Page 18 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره 374 (دوره جديد

‫مرتبه شهروندان جامعه به خوب و بد و بد و بدتر و از همه‬ ‫مذهب یا عقیده و… حق هر کس است‪ ،‬دیگر کسی یا‬ ‫صفحه‌‪‌‌18‬شماره‌‪‌1840‬‬
‫بدتر تا واجبالقتل تقسیم میکند‪ .‬بر کدام اساس و پایه؟ بر‬ ‫حکومت مجاز نیست در این حق که آزادی به رسمیت‬ ‫جمعه ‪ ۲1‬تا ‪ ۲7‬مرداد ماه ‪14۰1‬خورشیدی‬
‫اساس «معروف»های خود‪ .‬ارزشهای خودپسندیده را بجای‬ ‫شناخته شده پیشاحکومتی است دخالت کند‪ .‬نمیتوان از‬
‫حقوق شهروند نشاندهاند‪ .‬از نگاه اینان انسان جاهل است‬ ‫یکسو مدعی پذیریش حقوق بشر بود و از سوی دیگر از‬ ‫دیگران‪ ،‬از سوی هر کس که میخواهد باشد‪ .‬یک‬
‫و جاهل میماند‪ ،‬ارج او به ایمان (درست) او است‪ .‬او باید‬ ‫مومن یا حکومت خواست دگراندیش را امر به معروف یا‬ ‫لحظه تصور کنید که دیگران نیز بر مومنان بتازند و مرتب‬
‫جاهل بماند تا راهنمایی شود‪ .‬انسانی که خودمختار و قائم‬ ‫نهی از منکر کند یا به عنوان حزب سیاسی «اصلاحطلب»‬ ‫وقت و بیوقت بر آنها خرده بگیرند یا تهدید کنند که یا‬
‫به ذات است مستقل میاندیشد و نیازی به راهنمایی امام‬ ‫در پی چنین کاری بود‪ .‬ولایت فقیهیان و حکومت(گران) از‬ ‫حجاب را بردارید یا بر صورت شما اسید پاشیده خواهد شد!‬
‫ندارد‪ ،‬خود‪ ،‬امام خویش است‪ .‬حکومت‪ ،‬به ویژه حکومت‬ ‫اساس با اصل هژدهم اعلامیه جهانی حقوق بشر مخالفاند‪،‬‬ ‫یا به رسم بنیادگرایان‪ ،‬با امکانات آشکار و پنهان نهادهای‬
‫دینی‪ ،‬نیازمند انسان جاهل است‪ .‬و جاهل نباید عاقل شود‪،‬‬ ‫زیرا از نگاه آنها هرکس نمیتواند و مجاز نیست هر دینی را‬ ‫وابسته به ولایت فقیهیان در «بیلبوردهای» بزرگ در‬
‫بلکه باید مومن بماند و از حقیقت پنهان پیروی کند‪ .‬جهل‬ ‫که خواست بپذیرد و رفتارهای فردی و راه و روش زندگیاش‬ ‫شهر تبلیغ کنند که «خواهران محجبه‪ ،‬حجاب شما نشان‬
‫انسان (از نگاه آنها) نادانی او به دلیل ناتوانی خردش در‬ ‫تنها مربوط به خودش باشد و هر کاری را که شخصا درست‬ ‫واپسگرایی و عقبماندگی و ننگی برای ملت ایران است»‪.‬‬
‫درک حقیقت ماوراء طبیعی است و نه کمبودی که بتوان‬ ‫تشخیص داد انجام دهد‪ ،‬بلکه باید آن کند که «الله» گفته‬ ‫چنانکه بنیادگرایان نسبت به دگرباشان انجام میدهند‪ .‬تصور‬
‫آن را با آموزش و پرورش برطرف ساخت‪ .‬در اسلام‪ ،‬در برابر‬ ‫است‪ ،‬باید امر به معروف شود‪ .‬از نگاه بنیادگرایان تغییر دین‬ ‫کنید که در شهرهای جوامع باز و دمکراتیک گشتهای ارشاد‬
‫جهل انسان‪ ،‬البته «علم» قرار دارد؛ اما علمی که در انحصار‬ ‫از اسلام به مرامی دیگر «ارتداد» است و مجازات مرگ دارد‪.‬‬ ‫برقرار شوند تا آنهایی را که حجاب اسلامی دارند دستگیر و‬
‫«الله» است‪ ،‬گنجیهای ثابت در کتاب مقدس و سنت پیامبر‬ ‫و حقوق بشر تغییر عقیده و مرام و مسلک را حق هر کس‬
