Page 12 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۱۶۱ (دوره جديد
P. 12
صفحه - Page 12 - 12شماره 161
جمعه 28اردیبهشت تا پنجشنبه 3خردادماه 1397خورشیدی
خود بر جای گذاشت که بنا بر شرایط داریوشهمایونروزنام هنگاریبرجسته، دو قرن فراز و نشیب مطبوعات در ایران ()69
موجود در خاورمیانه ،بسیاری از آنها نظری هپردازی جستجوگر و نوجو ،و
همچنان معتبرند و گویی همین امروز سیاستمداری مل یگرا و میه ندوست ( کیهان لندن شماره ) 1250
نگاشته شدهاند .مقالات قدیم یوی بود که بر نقش موثر ایران در مناسبات
داریوش همایون در ده ههای سی تا پنجاه خورشیدی احمد احـرار ناکافی میداند و یادآور میشود که وثوقالدوله در هفدهم مردادماه
همچنین بازتاب مستند موقعیت منطق های و جهانی آگاهی داشت. «از این نکته غفلت نداشتهام و اتخاذ ( 1299دهم اوت )1919طی
(۵مهر،۱۳۰۷تهران۸-بهمن،۱۳۸۹ژنو) سیاسی و اجتماعی ایران هستند. وی سالهای طولانی در روزنامههای ب هموجب ماده اول ،دولت انگلستان تدابیر اساسی برای تأمین زندگانی بیانی های مفصل ،امضای قرارداد بین
از همین رو ما به بازنشر گلچینی از معتبر ایران قلم زد و از بنیانگذاران نسبت به استقلال و تمامیت ایران دائمی و ترقی و تکامل مملکت از دولتین ایران و انگلستان را اعلام کرد.
آثار داریوش همایون میپردازیم که اصلی روزنامهی «آیندگان» بود متعهد میشد .ماده دوم استخدام نقطه نظر اقتصادی و اجتماعی
در سالهای تبعید پس از انقلاب ۵۷ که صفح های نوین در تاریخچهی مستشاران متخصص انگلیسی برای مرحلۀ ثانوی و مهمتر وظیفۀ در این بیانیه ،ازجمله آمده بود:
با کیهان لندن نیز همکاری نزدیک روزنامهنگاری ایران گشود.همایون ادارات دولتی ایران را پیشبینی اینجانب است و مادام که در این «در این موقع که ذات شهریاری
داشت .مقالاتی که در این ستون مهارت روزنامهنگاری و تسلط خود میکرد .ماده سوم به تشکیل قوه طریق فکر و تدبیری نشود زحمات ارواحنا فداه مصمم مسافرت به اروپا
م یخوانید ،از آرشیو کیهان لندن بر زبان فارسی را با ایدههای سیاسی متحدالشکل نظامی و تأمین ذخایر و مشقات بینتیجه و مخاطرات میباشند و مدت یک سال از تاریخ
خویش در هم آمیخت و از دههی ۳۰ و مهمات آن با کمک انگلستان اشاره حتمیالوقوع است ...نجات مملکت زمامداری اینجانب میگذرد البته
انتخاب شدهاند. خورشیدی به این سو ،نوشتههایی از هموطنان من مترصد هستند از
سياست زمين سوخته
ايران را دارند به جائی م یرسانند که ديگر کاری برايش نم یتوان کرد
کیهان لندن شماره 19 - 1118مردادماه 1385
سازگارا) بیش از ۱۰۰شرکت به روزه است زيرا جواز واردات ب يحساب يک دانشجوی پيشين خط امام و وثو قالدوله مل کالشعرای بهار
شکل شرک تهای تعاونی و پیمانکاری به فرآوردههای آنان م یدهند .وارد از سران گروگانگيری ديپلما تهای
و بازرگانی و صنعتی ،در بيشتر کنندگانی که دستشان در دست امريکائی که در چرخشهای سه داشت .در ماده چهارم از قرضه دولت بدون انتظام و اصلاح ادارات میسر اقداماتی که در حل مشکلات داخلی
