Page 21 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۴۱۵ (دوره جديد
P. 21
صفحه۲1شماره1881 (جملات یازدهم تا چهاردهم) موضوع تحول قدرت سیاسی حاکم بر اساس منابع
جمعه ۹تا پنجشنبه 1۵ژوئن ۲0۲۳ .۴کوروش بابل را فتح میکند .مردوک به او دستور داد مذهبی را آرام آرام به سوی اندیشههای نوینی کشاند که
که به سوی بابل برود .او را در راه بابل مانند همدم و وظیفه حاکم را فقط بر اساس حفاظت از خیر همگانی
یک مدرسه علمیه یهودی در شهر نیویورک در سخنرانی دوست در کنار او قرار داد« :همه مردم بابل ،تمام سرزمین تعریف میکرد .اما این را که این وظیفه تا کجا میبایست
خود اعلام داشت که «من کوروش هستم» [ ]۹البته قصد سومر و اکد ،شاهزادگان و والیان ،همه به او تعظیم کردند بر موازین اخلاق استوار باشد با ابهامات پیچیدهای
او از این بیان خودشیفتگی نبود بلکه میخواست یادآور و پاهای او را بوسیدند .آنها از فرمانروایی او خشنود شده مواجه ساخت که به تدریج از درون آن سیاست قدرت
تعالی باشد که از کوروش بزرگ فرا گرفته بود .پیشتر و و چهرههایشان درخشید» (جملههای پانزدهم تا نوزدهم) سر بر کشید .مهمترین چهره این نگرش متفاوت ماکیاولی
پس از انتخاب شدن به مقام ریاست جمهوری آمریکا ،وی .۵القاب کوروش« :من کوروش هستم ،شاه جهان ،شاه است که مفهوم فضیلت را در کتاب «شهریار» بر بنایی
همه اقداماتی را که از سوی جامعه بینالمللی برای تدوین بزرگ ،شاه توانا ،شاه بابل ،شاه سومر و اکد ،شاه چهار گوشه کاملا واقعگرایانه از قدرت توضیح داد .به نظر ماکیاولی
اعلامیه جهانی حقوق بشر صورت گرفته بود ستایش کرده تنها فضیلت ممکن برای یک شهریار یا شاهزاده هنر و
و صدور این مدارک حقوق بشری را حائز اهمیت بینالمللی جهان» (جملات بیستم تا بیست و دوم) توانایی اداره جامعه و برقراری نظم در آن است .برای
بالا میدانست .ترومن اذعان داشت که منشور حقوق بشر .۶فرمانروای صلحدوست« :ارتش عظیم من در صلح به این منظور انجام هر کاری برای رسیدن به هدف مجاز
به عنوان سندی باید برای همه ملتها قابل احترام باشد .به بابل وارد شد .من به کسی اجازه ندادم که مردم [سومر] شمرده میشود .بنابراین برخلاف ویژگیهایی که گزنفون
نظر او ،این سندی است که با تاثیر از منشور حقوق بشر و اکد را بترساند» و من «درد را از وجودشان برطرف کردم برای فرمانروایی بر اساس الگوی رفتاری و منش کوروش
کوروش بزرگ شکل گرفته و بخشی جداییناپذیر از زندگی و آنها را از خدمت رها ساختم .مردوک ،پروردگار بزرگ ،از بزرگ در نظر میگیرد ،ماکیاولی فضایل پادشاهی را در
اعمال [خوب] من خوشحال است» (جملات بیست و سوم سیمای افراد موفقی جستجو میکند که از هر ابزاری برای
بینالمللی و قانون اساسی آمریکاست. حکومت و برقراری نظم استفاده میکنند .پس مشاهده
تا بیست و هفتم) میشود که با تحولات تدریجی تاریخی مفهوم سیما با
در پرتو این رویدادهای تاریخی ،و تاثیر شگرفی که .٧آزادی وجدان و مذهب« :با دوستی حرکت کردیم» فضیلت پادشاه جای خود را به اندیشههای اخلاقی خاصی
اندیشهها و منش کوروش بزرگ برای گفتمان آزادیبخش و «من تصاویر خدایان را که در آنجا [یعنی در بابل] میدهد که تنها برقراری نظم و ثبات در جامعه را معیار
حقوق بشر داشت ،میتوان به معضلات فاقد وجاهت ساکن بودند به مکانهای اصلی آنها برگرداندم و آنها را در
خردمندی و پیچیدهای را که در روابط میان حکومت خانههای ابدی قرار دادم .همه ساکنان آنها را جمع کردم و رفتار اخلاقی و ارزشهای اجتماعی معرفی مینماید.