‫و امامان که دسترسی به آن تنها با ایمان و تقوا و تفسیر‬ ‫میداند‪ .‬از نگاه بنیادگرایان اسلامی آزادی اندیشه و آزادی‬ ‫مجازات کنند!‬
‫در انتخاب دین و مذهب‪ ،‬حقوقی است که میتواند منتهی‬ ‫بدترین جنبه «امر به معروف و نهی از منکر»‪ ،‬جنبه‬
‫نمایندگان خودخوانده بر زمین میسر میشود‪.‬‬ ‫به شرک و کفر شود و شرک ‪ ۱۶۰‬بار در قرآن آمده است‪ .‬امر‬ ‫حکومتی آن است که حکومت را تامگرا خواهد کرد‪ ،‬با نیت‬
‫نتیجه نهایی «امر به معروف و نهی از منکر» باید همان‬ ‫به معروف و نهی از منکر‪ ،‬تعرض و تجاوز به حقوق فردی‬ ‫(یا خوانش) خوب یا بد‪ .‬تفاوت نمیکند کدام «خوانش» را‬
‫جامعه یکدست‪ ،‬یک فکر و یک شکل «دکتر» علی شریعتی‬ ‫به عنوان پایه و اساس نظم دمکراتیک و در خدمت جامعه‬ ‫انتخاب و شهروند را مجبور به رعایت آن کنیم‪ .‬اگر حکومت‬
‫با امامی در راس آن شود‪ .‬جامعهای که در آن امت بجای فرد‬ ‫بخواهد امر به معروف و نهی از منکر کند‪ ،‬با هر خوانشی از‬
‫مینشیند و ارزشهای یکسان و یکدست بجای تکثر ارزشی‪.‬‬ ‫یکدست و بیچهره امت‪ -‬امامتی است‪.‬‬ ‫امر «مقدس» یا هر مرام و مسلک دیگر‪ ،‬با ارزشهای دینی‬
‫جامعهای که در آن یا همه افراد معروفها و منکرات دیکته‬ ‫مومنان و حکومت باید بپذیرند که انسان (برخلاف تصورات‬ ‫یا غیردینی‪ ،‬محصول کارش عملا تعیین راه و روش زندگی و‬
‫شده از بالا را میپذیرند یا به روی آنها «شمشیر» کشیده‬ ‫و پندارهای آنها) مجموعهای از جهل و کفر نیست که باید با‬ ‫پندار و کردار شهروندان از بالا است که یکسویه و استبدادی‬
‫میشود‪ …« :‬امت… جامعهای (است) که افرادش تحت‬ ‫ایمان متقی شود‪ .‬از نگاه انسان مدرن امروز‪ ،‬خرد خلاق وجود‬ ‫خواهد بود‪ .‬چنین کاری تعرض و تجاوز به حقوق بشر و‬
‫یک رهبری بزرگ و متعالی‪ ،‬مسئولیت پیشرفت و کمال فرد‬ ‫دارد‪ ،‬نه عقل تابع‪ .‬یعنی عقلی که تنها در خدمت فراگیری‬ ‫تعرض به آزادیهای شهروندان است‪ ،‬به سود یک بخش و به‬
‫و جامعه را‪ ،‬با خون و اعتقاد و حیات خود حس میکنند و‬ ‫علم «کتاب» (وحی) باشد و از حدود تعیین شده از سوی‬
‫متعهدند که زندگی را نه در بودن به شکل راحت‪ ،‬بلکه در‬ ‫الله بیرون نرود‪ .‬یا بپندارد که «علم خدایی» را تنها کسانی‬ ‫زیان بخشی دیگر است‪.‬‬
‫رفتن به سوی نهایت و به سوی کمال مطلق‪ ،‬دانایی مطلق‪،‬‬ ‫میفهمند که در تبعیت عقلی محض از او و فرستادگانش‬ ‫آزادی شهروند دو جنبه اساسی‪ -‬پایهای دارد‪ :‬آزادیهای‬
‫خودآگاهی مطلق‪ ،‬کشف و خلق مداوم ارزشهای متعالی‪،‬‬ ‫باشند‪ .‬انسان مدرن که محصول آموزش و آموزش و باز هم‬ ‫مثبت یا آزادی «برای» و آزادیهای منفی‪ ،‬یعنی آزادی‬
‫نماندن در هیچ منزلی و شکلی و قالبی… اُمت جامعهای‬ ‫آموزش است تبعیت از وحی را نفی خلاقیت و قدرت آفرینش‬ ‫«از»‪ .‬آزادی «از»‪ ،‬یعنی مصونیت از تعرضات حکومت‪،‬‬