حوزههای اقتصادی کشور دارد« :از آخوندهاست با سودهای سرشار دهه گذشته اکنون به سينيسم (بی انگلیس برای تأمین هزین ههای مالی نیست و انتظام ادارات بدون توسل و تسویۀ مناسبات خارجی مملکت
ورود لوازم خانگی درتمام سا لهایی بيرنج ،کارخان هها را به ورشکستگی اعتقادی) کامل رسيده (آقای عبدی) موضوعات مندرج در ماده دوم و سوم به معلومات مستشارها و معلمین در مدت این یک سال نمودهام
که ورود آن ممنوع بود گرفته تا میکشانند و صادرکنندگان چينی بر اين است که «کار درست را احمدی سخن م یرفت .ماده پنجم به همکاری بیشتر اطلاع حاصل نمایند ...سال
شرک تهای خودروسازی نظیر گروه بيشترين سهم را م یبرند .يک آمار از نژاد میکند .او دارد کار را انجام انگلستان در توسعه وسایل حمل و خارجی صورت نمیپذیرد». گذشته در همین ایام اعلیحضرت
بهمن (مزدا)؛ از پیمانکاری خطوط وزير کار خبر از بيکار شدن 320هزار م یدهد و کشور را به جائی م یرساند نقل و احداث خط آهن در ایران و ماده درپی این مقد ّمه ،رئی سالوزراء به اقدس شهریاری ارواحنا فداه وظیفۀ
انتقال نفت و گاز گرفته تا انتقال کارگر در شش ماه گذشته م یدهد و که ديگر کاری نم یشود برايش کرد». ششمبهتشکیلکمیسیونتجدیدنظر تشکیل هیأت دولت و سرپرستی
ترانزیتی نفت قزاقستان از ایران؛ از به قول يک اقتصاد دان شمار بيکاران سخن اين ناظر هوشمند را م یبايد نتیجه م یرسد که: مملکت ر ا بهعهد ۀ بند ه مقر ر
قاچاق نفت عراق در زمان تحریم به 4/5ميليون تن رسيده است .ولی جدی گرفت .حکومت اسلامیدر در تعرفۀ گمرکی مربوط م یشد. «احتیاج مملکت از حیث توسل به فرمودند .من نیز با آن که روزنۀ
اقتصادی آن کشور توسط سازمان ترکيبی از استراتژی ،و کارکرد بر خلا ف ا نتظا ر خو شبینا نه کم کهای فنی و مالی خارجی محل امید و شعاع بهبودی را با آن همه
ملل گرفته تا اسکل ههای غیرقانونی اين اول کار است. خودبخود دستگاه حکومتی ،در کار وثو قالدوله ،این قرارداد با عک سالعمل گسیختگی شیرازهها از هیچ طرف
و دهها کارخلاف دیگر .بسیاری از طرح 100تريليونتومانیخصوصی پياده کردن جامعه ايرانی است در منفی افکار عمومی در ایران روبرو شد سید ضیاءالدین طباطبائی مشاهده نمیکردم فقط بهن ّیت
رقبای تجاری را هم به زور زندان و سازی صنايع دولتی در راستای همين معنای درست و کامل آن .از سوئی و مدافعات سرسختانۀ چند روزنامۀ فداکاری و این که شاید مداخلۀ
دستگیری از میدان به در کردهاند استراتژی است و به جای دو نشان ناشايسته سالاری دستگاه حکومتی حامی آن ،چیزی از شدت مخالف تها شبهه و تردید نبود ،فقط سخن در من لااقل بتواند از توسعه دایرۀ
و روزبه روز هم بیشتر و حریص تر ضرب المثل ،سه چهار نشان را با يک است؛ يک پرورده راستين حسينيه اینجا بود که این کم کهای فنی و مصائب جلوگیری کند امر پادشاه
به سراغ تمام یارکان افتصادی کشور تير م یزند .بيشتر اين کار خان هها که با سطح فکر و دانشی که از چنان نکاست. مالی و ضروری از کدام منبع خارجی متبوع معظم خود را اطاعت کردم.
