از آن زمان وجود دارد‪ .‬در حالی که هزاران فیلم سینمایی و‬ ‫‪-‬ملیگرایی لزوماً در آیین شهریاری و یا سلطنتی متحقق‬
‫مستند از دوران شاه هست‪ ،‬همه آلبومهای خانوادگیشان‬ ‫نمیشود ما انواع حکومتها را میتوانیم داشته باشیم که‬ ‫مقامی را دارد؟‬
‫را ورق میزنند و واقعیتها را میبینند‪ .‬معلوم است که‬ ‫ملیگرا باشند اما سلطنتی نباشد‪ .‬البته آیین شهریاری و یا‬
‫نسبت به آن دوران غبطه میخورند‪ .‬مردم از دخالت مذهب‬ ‫سلطنتی نیز میتواند خود را ملیگرا تعریف کنند‪ .‬ملیگرایی‬ ‫=هزاران فیلم سینمایی و مستند از دوران شاه هست‪،‬‬
‫در زندگیشان خسته هستند در حالی که میدانند در دوران‬ ‫همه آلبومهای خانوادگیشان را ورق میزنند و واقعیتها‬
‫گذشته چنین چیزی در جامعه ایران نبود‪ .‬میدانند ایرانی در‬ ‫نمیتواند در انحصار کسی باشد‪.‬‬ ‫را میبینند‪ .‬معلوم است که نسبت به آن دوران غبطه‬
‫همه جای دنیا دارای عزت و احترام بود‪ .‬اینها افسانه نیست‪.‬‬ ‫میخورند‪ .‬مردم از دخالت مذهب در زندگیشان خسته‬
‫=چرا جمهوری اسلامی در سالهای اخیر از بین‬ ‫هستند در حالی که میدانند در دوران گذشته چنین چیزی‬
‫=فکر میکنید شرایط سیاسی و اجتماعی کشور به‬ ‫براندازان بیش از همه علیه پادشاهیخواهان فشار امنیتی‬ ‫در جامعه ایران نبود‪ .‬میدانند ایرانی در همه جای دنیا‬
‫نحوی پیش خواهد رفت که بجای استبداد دینی کنونی یک‬
‫پادشاهیمشروطهبراساساصولدموکراتیکرویکاربیاید؟‬ ‫وارد میکند؟‬ ‫دارای عزت و احترام بود‪ .‬اینها افسانه نیست‪.‬‬
‫‪-‬من فکر میکنم آنچه مهم است براندازی نظام اسلامی‬ ‫‪-‬در دهههای گذشته و به ویژه دهه اول انقلاب پدیده‬ ‫=نبض اجتماع در دست رژیم است و به خوبی از اقبال‬
‫است و نه شکل حکومتی که قاعدتاً صندوق رای و آرای‬ ‫پادشاهیخواهی در جامعه ایران مطرح نبود و ما نیز که‬ ‫عمومی نسبت به شاهزاده رضا پهلوی خبر دارد به همین‬
‫مردم میبایست آن را تعیین کند‪ .‬برای تشکیل یک پادشاهی‬ ‫در زندان بودیم با چنین پدیدهای روبرو نبودیم‪ .‬بنابراین‬ ‫دلیل است که فشار امنیتی را روی طرفداران او میگذارد و‬
‫مشروطه هم بایستی دید آیا کسی مثل شاهزاده رضا پهلوی‬ ‫فشارهای امنیتی دستگاههای امنیتی بر روی آنها وجود‬ ‫با حساسیت بیشتری فعل و انفعالات آنها را دنبال میکند‪.‬‬
‫نداشت‪ .‬اما امروز وضعیت فرق کرده و کسانی که در همین‬ ‫=آنچه مهم است براندازی نظام اسلامی است و نه شکل‬