‫است از افراد انسانی که همفکر‪ ،‬همعقیده‪ ،‬هممذهب‬ ‫خود میداند‪ .‬او «وحی» را که گویا باید بر چشمها و گوشها و‬ ‫یعنی امنیت و مصون بودن فرد از تعرضات حکومت(گران)‪.‬‬
‫و همراهند‪ ،‬نه تنها در اندیشه مشترکند‪ ،‬که در عمل نیز‬ ‫قلبها بنشیند و نه بر خردها‪ ،‬با خرد و علم میسنجد‪ .‬اصالت‬ ‫آزادی مثبت یعنی آزادی عمل شهروند در انتخاب یا انجام‬
‫اشتراک دارند… افراد یک اُمت یک گونه میاندیشند و‬ ‫انسان یعنی اینکه او سرچشمه معرفت و شناخت است و حق‬ ‫«چیزی» که میل به انجام آن را دارد‪ ،‬مثلا اینگونه یا آنگونه‬
‫ایمانی همسان دارند و در عین حال در یک رهبری مشترک‬ ‫تعیین سرنوشت دارد‪ .‬و جهل او یعنی وابستگیاش به «عالمان»‬ ‫لباس یپوشد یا خود را آرایش کند‪ .‬شهروند در پندار و کردار‬
‫اجتماعی‪ ،‬تعهد دارند که به سوی تکامل حرکت کنند‪ ،‬جامعه‬ ‫دین‪ ،‬به نمایندگان خودخوانده خدا بر روی زمین که گویا عالم‬ ‫و گفتار خویش حق انتخاب آزاد دارد و کسی نباید از پائین‬
‫را به کمال ببرند‪ ،‬نه به سعادت…‪ ،‬میان دو اصل به خوشی‬ ‫به علم «غیب» هستند‪ ،‬یعنی تمکین انسان آزاد از نمایندگان‬
‫گذراندن و به کمال گذشتن‪ ،‬اُمت طریق دوم را میگزیند…‬ ‫خودخوانده الله بر زمین‪ ،‬یعنی حکومت دینسالاران‪ .‬باید از‬ ‫یا بالا مزاحم او شود‪.‬‬
‫حتی اگر این تکامل به قیمت رنج افراد باشد… اُمت یک‬ ‫در نظامهای تامگرا‪ ،‬که بر اساس نفی حقوق فردی و‬
‫تجربیات کلیسا در «غرب» آموخت‪.‬‬ ‫مصلحت جمع بنا شدهاند‪ ،‬عدهای اندک (مثلا فقیه و‬
‫جامعه متحر ِک مهاجر و دارای ایدهآل است…»(‪)۶‬‬ ‫تنها انسان مطیع تمکینکننده به دنبال حکومت مطلق‬ ‫مجتهد‪ ،‬یا تنها حزب مجاز و…) مدعی میشوند که گویا‬
‫پیشرفت و کمال با خون و اعتقاد‪ ،‬رفتن به سوی بینهایت‪،‬‬ ‫میرود‪ ،‬زیرا عقل ایمانی او عقلی تابع و گیرنده فرمان است‪.‬‬ ‫آنها نمایندگان خواست و اراده واقعی همگانی (ملت)اند‪.‬‬
‫دانایی مطلق‪ ،‬خودآگاهی مطلق و…‪ ،‬تماما سخنانی پوچ و‬ ‫انسان از این راه به دوران کودکی باز میگردد‪ ،‬به دوران‬ ‫از روسو تا روبسپیر‪ ،‬از نازیسم تا فاشیسم‪ ،‬از ولایت فقیه تا‬
‫بیمعنا! امر به معروف و نهی از منکر باید چنین جامعهای‬ ‫نیاز به قیمومیت‪ .‬چرا تمام بشریت باید قربانی عدهای مومن‬ ‫داعش و… همگی از جمله اندیشهها یا نظامهایی هستند‬
‫را بسازد‪ ،‬همه یکسان‪ ،‬یکشکل‪ ،‬یکفکر و یکعقیده‪ ،‬با‬ ‫شوند و بر اساس معروف و منکر آنها زندگی کنند؟ دنیای‬ ‫که بر اساس نفی حقوق فرد و گویا مصلحت عمومی بنا‬
‫رهبری چون چوپان برای گوسفندان‪ .‬و چون چنین چیزی‬ ‫انسانها‪ ،‬محدوده دانش و اطلاعات آنها است‪ .‬تناسب ایمان‬ ‫شدهاند‪ .‬در جوامع باز‪ ،‬در دمکراسیهای پارلمانی متکی بر‬