و طرحهای اساسی آن میروند». بدنه اصلی صنعت ايرا ناند در دست خاستگاهی م یتوان انتظار داشت .از حاجی میرزا یحیی دولتآبادی تحصیل شود که شرایط اصل ِی ممکن از نخستین لحظۀ شروع در هر قدم
طرحهای عمرانی که در حکومت مديران اداره دولتی يا بنيادی خود سوی ديگر سياست آگاهانه ای برای در خاطرات خود مینویسد« :روز بودن و عملی بودن را دارا بوده، با سلاسل طاقتفرسای مشکلات
احمدی نژاد بی مناقصه و تشريفات زيان میدهند و به سبب کهنگی از ميان بردن و دست کم بی اثر کردن یکشنبه سیزدهم ذیالقعده 1337 موافقت آن با استقلال مملکت نیز و مو ا نع مصا د ف گشته بر ا ی
به سپاه داده شده به هفت ميليارد ماشينها علت وجودی اقتصادی طبقه متوسط ايران؛ برای همانند مردم تهران از خواب سر برداشتند حل کوچکترین قضایا بزرگترین
شان از ميان رفته است ولی دو کردن جامعه به گروه حاکم است، و در روزنامههای رعد و ایران که هر مشکوک نباشد».
دلار م یرسد. ويژگی دارند که فروششان را به بخش فراوردههای يک فولکلور مذهبی که در دو ناشر افکار و اعمال دولت هستند آن منبع خارجی ،طبق تشخیص محذورات را مشاهده کردم»...
در همين حال 29انجمن و شرکت خصوصیفوريتم یبخشد.نخست،بر بی خبريش از خرد و انسانيت در ميان صورت قرارداد و منض ّمات رسمی آن سپس به شرح مشکلات ناشی
پيمانکاری و ساختمانی خصوصی که زمي نهائی قرار دارند که بهايشان در نظا مهای اعتقادی کمتر مانندی دارد. را خواندند .خبر عقد قرارداد مانند وثوق الدوله ،دولت انگلستان است: از برافروخته شدن آتش جنگ
بيش از ده هزار شرکت ساختمانی را همين سا لها به لطف اقتصاد بساز برکشيدگان رئيس جمهوری صاعقهای بر سر ملت فرود آمد و «با توجه به نکات فوق و تحت بینالمللی و سرایت آن به ایران
در سطح کشور زير پوشش دارند در و بفروشی به آسمان رسيده است. تازه گروهی به ياد ماندنی در تاريخ همۀ آنها را در بهت و حیرت فرو نظر آوردن حقایق وضعیات داخلی و ناامنی کشور و ظهور یاغیان
همروزگار ايرا ناند .صد سال است که برد .درست است که عوامالناس و و خارجی ،مراجعه به دولت دیگر و تروریستها و از هم پاشیدن
نام های به روسای سه قوه حکومتی دوم ،کارگرانی دارند با دستمز دهای کشور ما چنين انبوه وزيران و مديران مردم عادی رایحۀ مرگ استقلال غیر از انگلستان علاوه بر این که با تشکیلات امن ّیه و تهی ماندن خزانه
شکايت کردهاند که چون سازما نهای کمتر از بخور و نمير که آن هم مرتب و مسئولانی به خود نديده است .مردانی ایران را که از این قرارداد بیرون سوابق مساعدتها و اطمینان قطعی و سختی ارزاق اشاره میکند و
دولتی مطالبات آنها را نم یپردازند پرداخت نمیشود و ناچار گاهگاه که تنها صلاحيت اکثريت بزرگشان میتراوید هنوز احساس نمیکردند که در ضمن مذاکرات از نظر مساعد
و کارهای بزرگ را به نهادهای اعتصاب و تظاهراتی م یکنند که اگر بستگی نزديک به رئيس جمهوری ولی بهفاصلۀ دو روز خوا ّص به آن دولت و حسن استقبال و آتیۀ م ینویسد:
نظام ی و شبه نظام ی م یدهند بخش بالا بگيرد نظام به خطر م یافتد .اکنون و تملق گوئی از اوست ــ تملق گوئی هیجان آمدند و عوام نیز از آنان ایران حاصل گردید اقتضا نداشت، «بسی مشعوف و خرسند هستم
