Page 15 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۴۰۵ (دوره جديد
P. 15

‫صفحه‌‌‌‌‪‌‌1‌‌۵‬شماره‌‪18۷1‬‬
‫جمعه ‪ ۳1‬مارس تا پنجشنبه ‪ 6‬آوریل ‪۲0۲۳‬‬

 ‫گفتگو با امیر طاهری در مورد ایرانگرایی و انقلاب ملی ایرانیان‬

 ‫‪©Kayhan.London‬‬                                              ‫استان آذربایجان شرقی را نیز ممنوع کرد! با اینهمه مردم‬    ‫=«فقط با اتکاء به ایرانگرایی میشود دموکراسی‬
                                                             ‫به هر مناسبت ملی و تاریخی خشم و انزجار خود را علیه‬       ‫و پلورالیسم را به دست آورد‪ .‬زیرا اول باید قبول کنیم‬
‫شده است‪ .‬همیشه هم این داد و ستد بوده‪ .‬اکنون هم‬               ‫حکومت و عشق خویش را به میهن و فرهنگ ایرانی ابراز‬         ‫ایرانی وجود دارد‪ .‬برخی این را قبول ندارند‪ .‬وقتی این را‬
‫میتوانم بگویم ایرانیان به صورت ناخودآگاه متوجه‬               ‫میدارند‪ .‬در ارتباط با این تقابل فرهنگی و تاریخی بین‬      ‫قبول کردید وارد بازی میشوید‪ .‬یک ایران و یک ملت‬
‫شدهاند که دارند هویت ملیشان را از آنان میگیرند زیرا‬          ‫جمهوری اسلامی و جامعه و تلاش ایرانیان برای بازیابی‬       ‫ایران وجود دارد‪ .‬در این ملت تکثر هست و همه مثل هم‬
‫نظامی که اکنون سر کار است اجازه نمیدهد که ایرانیان‬           ‫هویت ملی خود با امیر طاهری نویسنده و روزنامهنگار‬         ‫نیستند‪ .‬وقتی این را قبول کردیم سپس در سنت و فرهنگ‬
‫آنطور که دلشان میخواهند زندگی کنند‪ .‬یعنی طوری‬
‫که با فرهنگ و تاریخ و شیوه زندگی ما ایرانیان منطبق‬                                ‫بینالمللی به گفتگو نشستیم‪.‬‬                  ‫خودمان ریشههای آزادمنشی را پیدا میکنیم‪».‬‬
‫باشد‪ .‬در سالهای آخر محمدرضا شاه دیده بودیم که‬                ‫=آقای طاهری‪ ،‬آیا جنبشی که نگاهی به میراث گذشته‬           ‫=«وقتی شما شاهنامه را بخوانید در بخشی که کیخسرو‬
‫گفتمان ایرانگرایی تضیف و گفتمان مذهبی‪ ،‬فرقهای و‬              ‫و باستانی دارد میتواند هم به دنبال نوزایی ملی و هم‬       ‫از ایرانیان خداحافظی میکند و از آنها میخواهد لهراسب‬
‫قبیلهای قوی شده بود‪ .‬مثلاً مردم سفره حضرت عباس‬                                                                        ‫را به پادشاهی برگزینند بحث شدیدی در میگیرد‪ .‬یعنی‬
‫میانداختند‪ .‬مادر شهبانو میرفت که حاجی شود‪ .‬دوست‬                                             ‫دمکراسی باشد؟‬             ‫معلوم است در آن زمان پادشاه از اول تعیین نشده بود‬
‫خودم اردشیر زاهدی اصرار میکرد که باهمدیگر به زیارت‬           ‫‪-‬اولا بگویم که من از مفاهیمی مانند ملیگرایی و‬            ‫و باید انتخاب میشد‪ُ .‬خب‪ ،‬این ریشه همان چیزی است‬
‫مکه برویم و حاجی شویم‪ .‬جلسات سینهزنی تشکیل‬                   ‫ناسیونالیسم و دموکراسی استفاده نمیکنم‪ .‬من از لغت‬         ‫که خارجیها میگویند دموکراسی یعنی مشارکت مردم در‬
‫میشد‪ .‬آش نذری به فقرا میدادند‪ .‬خلاصه ظواهر‬                   ‫ایرانگرایی استفاده میکنم‪« .‬ناسیون» و یا «نیشن»‬           ‫انتخاب پادشاه‪ .‬داریوش کبیر هم توسط نمایندگان هفت‬
                                                             ‫به انگلیسی از قرن ‪ ۱۷‬میلادی استفاده میشود یعنی از‬
                           ‫مذهبی رو آمده بود‪.‬‬                ‫زمان از هم پاشیدن امپراتوری روم مقدس و کاتولیک و‬                                  ‫تیره ایرانی انتخاب شد‪».‬‬
‫شما توجه کنید که در هر جامعه ‪ ٢‬تا ‪ ٣‬درصد جمعیت‬               ‫با انعقاد قراردادهای وستفالی و مونستر‪ .‬ولی اگر تاریخ‬     ‫=«مشروطه یعنی این که حکومت شرط دارد‪ .‬یعنی‬