‫اصل ًا آمادگی پذیرش چنین مقامی را دارد؟‬ ‫جنبش اخیر اعدام شدند به روشنی خود را پادشاهیخواه و‬ ‫حکومتی که قاعدتاً صندوق رای و آرای مردم میبایست‬
‫با توجه به آنچه در کشورهای منطقه‪ ،‬آفریقا‪ ،‬و اروپای‬ ‫یا طرفدار شاهزاده رضا پهلوی میخواندند‪ .‬دستگاه امنیتی‬ ‫آن را تعیین کند‪ .‬برای تشکیل یک پادشاهی مشروطه هم‬
‫شرقی در سه دهه گذشته اتفاق افتاده من شانسی برای به‬ ‫به صراحت از چهرههای سیاسی میخواهد که علیه شاهزاده‬ ‫بایستی دید آیا کسی مثل شاهزاده رضا پهلوی اصلاً آمادگی‬
‫قدرت رسیدن دوباره سلطنت نمیبینم‪ .‬اما به نظرم شاهزاده‬ ‫رضا پهلوی موضعگیری کنند تا از رانت امنیتی برخوردار‬
‫رضا پهلوی میتواند به عنوان یک چهره مهم نقشآفرینی کند‪.‬‬ ‫باشند و امتیازهای متعددی در اختیارشان گذاشته شود‪.‬‬ ‫پذیرش چنین مقامی را دارد؟‬
‫حتی میبینیم که تلویزیون نظام اسلامی برنامه تلویزیونی‬ ‫=با توجه به آنچه در کشورهای منطقه‪ ،‬آفریقا‪ ،‬و اروپای‬
‫=ولی آیا اساساً بازسازی پادشاهی مشروطه در ایران‬ ‫مجاهدین علیه شاهزاده رضا پهلوی را پخش میکند‪ .‬نبض‬ ‫شرقی در سه دهه گذشته اتفاق افتاده من شانسی برای به‬
‫امکانپذیر است؟‬ ‫اجتماع در دست رژیم است و به خوبی از اقبال عمومی‬ ‫قدرت رسیدن دوباره سلطنت نمیبینم‪ .‬اما به نظرم شاهزاده‬
‫نسبت به شاهزاده رضا پهلوی خبر دارد به همین دلیل است‬ ‫رضاپهلویمیتواندبهعنوانیکچهرهمهمنقشآفرینیکند‪.‬‬
‫‪-‬به نظرم بازگشت به گذشته نه منطقی است و نه‬ ‫که فشار امنیتی را روی طرفداران او میگذارد و با حساسیت‬
‫امکانپذیر است‪ .‬شاهزاده رضا پهلوی به عنوان یک چهره‬ ‫فیروزه نوردستروم– ایرج مصداقی نویسنده‪ ،‬پژوهشگر‬
‫میتواند نقشهای متفاوتی را به عهده بگیرد‪ .‬به نظرم‬ ‫بیشتری فعل و انفعالات آنها را دنبال میکند‪.‬‬ ‫و زندانی سیاسی سابق یکی از جانبهدربردگان اعدامهای‬
‫لزومی ندارد که افراد به دلیل وراثت از حقی برخوردار‬ ‫تابستان ‪ ۱۳۶۷‬است که در تمام سالهای گذشته در همین‬
‫شوند‪ .‬شاهزاده رضا پهلوی نیز به مقام انتخابی باور دارد‬ ‫=اغلب نسلهایی که زندگی در دوران پهلوی را تجربه‬ ‫زمینه افشاگری و تلاش کرده است‪ .‬پیگرد و محاکمه حمید‬
‫و نه موروثی‪ .‬سلطنت به هیچیک از کشورهایی که در ‪۳۳‬‬ ‫نکردهاند از دستاوردهای آن دوران به خوبی یاد میکنند؛‬ ‫نوری دستیار سیدابراهیم رئیسی معروف به «قاضی مرگ»‬