خصوصی در صنعت ساختمان در حکومتی که بيست و هفت هشت سال از چنين کاراکتری .خود پيداست که تبعیت کردند .جمعی از رجال شرط امکان و عملی بودن را نیز که ب هیاری خداوند متعال نخستین
حال ورشکستگی است .نويسندگان است هرچه را توانسته به هر وسيله از اين جماعت نه م یخواهد و نه م یتواند دولت اجتماعاتی برپا کرده و شروع فاقد بود .بنا بر ملاحظات فوق، تکالیف موقتی خود را با هدایت عقل
نامه البته م یدانند که اين درست چنگ صاحبانش بدرآورده ناگهان به در انديشه آينده ايران باشد .پر کردن به صحبت بر ضد قرارداد کردند و هیأت دولت از مذاکره با دولت و وجدان و ب هنیروی آن درجه از قوه
نتيج های است که گروه فرمانروای انديشه تقويت بخش خصوصی ،البته جي بها ،به کار گماشتن دوستان و در کنار آنها جمعی از روحانیون در انگلستان در تأمین آتیۀ مملکت و توانایی که بار یتعالی ج ّله اسمه به
تازه انتطار دارد و از همان نخستين به شيوهای که رو سها پس از فروپاشی نزديکان و برباد دادن گنج بادآورد مجالس و محافل مختلف نارضائی خودداری ننمود .چندی از متارکۀ این بنده ضعیف عطا فرموده در تهیه
روزهای جمهوری اسلامیبا مصادره کمونيسم به رژي مهای اين چنينی ياد درآم دهای نفتی به منظورهای کوتاه خود را علناً بروز دادند .پارهای از جنگ نگذشته بود که در این مسائل وسائل پیشرفت موقتی و در عین حال
موسسات صنعتی و مالی و سپردنشان مدت و عوامفريبانه ،دستاورد نزديک به واعظان به کنایه و اشاره و گاهی با بطور کلی با اولیای دولت معظ ملها خاتمه دادن به مخاطرات و منع عوایق
به نهادهای شبه حکومتی ،و خودمانی دادند ،افتاده است. يک ساله گذشته آنان بوده است و هنوز صراحت لهجه در مجالس عمومی مذاکرات بهمیان آمد و در این داخلی و خارجی با ح ّس فداکاری تا
کردن اقتصاد ملی آغاز گرديد و در در اين خصوصی سازی ،کارخان هها آسي بهای بزرگ در آستين دارند .آنها برضد قرارداد صحبت میکردند. مذاکرات تمام شرایط صلاح مملکت
رياست جمهوری همه شخصي تهای را م یتوان به بهای مناسب به نزديکان اگر زمان بيابند زمين سوخته ای برای رفتهرفته غوغا و هیاهو بلندتر شد و رعایت و در نتیجۀ تبادل نظریات حدی که مقدور شد انجام دادم».
تماشائی رژيم ادامه يافته است .صد و خود یهای درجه اول فروخت و آمریکائیان و فرانسویان مقیم تهران و اقدامات که مدت چندین ماه آنگاه ،از مساعد تهای انگلستان
هزار ميليارد تومان طرح «خصوصی به جای مستغلات اسباب دردسر به جانشينان خود خواهند گذاشت. به مردم فهماندند که دولتهای آنان طول کشید قراردادهایی با موافقت
سازی» کنونی ،همه آن دارائ یهای پول نقد ،بازهم پول نقد ،رسيد .آنگاه اين سياست زمين سوخته رويه با قرارداد موافق نیستند و همین سخن ب همیان م یآورد:
صاحبان تازه میتوانند کارخانهها (جنبه)های گوناگون دارد .پائين حرف آنها موجب قوت قلب مل ّیون طرفین مقرر گردید»... «در ادای این وظیفۀ صعب،
هنگفت ملی را نيز شامل نم یشود. را به دليل منطقی سودآور نبودن آوردن سطح آموزشی و پر کردن قراردادی که روز نهم اوت 1919 پس از تأییدات غیب ّیه و توجهات
ايران را دارند به جائی م یرسانند آنها تعطيل کنند و کاری را که ساع تهای درسی با ياوههای حوزه گردید. در تهران بهامضای وثوقالدوله و اولیاء اسلام و اتکاء به تقویتهای
