Page 17 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۴۱۶ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‌‪‌‌‌1‌7‬شماره‌‪188۲‬‬ ‫است و مبنی بر روی منبر رفتن است‪ .‬دروس پرورشی‬ ‫آموزش نسل زد در ایران‬
‫جمعه ‪ 1۶‬تا پنجشنبه ‪ ۲۲‬ژوئن ‪۲0۲۳‬‬ ‫و برنامههای فوق برنامه مدارس و هر چیزی به نظام‬ ‫نخستین مرحله آموزش رسمی در مدارس آغاز میشود‬
‫آموزشی مرتبط است هیچ سنخیتی با نگاه‪ ،‬انتظارات و‬ ‫و مدارس ایران از سال ‪ ۵۷‬و پس از استقرار جمهوری‬
‫میکردند که این بچهها «غیرنرمال» هستند و مشکلات‬ ‫اسلامی با تغییرات ساختاری و محتوایی بر پایه ایدئولوژی‬
‫حاد دارند و احتمالا دچار یک بحران اخلاقی هستند‪ .‬بعد‬ ‫ویژگیهای نسل زد ندارد‪».‬‬ ‫جمهوری اسلامی روبرو شدند‪ .‬نظام آموزش و پرورش در‬
‫میدیدیم دانشآموزی که با چنین قضاوتی از سوی کادر‬ ‫این آموزگار پیشین تأکید کرده که «سن دبیرستان یک‬ ‫ایران سالهاست بجای اینکه محلی برای پرورش استعدادها‬
‫مدرسه روبرو شده‪ ،‬مدل مویی دارد که معمول نیست‪ ،‬یا‬ ‫سنی است که آنجا دیگر باید استعدادیابی به ثمر بنشیند‬ ‫و آموزش به کودکان برای ساختن آینده کشور و پیشبرد‬
‫با موسیقی آشنایی دارد و گوش میکند که این موسیقی را‬ ‫و هر دانشآموزی به سوی علائقاش سوق داده شود‪ .‬در‬ ‫حوزههای مختلف علمی و اقتصادی و خدماتی کشور باشد‪،‬‬
‫معلم تا الان نشنیده است‪ ،‬یا یک عادتها‪ ،‬رفتارها یا آواز‬ ‫مجموع ما در این چهار دهه آن نگاه کلی و استراتژیکی را‬ ‫به محلی برای تزریق ایدئولوژی حکومت با هدف تربیت‬
‫خواندنها یا تیپ زدن و لباس پوشیدن این نوجوانان برای‬ ‫که تصمیمسازان هر کشور باید در سطح ملی برای آینده‬ ‫افرادی در خدمت اُمت اسلام و آماده برای جهاد در پیشبرد‬
‫اکثر کسانی که اطرافش هستند‪ ،‬غیرعادی به نظر میرسد‪».‬‬ ‫کشور ترسیم کنند که مثلا اقتصاد این کشور قرار است طی‬ ‫و توسعه نگاه ایدئولوژیک جمهوری اسلامی و صدور انقلاب‬
‫نجات بهرامی معتقد است ناآگاهی نظام آموزشی نسبت‬ ‫سالهای آینده مبتی بر تکنولوژی باشد‪ ،‬صنعت باشد‪ ،‬یا‬ ‫تبدیل شده است‪ .‬تفاوت تعریف از آموزش در سالهای‬
‫به ویژگیهای نسل زد در کنار نبود ارتباط موثر میان‬ ‫توریسم باشد‪ ،‬نداشتیم‪ .‬هر دفعه بر مبنای سخنرانیها و‬ ‫پیش و پس از انقلاب تا آنجا بود که پس از استقرار جمهوری‬
‫والدین و مدرسه سبب پریشاناحوالی والدین هم شده‬ ‫تصمیمات یکشبه مسئولان یک چیزی در ایران اولویت‬ ‫اسلامی مصرع «توانا بود هر که دانا بود» سروده فرودوسی‬
‫است چون بسیاری از والدین به ویژه در اقشار سنتی نیز‬ ‫میشده و میشود‪ .‬در سطح مدارس هم وضعیت بحرانیتر‬ ‫از ابتدای دروس درسی حذف و بجای آن جمله «تعلیم و‬