اسلامی ایران و آمریکا شکل گرفته است مورد نقدی اساسی خانههایشان را به آنها بازگرداندم» (جملات بیست و هشتم به هرحال ،و صرف نظر از این تحول آخری ،کتب آموزشی
قرار داد .در شرایطی که حکومت اسلامی در ایران با آمریکا «سیمای شاهزادگان» ادبیات قدرتمندی را در سراسر قرون
در منازعه بیپایان است ،شاید به درستی برای زمامدارانش تا سی و سوم) وسطا هم در جهان غرب (اروپای امروز) و هم در جهان
روشن نباشد که روح قانون اساسی آمریکا عمیقا تحت .۸نیایش کوروش« :باشد که به مردوک ،سرورم بگویند: اسلام به وجود آورد که پیدایی و گسترش آنها را نمیتوان از
تاثیر اندیشههای نیک و فرمانروایی خردمندانه کوروش «کوروش ،پادشاهی که به تو احترام میگذارد ،و نیز پسرش تلاش برای ترسیم فرزانگی کوروش بزرگ از سوی گزنفون
بزرگ بوده است .چه بسا نیز این خصومت اصلا به همین کمبوجیه [احترام میگذارد]» (جملات سی و چهارم تا سی جدا ساخت .پارهای از این ادبیات در ایران و جهان اسلام را
دلیل باشد! در حالی که تاثیرات مستقیم اندیشههای
کوروش از درون تاریخ با کسانی مانند جفرسون و یا و پنجم) میتوان در این آثار جستجو کرد:
ترومن میتواند دیپلماسی فعال و سازندهای را میان دو .٩کارهایی که انجام داد شامل بازسازی معابد ،بازگرداندن «حکومت الهی توسط فرمانروایی اسلامی» نوشته محی
کشور در جهت رفاه و آرامش مردم و برقراری صلحی اموالی که از مردم گرفته شده بود ،و نیز آنچه از معابد
پایدار برقرار سازد .این دیپلماسی میتواند با یک زبان تصرف شده بود (جملات سی و هفت تا چهل و پنج) []۵ الدین ابن عربی
مشترک آغاز شود :بیایید برای احترام به انسانها و آزادی این میراث عظیم توسط متفکران برجستهای مور کتب کلیله و دمنه
آنان به انتخاب دین و مذهب خویش احترام بگذاریم .به توجه قرار گرفته است .به عنوان مثال ژان ژاک روسو کتاب «سیاست مدنی» فارابی
درستی کوروش منبع الهام گفتمان جهانی حقوق بشر و در رسالهای در باب علل نابرابری ،به اهمیت این میراث کتاب «سیاستنامه» نظامالملک
بینظیر انسانی توجه دارد .اما یکی از بهترین ستایشگران کتاب «نصیحت الملوک» غزالی
قانون اساسی ایلات متحده آمریکاست. خردمندی کوروش بزرگ که فلسفه حق را برای دنیای «گلستان» سعدی
امروز بشارت داد توماس جفرسون از تهیهکنندگان اعلامیه
*دکتر محمود مسائلی بنیانگذار و دبیرکل افتخاری استقلال آمریکا و سومین رئیس جمهور این کشور است. کوروش و فلسفه حق
اندیشکده بینالمللی نظریههای بدیل؛ با مقام مشورتی جفرسون نسخهای از کتاب «آموزش کوروش» نوشته بهترین ارجاع برای دریافت اعماق ژرف مفهوم حقوق
نزد سازمان ملل متحد؛ بنیانگذار و مدیر مرکز مطالعات گزنفون را در نزد خود داشته و خواندن آنرا به اعضای بشر ،به معنی معاصر کلمه ،از همان فرمان کوروش بزرگ
خانواده خود توصیه مینمود .وی متاثر از روش فرمانروایی برای رهایی اسیران و احترام به آزادی عقاید و مذاهب،