که ديگر کاری برايش نم یتوان کرد. برای حکومت آسان نيست برای آن و گذاشتن آخوند و حز باللهی در در مقابل این سر و صداها ،سید سرپرسیکاکس سفیر انگلستان شاهانه که البته علل اصلی موفقیت
يک وبلاگ نويس تصوير کلی را، انجام دهند و زمي نها را با سو دهای مقام رئيس دانشگاه و پاکسازی ضیاءالدین طباطبائی مدیر روزنامۀ ب هامضا رسید شامل شش ماده بود. اینجانب بودند ،مساعدت و حسن
صرفنظر از دقت آمارها ،چنين به افسان های به فروش رسانند و پول خود گسترده استادان ـ يادآور انقلاب رعد که خود از عاملان قرارداد (یا جزء موافقت اولیای دولت انگلستان نیز
دست میدهد 20« :ميليون فقير، را در جاهای مطمئ نتری مانند دبی آموزشی نخستين سالها ـ يک محارم کسانی است که آن قرارداد عامل مؤثر و قوی گردید و البته
4ميليون معتاد 300 ،هزار زن تن و چين سرمايه گذاری کنند .کارگران رويه آن است؛ تاراندن روشنفکران را بست هاند) شروع کرد یک سلسله نمیتوان از امتنان مساعدتهای آن
فروش 14 ،ميليون بيمار روانى600 ، بيکار هم ديگر توان اعتصاب نخواهند و واداشتنشان به گريز از ايران رويه مقالات مبنی بر لزوم عقد قرارداد و دولت خاموش نشست .دولت معظم
هزار كودك كارگر،كي و نيم ميليون داشت و به صف دراز شونده «نفرين ديگر آن .دستگيری دکترجهانبگلو فواید آن منتشر سازد .روزنامۀ ایران انگلستان در عقیدۀ جلوگیری از
محروم از تحصيل 8 ،ميليون بيسواد، هشدار روشنی به روشنفکران بود: نیز باطناً از قرارداد دفاع م یکند ولی هرج و مرج و ایجاد امنیت و نظم در
سالی 180هزار نابغه فرارى ،يک شدگان زمين» خواهند پيوست. ايران جای شما نيست .چه در سانسور چون سردبیر آن مل کالشعرای بهار ایران با اولیای دولت شاهنشاهی ابراز
تريليون و 400ميليارد تومان زيان *** کتاب و روزنام هها و چه محدود کردن خود را از مل ّیون م یداند به خوانندگان موافقت نموده و حصول این مقصود
فرارمغ زها 450 ،هزار تصادف در سال، دسترسی به تارنما (اينترنت) حکومت خود اطلاع میدهد که ستونهای را موافق با مصالح خویشتن یافته
40هزار بيمار ايدزی ،کف سنی فحشا گشودن دست فرماندهان سپاه تازه هر چه م یتواند برای بستن ذهن روزنامه برای درج مقال ههای موافق و در حدی که وضعیات عمومی اجازه
14سال ،کف سنی بزهکاری 10سال پاسداران بر اقتصاد کشور يک جبهه ايرانی م یکند .از اين گذشته در مخالف باز است ولی در عمل هرآنچه م یداد از کمک با کابینه اینجانب
ديگر مبارزه با طبقه متوسط و جامعه پهنه اقتصاد است که ضربه اساسی را که باب میلشان نیست چاپ
و کف سنی اعتياد 13سال». مدنی ايران است .سپاه و بسيج به وارد م یشود .سياس تهای جمهوری مضایقت ننمود».
گفته يکی از پايه گذارانش (آقای اسلام یکه اقتصاد را در چهارچوب نم یکنند». وثوقالدوله در بیانیه مبسوط
تنگ حجره و دلالی و بده بستان خود این مساعدتها را موقتی و
م یبيند و به جای يک اقتصاد توليدی،
بر خرج کردن ناسالم و نامنصفانه
درآمد نفتی تکيه دارد ،در حکومت تازه
م یرود که تا پايان ـ تا جائی که بتوان
يک جامعه رانت خوار و دولت روزی
رسان بوجود آورد ـ پيش برده شود.
تا پيش از انقلاب اسلامیبخش
خصوصی رشد شتابانی داشت که
منظما در متوقف کردنش کوشيدهاند
و اکنون فعالانه در پی هر چه کوچک
تر کردن سهم آن در اقتصاد ملی
هستند .برچيده شدن کارگاهها و
کارخان هها و بيکار شدن کارگران هر