‫با خرد‪ ،‬تناسب بیدانشی و دانش است‪ .‬و برتراند راسل‬ ‫حقوق بشر‪ ،‬برخلاف جوامع بسته‪ ،‬میان حکومت کنندگان و‬
‫ناممکن است‪ ،‬پس وحشتناک نیز خواهد بود!‬ ‫زمانی گفته بود «مشکل دنیا در این است که احمقها‬ ‫حکومت شوندگان اینهمانی و یکسانی وجود ندارد‪ ،‬بلکه‬
‫به خود و ایمانشان یقین کامل دارند‪ ،‬در حالی که دانایان‬ ‫سیستم و جامعه متکثر است و احزاب نماینده بخشهای‬
‫زیرنویسها‪:‬‬ ‫گوناگون جامعه با منافعی متفاوت تا متضادند‪ .‬حکومتهای‬
‫‪ ۱-‬قرآن مجید‪ ،‬ترجمه حاج شیخ مهدی الهی قمشهای‪،‬‬ ‫همواره سرشار از شک و تردیدند‪».‬‬ ‫یکدست که بر اساس یک جمع واحد گویا مشترکالمنافع‬
‫نباید فراموش کرد زمانی که «کتاب مقدس» مرجعی برای‬ ‫و مصلحت یکسان ملت متحدالشکل و گویا متحدالفکر با‬
‫موسسه چاپ و انتشارات محمد حسن علمی‬ ‫توجیه تبعیض‪ ،‬زورگویی و جنایت شود‪ ،‬دیر یا زود قیام علیه‬ ‫تکیه صرف بر روی اراده اکثریت و بدون تضمین حقوق‬
‫‪ ۲-‬قرآن مجید‪ ،‬ترجمه ابوالقاسم پاینده‪ ،‬سازمان انتشارت‬ ‫آن شروع خواهد شد‪ .‬و در این وضعیت‪ ،‬هیچ نیرویی قویتر‬ ‫دگراندیشان بنا میشوند‪ ،‬ساختارهای سیاسی مربوط به‬
‫از «ایدهای» که زمانش رسیده باشد‪ ،‬وجود نخواهد داشت‪.‬‬ ‫دوران کودکی دمکراسیاند‪ ،‬دورانی که ملت تازه صاحب رای‬
‫جاویدان‪ ،‬چاپ سوم‪ ،‬نوروز ‪۱۳۵۴‬‬ ‫یا تمام انسانها‪ ،‬بدون در نظر گرفتن دین و مذهب یا‬
‫‪ – ۳-‬علی شریعتی‪ ،‬ما و اقبال‪ ،‬مجموعه آثار ‪ ، ،۵‬شماره‬ ‫مسلک‪ ،‬یا جنسیت و نژاد یا مقام و موقعیت اجتماعی‬ ‫برای حکومت شده بود و تفاوتها را نمیدانست‪.‬‬
‫و… در برابر قانون از حقوقی یکسان بهرمند خواهند بود‬ ‫اصل هژدهم اعلامیه جهانی حقوق بشر میگوید‪:‬‬
‫ثبت ‪ ،۱۲/۸/۵۷‬برگهای ‪۵۵ ،۵۴‬‬ ‫و ارزشهای زندگی خود را مستقل انتخاب خواهند کرد یا‬ ‫«هر کس حق دارد از آزادی فکر‪ ،‬وجدان و مذهب بهرهمند‬
‫‪ ۴-‬علی شریعتی‪ :‬علی(ع)‪ ،‬مجموعۀ آثار ‪ ،۲۶‬انتشارات‬ ‫نه‪ .‬جمهوری اسلامی ایران حکومتی دینی است که انسان‬ ‫شود‪ .‬این حق متضمن آزادی تغییر مذهب یا عقیده و‬
‫نیلوفر‪ ،‬چاپ دوم‪ ،‬بهار ‪ ،۱۳۶۲‬چاپ پژمان‪ ،‬برگهای ‪ ۶۱۷‬تا ‪۶۱۹‬‬ ‫را بنا بر دین‪ ،‬بنا بر بیدینی‪ ،‬مذهب‪ ،‬جنسیت یا مقام و‬ ‫همچنین متضمن آزادی اظهار عقیده و ایمان میباشد و نیز‬
‫‪ ۵-‬ایلنا‪ ،‬خبرگزاری کار ایران‪ ،‬کد خبر ‪، ۲۷۳۴۰۱‬متن بیانیه ‪۷‬‬ ‫شامل تعلیمات مذهبی و اجرای مراسم دینی است‪ .‬هر کس‬
‫میتواند از این حقوق‪ ،‬منفردا یا جمعا‪ ،‬بطور خصوصی یا‬
‫اردیبهشت ‪ ،۱۳۹۴‬بازبینی شده در ‪ ۲۹‬مرداد ‪۱۳۹۴‬‬
‫‪ ۶-‬علی شریعتی‪ ،‬همانجا‪ ،‬علی(ع)‪ ،‬مجموعۀ آثار جلد‪،۲۶‬‬ ‫بطور عمومی‪ ،‬برخوردار باشد‪».‬‬
‫اگر چنین است‪ ،‬که هست‪ ،‬اگر آزادی فکر و وجدان و تغییر‬
‫برگهای ‪۶۳۰ ،۵۲۰ ،۵۰۶ ،۵۰۵ ،۵۰۴‬‬