‫بیشتر سیاسی نیستند‪ .‬در آن دوره این دو سه درصد فعال‬           ‫بیهقی را بخوانید‪ ۶۰۰ ،‬سال قبل از این تحولات در اروپا‬     ‫به هیچکس چک سفید نمیدهیم‪ .‬همه اقوام در انقلاب‬
‫سیاسی ما یا مذهبی شده بودند و یا فرقهای شده یعنی‬             ‫واژه ملت و دولت در ایران وجود داشته است‪ .‬بنابراین‪،‬‬       ‫مشروطه نقش و شرکت داشتند‪ .‬یعنی در آن زمان این‬
                                                             ‫مسئله ایرانگرایی است‪ .‬ایران هم در طول تاریخ خود از‬       ‫تقسیمبندیهای جدیدتر ترک و کرد و بلوچ و اینها نبود‪.‬‬
                   ‫مسلکهای مختلف چپی و غیره‪.‬‬                 ‫توفانهای مختلفی گذاشته و مانند اکوردئونی گاه باز و‬       ‫الان هم اگر نگاه کنید خیلی از تاجیکهای افغانستان‬
‫حال اینها ‪ ۴۴‬سال وقت داشتند نظام مورد قبول ایرانیان‬          ‫گاه جمع شده و قسمتهایی از آن در جنگهایی که به‬            ‫خودشان را ایرانی میدانند‪ .‬یعنی ایرانگرایی مخصوص‬
‫را به وجود آورند که نتوانستند و به نظر من به بنبست‬           ‫ما تحمیل شدند کنده شدهاند‪ .‬ولی آن زیربنای ایرانگرایی‬     ‫یک قوم و نژاد نیست‪ .‬برخی نادانها ایرانگرایی را با تفکر‬
‫رسیدهاند‪ .‬مردم ایران هم به دنبال راهی هستند که از این‬        ‫همیشه پابرجا مانده است زیرا به نظر من‪ ،‬ایران از چند نظر‬  ‫هیتلر که جنبه شدید نژادگرایانه داشت مقایسه میکنند‪.‬‬
‫بنبست بیرون بیایند‪ .‬ایران هم یک صفحه سفید نیست که‬            ‫استثنایی است‪ .‬مسئله ایران مسئله دینی و مسلکی نیست‬        ‫ولی از دید ما آریایی واژه نژادپرستانه نیست بلکه واژه‬
‫هر چه خواستید روی آن بنویسید و نقاشی کنید‪ .‬پس ناچار‬          ‫بلکه مسئلهای فرهنگی است‪ .‬ما در ایران همیشه ادیان و‬       ‫فرهنگی است‪ .‬کسانی که خودشان را متعلق به این فرهنگ‬
‫ایرانیان بر میگردند به ایرانگرایی‪ .‬اگر ایران اسلامی را قبول‬  ‫فرهنگهای مختلف داشتیم یا ایرانیان مناطق مختلف از‬         ‫آریایی میدانند مهم نیست که از چه نژادی باشند و رنگ‬
‫ندارید به ایران قبل از اسلام برمیگردید‪ .‬من اینجا دچار‬        ‫نظر چهره و خصوصیات فیزیکی تفاوتهایی با همدیگر‬
‫باستانگرایی نیستم‪ .‬هویت ایرانی و ایرانگرایی واقعیتی زنده‬     ‫داشتهاند ولی همواره در چارچوب ایرانگرایی در همزیستی‬                                   ‫پوستش چه باشد‪».‬‬
‫و پویاست‪ .‬الان هم به اشکال مختلف ابراز میشود که با‬
‫نمودهای ‪ ١٠‬و‪ ٣٠‬و ‪ ۷٠‬سال پیش آن متفاوت است‪ .‬منظور‬                          ‫بودهاند؛ یعنی تکثر در وحدت داشتهایم‪.‬‬        ‫پس از انقلاب اسلامی ‪ ۵۷‬جشنها و آیینهای ملی و‬
‫اینجا به دنبال استخوان مردگان رفتن نیست‪ .‬منظور آینده‬         ‫در تاریخ سیصد یا چهارصد ساله گذشتهمان‪ ،‬اگر‬               ‫تاریخی ایرانیان مورد هجوم سازمانیافته و هدفمند جمهوری‬
‫ایران است‪ ،‬منتها این آینده را باید بر اساس چیزی ساخت‪.‬‬        ‫نخواهیم به دوره باستان برگردیم‪ ،‬هروقت که ایرانگرایی‬      ‫اسلامی قرار گرفت‪ .‬اما با وجود دستگاه عظیم تبلیغاتی نه‬
‫درخت باید ریشه داشته باشد که بتواند ببالد و شاخههای‬          ‫تضعیف شده‪ ،‬دو گفتمان قوی شده است‪ .‬یکی گفتمان‬             ‫تنها برای تخریب بلکه جهت جایگزین کردن مراسم مذهبی‬
‫تازه و جوان پیدا کند تا بعد از زمستان هم بتواند گل بدهد‪.‬‬     ‫طایفهای و قبیلهای و دیگری گفتمان مذهبی در شکل‬            ‫شیعه بجای آداب و رسوم ملی‪ ،‬جامعه در برابر آن مقاومت‬
‫ما داریم ریشههای خودمان را پیدا میکنیم و بر اساس‬             ‫سنی و شیعه و نیز نسخههای افراطی مانند سربداران‬           ‫نشان داده و حکومت را به عقبنشینی واداشت‪ .‬حتی در‬
‫آن درخت موجودیت ایرانی خودمان را هرس میکنیم و‬                ‫یا انشقاقها و فرقههایی مانند معتزله‪ ،‬بابیه‪ ،‬بهاییه و‬     ‫سالهایی که برای نمونه‪ ،‬نوروز با ایام سوگواری شیعیان‬