‫قضاوتهایی مشابه نسبت به فرزند نوجوان خود داشته و‬ ‫است‪ .‬یعنی ارتباطی بین مدرسه‪ ،‬بخش صنعت‪ ،‬بخش‬ ‫تعلم عبادت است» منسوب به روحالله خمینی جایگزین‬
‫وقتی به مدرسه مراجعه میکنند با قضاوتهایی یکسان و‬ ‫توریسم‪ ،‬بخش خدمات وجود ندارد‪ .‬با اینکه ما مخصوصا‬ ‫شد و بدین ترتیب ایدئولوژی شیعهمحور جایگزین دانایی‬
‫حتی شدیدتر از سوی کادر مدرسه نسبت به «غیرعادی» و‬ ‫در سالهای گذشته و از یک دهه پیش یک هجوم‬ ‫و عقلمحور بودن در نظام آموزشی جمهوری اسلامی شد‪.‬‬
‫سرسامآور به رشتههای مهندسی در دانشگاه داشتیم و‬ ‫هرچند مدتهاست مشخص شده تغییر ساختار آموزش‬
‫«انحراف» فرزندشان روبرو میشوند‪.‬‬ ‫طبیعتا دانشآموزان زیادی رشته ریاضی فیزیک را انتخاب‬ ‫و پرورش نتوانسته از کودک‪ -‬شهروندان ایرانی‪ ،‬اعضایی‬
‫این کارشناس آموزش پیشنهاد میدهد نظام آموزشی‬ ‫میکردند تا بتوانند در کنکور برای رشتههای مهندسی‬ ‫از پیکرهی اُمت اسلام ِی مد نظر جمهوری اسلامی بسازد‪،‬‬
‫در ایران باید بطور کلی متحول شود و تغییر کند‪ .‬نگاه‬ ‫اقدام کنند‪ ،‬اما میبینیم در دبیرستان‪ ،‬هیچ ارتباطی میان‬ ‫اما نبود سیاستگذاری و چشمانداز در حوزه آموزش‪،‬‬
‫ایدئولوژیک ازتنظیم محتوای درسی حذف‪ ،‬دروس مدرسه‬ ‫دروس و علوم نظری‪ ،‬با دروس تئوریک نبوده‪ .‬در کلاس‬ ‫همچنان آسیبی جدی به شمار میرود‪ .‬این آسیب در‬
‫بر اساس استانداردهای آموزشی بهروز شود و در مجموع‬ ‫درس یک چارچوب بسته کلاس و تخته سیاه یا وایت بُرد‬ ‫آموزش نسل زد را که نیازمند تغییرات ساختاری در شیوه‪،‬‬
‫محتوای درسی بر اساس سیاستگذاری توسعهی کشور‬ ‫بود و معلم محتوا را به صورت ذهنی به دانشآموزان‬ ‫ابزارها و محتوای آموزشی‪ ،‬متناسب با خصوصیات این‬
‫و نیازسنجیهای بخشهای مختلف اقتصادی‪ ،‬سیاسی‪،‬‬ ‫آموزش می داد و دانشآموزان رها میشدند‪ .‬در حالی‬ ‫نسل هستند‪ ،‬میتوان به عنوان تهدیدی جدی در زمینه‬
‫اجتماعی و فرهنگی تنظیم شود‪ .‬در آنسو رابطه بین والدین‬ ‫که می بینیم در کشوری مثل آلمان که بر پایه صنعت و‬ ‫آموزش تحلیل کرد؛ تهدیدی که همچنان برای نسل آلفا‬
‫و مدرسه نیز نیازمند یک تحول بنیادین است‪ .‬والدین باید‬ ‫تکنولوژی است‪ ،‬مثلا شرکت زیمنس روی دانشآموزان‬
‫ارتباط مستمر با مدرسه داشته باشند و بخشی از پیشبرد‬ ‫سرمایهگذاری کرده و در مدارس زیمنس برای دانشآموز‬ ‫نیز وجود دارد‪.‬‬
‫برنامههای آموزشی بوده و در روند اقدامات و تصمیمات‬ ‫از ابتدا رابطه موثری میان بخش تئوری و صنعت وجود‬ ‫نجات بهرامی تحلیلگر که خودش دو دهه سابقه آموزگاری‬