‫سال گذشته دستخوش تغییر شدند بازنگشته است‪ .‬بعید‬ ‫آیا دلیل این نکوداشت و حمایتها تنها تنفر از رژیم‬ ‫در دهه شصت خورشیدی و اعدامهای سال ‪ ۶۷‬با تلاش و‬
‫پیگیریهای وی به عنوان یکی از شاکیان نوری تحقق یافت‪.‬‬
‫میدانم سرنوشت ایران متفاوت باشد‪.‬‬ ‫جمهوری اسلامی است؟‬ ‫این کنشگر سیاسی که خود را یک جمهوریخواه میداند‬
‫‪-‬برای اولین بار نیست که چنین باوری در مردم ایران شکل‬ ‫معتقد است در میان چهرههای سیاسی ایران بجز شاهزاده‬
‫=فکر میکنید به چه علت ساختار پادشاهی در بسیاری‬ ‫میگیرد‪ .‬در گذشته نیز ما با چنین پدیدهای روبرو بودیم‪.‬‬ ‫رضا پهلوی فردی را برای رهبری گذار از جمهوری اسلامی به‬
‫از کشورهای توسعهیافته همچنان حفظ شده؟‬ ‫دکتر اسلامی ندوشن میگوید‪« :‬بعد از ایجاد شاهنامه این‬ ‫آیندهای که مردم درباره سرنوشت خویش تصمیم بگیرند‪،‬‬
‫فکر عمومیت پیدا کرد که از خسروان گذشته با آب و تاب‬ ‫مقبولتر نمییابد‪ .‬کیهان لندن در گفتگویی با ایرج مصداقی‬
‫‪-‬دردنیانظامهایحکومتیتاجاییکهمشکلیبرایمردمایجاد‬ ‫یاد شود‪ ،‬از دادگستری نوشیروان‪ ،‬شکوه پرویزی‪ ،‬شادی و‬
‫نکنند پایدار باقی میمانند و کسی دست به ترکیب آن نمیزند‪.‬‬ ‫شور دور بهرام گور‪ ،‬حکمت بزرگمهر‪ ،‬تا برسد به پهلوانان‬ ‫پرسشهایی را با وی در همین زمینه مطرح کرده است‪.‬‬
‫سوالی که میتوان مطرح کرد اینست که چرا در کشورهایی‬
‫مثل آلمان و اتریش و فرانسه و یونان و… که قبلاً پادشاهی‬ ‫=آقای مصداقی‪ ،‬چرا ایران همیشه و حتی در زمانی‬
‫بودند تلاشی برای بازگشت به گذشته وجود نداشته و ندارد!‬ ‫که در تاریخ معاصر با انقلاب مشروطه امکان شکل گرفتن‬
‫جمهوری وجود داشت اما به صورت پادشاهی اداره شده؟‬
‫=به نظر شما‪ ،‬احتمال اینکه یک استبداد ناسیونالیستی‬ ‫‪-‬در قرنهای گذشته که بجز پادشاهی البته با استثنائاتی‬
‫با پوشش ملیگرایی بجای استبداد مذهبی در ایران بنشیند‬ ‫شیوههای دیگر حکمرانی در دنیا مرسوم نبوده است‪ .‬طبیعی‬
‫است در ایران نیز شیوه دیگری مد نظر نبود‪ .‬پس از فروپاشی‬
‫تا چه اندازه است؟‬
‫‪-‬این احتمال وجود دارد‪ .‬ما باید کاری کنیم که این احتمال‬
‫منتفیویاتاحدممکنتضعیفشود‪.‬نظامحکومتیپادشاهی‬
‫اردن و مراکش به هیچ وجه غیردمکراتیکتر و سرکوبگرتر‬
‫از جمهوریهایی مانند سوریه و مصر و لیبی نبودهاند‪.‬‬
‫تفاوت چندانی هم بین مصر جمهوری و مراکش سلطنتی‬
‫نیست‪ .‬به نظر من شکل نظامهای حکومتی تعیینکننده‬
‫نیستند بلکه محتوای آنها مهم است و نه اسمی که دارند‪.‬‬