‫شاخههای پوسیده و مردهاش را دور میریزیم تا برای بهار‬          ‫شیخیه‪ .‬ولی وقتی اینها تضعیف شدهاند‪ ،‬ایرانگرایی قوی‬       ‫همزمان میشد‪ ،‬باز هم حکومت نتوانست مردم را وادارد‬
                                                                                                                      ‫که جشن باستانی هزاران ساله خود را برگزار نکنند و بجایش‬
                              ‫آمادهاش میکنیم‪.‬‬
                                                                                                                                            ‫به عزاداری مذهبی بپردازند‪.‬‬
                                                                                                                      ‫در بیش از دو دهه اخیر نسلهای جوان به جشنها‬
                                                                                                                      ‫و آیینهایی توجه نشان میدهند که به اندازه‬
                                                                                                                      ‫چهارشنبهسوری و نوروز و یا شب یلدا در جامعه گسترده‬
                                                                                                                      ‫نبودهاند؛ از جشن سده تا اسپندارمذ و… همچنین‬
                                                                                                                      ‫هفتم آبان به عنوان روز کوروش بزرگ از مراسمی است‬
                                                                                                                      ‫که در برابر تحمیلهای مذهبی حکومت از سوی خود‬
                                                                                                                      ‫مردم شکل گرفت‪ .‬جمعیت کثیری نه تنها در این روز‬
                                                                                                                      ‫راهی پاسارگاد میشدند بطوری که جمهوری اسلامی از‬
                                                                                                                      ‫هفتم آبان ‪ ۱۳9۵‬که شمار عظیمی در آنجا گرد آمدند‪،‬‬
                                                                                                                      ‫با ترفندهای گوناگون و سرکوب مانع برگزاری آن شد‬
                                                                                                                      ‫بلکه برای نوروز نیز هر سال شهروندان زیادی با چیدن‬
                                                                                                                      ‫سفره هفتسین در کنار آرامگاه کوروش گرد میآمدهاند‪.‬‬
                                                                                                                      ‫از سوی دیگر بابک خرمدین به عنوان قهرمانی که در‬
                                                                                                                      ‫برابر حمله و اشغال اعراب مسلمان ایستادگی کرد نیز‬
                                                                                                                      ‫به شدت مورد توجه قرار گرفت‪ .‬جمهوری اسلامی اما‬
                                                                                                                      ‫کوهپیمایی به سوی قلعه بابک در نزدیکی شهر کلیبر در‬
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20