‫مدارس سهیم باشند‪ .‬ارتباط میان والدین و مدرسه میتواند‬ ‫دارد و ارتباط ناگسستنی میان دانش تئوری و عملی ایجاد‬ ‫در ایران داشته و برای مدتی معاون مرکز اطلاعرسانی و‬
‫به شکل موثری در افزایش بهرهوری نظام آموزش و پرورش‬ ‫میشود‪ .‬در ایران اما حتی در سطوح بسیار پایین مثلا‬ ‫روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش نیز بوده‪ ،‬معتقد‬
‫در سطح کشاورزی که از ابتدا مورد تأکید سران جمهوری‬ ‫است همخوانی و هماهنگی نظام آموزشی با خصوصیات‬
‫دانشآموزان نقشآفرین باشد‪.‬‬ ‫اسلامی بوده و آن ساختار کشاورزی که محیط زیست‬ ‫و نیازهای نسل زد «فاجعه» و «بحران» است‪ .‬او توضیح‬
‫مشکلات در سطح آموزش عالی و در دانشگاهها نیز‬ ‫و منابع آبی را به نابودی میکشاند هم در دبیرستانها‬ ‫میدهد «از آنجا که در نظام آموزش و پرورش هیچ قدم‬
‫ادامه پیدا میکند؛ جمهوری اسلامی از ابتدا با «انقلاب‬ ‫هیچ ارتباطی میان دروس و بخش عملی وجود ندارد‪ .‬قبلا‬ ‫اصولی برداشته نمیشود در نتیجه درک درستی هم از نیازها‬
‫فرهنگی» شالوده علممحور را که بر اساس نیازسنجی در‬ ‫چندین طرح از جمله طرح کاد وجود داشت که یک روز‬ ‫و ویژگیهای این نسل انجام نمی شود‪ .‬یکی از اصلیترین‬
‫کشور در دوره پهلوی در دانشگاهها بنا نهاده شده بود‪،‬‬ ‫در هفته دانشآموزان بجای کلاس درس‪ ،‬در حوزههای‬ ‫مسائل اینست که آنچه را ملزومات زندگی این نسل است‬
‫بهم ریخت‪ .‬جدا از آنکه در قالب انقلاب فرهنگی و در‬ ‫مختلف تولیدی‪ ،‬هنری و صنعتی مشغول میشدند؛ بعد‬ ‫و به اصطلاح نمی شود از آنها کند و جدا کرد‪ ،‬در محتوای‬
‫همه سالهای پس از آن بسیاری از اساتید دانشگاه به‬ ‫دوباره جمهوری اسلامی خواست که هنرستانها که در‬ ‫آموزشی یا فوق برنامهها نمیآورند؛ یعنی نظام آموزشی‬
‫دلیل نگاه غیر ایدئولوژیک و همسو با جمهوری اسلامی‬ ‫گذشته بخشی از نظام آموزشی بودند را احیا کند که به‬ ‫جمهوری اسلامی هیچ تلاشی نکرده تا به این نسل نزدیک‬
‫از تدریس و آموزش کنار گذاشته شدند‪ .‬محتوای دروس‬ ‫خاطر نبود استراتژی کلان و چشمانداز از سوی حاکمیت‪،‬‬
‫به ویژه در رشتههای علوم انسانی دستخوش تحولاتی‬ ‫و نبود امکانات اولیه که هیچ کارگاهی تجهیز نشد و‬ ‫شود یا حتی در بین آنها اعتمادسازی کند‪».‬‬
‫همراستا با نگاه ایدئولوژیک جمهوری اسلامی شد و‬ ‫دوباره به یک چارچوب کلاس درس خلاصه شد‪ ،‬و این طرح‬ ‫نجات بهرامی معتقد است که «خیلی بخواهیم در زمینه‬
‫ذهن پرسشگر دانشجویان سرکوب گشت و فرهنگ‬ ‫به این ترتیب در عمل موفق نبود‪ .‬در نهایت دانشآموز در‬ ‫محتوا و نظام آموزشی ذرهبین دست بگیریم میبینیم پس‬