عالی حقوق بشر و توسعه دمکراتیک؛ اتاوا؛ کانادا کوروش بر اساس تساهل ،احترام به دیگران ،و شیوه ادراک میشود .هم متون معتبر عهد عتیق که پیشتر توضیح
مدیریت مطلوب بود و همین ویژگیها وی را برانگیخت داده شد ،و هم لوحه معروف منسوب به او ،این واقعیت را
]۱[ Mirrors for Princes تا پیشنویس اساسنامه ویرجینیا برای آزادی مذهبی را آشکار میسازند که کوروش بزرگ یکی از ارکان اصلی تاریخ
]۲[ Saint Augustine, The City of God در سال ۱۷۷۷تهیه کند .این پیشنویس که با همکاری آزادی انسانها از درد و رنج سرکوب بوده است .البته باز
]۳[https://www.britannica.com/art/mir- مدیسون انجام گرفت ،بعدها به سنگ بنای منشور حقوق هم باید یادآوری شود که فرمانروایی کوروش میبایستی به
ror-for-princes عنوان منبع الهام برای حقوق بشر امروزین به حساب آید.
]۵[ Cyrus Cylinder. Livius.org در قانون اساسی در آمریکا تبدیل شد]۶[ . ولی نمیتوان گفت که لوحه بازمانده از کورش کبیر معادل با
]۶[ Richard N. Frye and Afshin Zand )2013-16(. مدیر گالریهای فریر و ساکلر اسمیتسونیان [ ،]۷میگوید: گفتمان حقوقی و نهادینه شده امروزین حقوق بشر است.
Jefferson and Cyrus How the Founding Fathers «آنچه در مورد کوروش شگفتانگیز است ،این است که او اما مناسب است که بخشهایی از لوح را به اختصار اینجا
of America, in Their Own Words, Were In- در دو رکن فرهنگهای غربی ،یعنی سنت یونانی -رومی توضیح داد تا بهتر بتوان این فرضیه را که کوروش بزرگ یکی
spired by Cyrus the Great How the US Consti- و کتاب مقدس ،به عنوان نمونهای از دولتمردی شاهزادهای از منابع الهام برای حقوق بشر بوده اثبات کرد .کل نوشته
tution’s Establishment Clause was Inspired by ظاهر میشود» [ ]۸او افزود نسخهای از کتاب «آموزش
Darius the Great. http://richardfrye.org/files/ کوروش» گزنفون که در این گالری به نمایش گذاشته شده روی لوح را میتوان به ٩بخش تقسیم کرد:
Jefferson_and_Cyrus11.pdf است گواهی بر بیان واقعیت است که جفرسون این کتاب را .١دیکتاتوری پادشاه امپراتوری بابل .فرمانروایی فردی که
]۷[ Smithsonian’s Sackler Gallery نزد خود داشته و آنرا با دقت مطالعه کرده است .این منش هرگز صلاحیت حکمرانی نداشت .او اقدامات شریرانهای را
]۸[http://cyruscylinder2013.com/2013/03/bbc- و سیاستهای خردمندانه کوروش بزرگ بر تدوین اعلامیه
cyrus-cylinder-how-a-persian-monarch-in- در برابر فرمان مردوک انجام داد (جملات یکم تا هشتم)
spired-jefferson/ استقلال آمریکا تاثیرگزار بوده است. .٢خشم مردوک خدای همه خدایان از این امر به خشم
]۹[ Morsink, J. )1999(. The Universal Declara- هری ترومن نیز تحت تاثیر منش اخلاقی و اندیشههای
tion of Human Rights: Origins, Drafting, and انسانی کوروش بزرگ بوده است به گونهای که در سال میآید (جملات نهم تا دهم)
Content. University of Pennsylvania Press ۱۹۵۳و چند ماه پیش از ترک دفتر ریاست جمهوری در .٣پادشاهی دادگر از سوی مردوک انتخاب میشود