‫مدرکمحوری توسعه یافت‪ .‬ساختار فاسد جمهوری اسلامی‬ ‫ایران اگر خانوادهی باسواد و آگاهی داشته باشد‪ ،‬ممکن‬ ‫از سالها‪ ،‬یک درس به عنوان «سواد رسانه» به دروس‬
‫محیطهای دانشگاهی را هم بیبهره نگذاشته و گذراندن‬ ‫است یک رشته را در دانشگاه انتخاب کند که بتواند‬ ‫دبیرستان اضافه شده؛ گفته شده علت افزودن این درس‬
‫دروس با پرداخت رشوه و خرید و فروش پایاننامههای‬ ‫برایش شغل ایجاد کند اما متأسفانه در حال حاضر بالای‬ ‫هم این بوده که این نسل با رسانه زاده و بزرگ شده‬
‫‪ ۹۰‬درصد از دانشآموزان در شهرهای بزرگ صرفا برای‬ ‫و حالا با چنین درسی اعتماد متقابلی بین حکومت و‬
‫دانشگاهی رواج دارد‪.‬‬ ‫راه یافتن به دانشگاههای خوب و در نهایت تقاضا برای‬ ‫این نسل ایجاد کرده و آنچه را میخواهیم کمکم به آنها‬
‫از سوی دیگر ظرفیت رشتههای تحصیلی در دانشگاهها‬ ‫دانشگاههای دیگر کشورها و اکثرا در چند رشته خاص‬ ‫القاء میکنیم‪ .‬وقتی از این درس بعد از کلی تبلیغات‬
‫هیچ تناسبی با نیازهای کشور نداشته و در حالی که ایران در‬ ‫تربیت میکنند بدون آنکه در نظر بگیرند این رشتهها‬ ‫رونمایی کردند دیدیم در کتابی که قرار است به نوجوانان‬
‫برخی رشتههای تحصیلی با کمبود متخصص روبروست در‬ ‫دبیرستانی آموزش داده شود‪ ،‬همان نگاه‪ ،‬رویکرد و‬
‫برخی رشتهها نیز موجی از فارغالتحصیلان بیکار وجود دارد‪.‬‬ ‫برای آینده کشور مورد نیاز است یا نه‪».‬‬ ‫سخنان ایدئولوژیک سران جمهوری اسلامی درباره «فضای‬
‫نگاه سرکوبگرانه و امنیتی از ابتدای انقلاب با شکلگیری‬ ‫نبود درک و شناخت درستی از نسل زد اما جدا از اثرات‬ ‫مجازی» گنجانده شده است‪ .‬یعنی بیش از آگاهسازی‪،‬‬
‫بخشهایی چون «حراست»‪« ،‬انجمن اسلامی» و «بسیج»‬ ‫مستقیم منفی بر آنها در نظام آموزشی و از نظر محتوای‬ ‫هد ِف هیولاسازی و ترساندن از رسانه در این کتاب دنبال‬
‫در دانشگاهها تثبیت شد و همواره دانشجویان از جمله‬ ‫آموزشی‪ ،‬بطور غیرمستقیم نیز اثراتی منفی بر خود‬ ‫شده است‪ .‬از سوی دیگر محتوای آموزشی دروس اصولا‬
‫اقشاری بوده و هستند که زیر فشار امنیتی و قضایی‬ ‫دانشآموزان دارد‪ .‬نجات بهرامی در اینباره توضح داده که‬ ‫ضد این نسل است‪ .‬یعنی محتوای دروس در نظام آموزشی‬
‫«به دلیل تفاوت سبک زندگی و ظاهر و استایل نوجوانان‬ ‫جمهوری اسلامی اساسا ضد پرسشگری‪ ،‬ضد ارتباط متقابل‬
‫جمهوری اسلامی قرار دارند‪.‬‬ ‫نسل زد بسیاری از آموزگاران و معلمان پرورشی تصور‬
‫عدم بازنگری در فضای دانشگاهها چه از نظر علمی‬
‫و تغییرات در امکانات و تجهیزات‪ ،‬و چه از نظر امنیتی‬
‫بودن فضای دانشگاه با ذهن کنجکاو‪ ،‬جستجوگر‪ ،‬مستقل و‬

‫واقعگرای نسل زد هیچ تناسبی ندارد‪.‬‬
‫]ادامه دارد[‬