Page 17 - (کیهان لندن - سال چهلم ـ شماره ۴۳۵ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‪‌‌‌‌1‌۷‬شماره‌‪1۹01‬‬
‫جمعه ‪ ۲۷‬اکتبر تا پنجشنبه ‪ ۲‬نوامبر ‪۲0۲۳‬‬

‫دوران رضاشاه اعتراف میکنند‪ .‬موفقیتهای وی بزرگ» مینامید‪ .‬او معتقد نبود که ایران به این تمدن تبدیل شده بود‪ ،‬ارتجاع سرخ نیز خود را به واپسگرایان و‬

‫پس از انقلاب مشروطه در تثبیت نهادهای مدرن کشوری رسیده است بلکه هم در اوج قدرت و هم پس از سقوط ‪ ،‬آزادیستیزان نزدیکتر میدید‪.‬‬

‫و لشکری چیزی نیست که قابل انکار باشد‪ .‬اینهمه در مرتب از آیندهای میگفت که ایرانیان باید به آن برسند‪ .‬از آنها علاوه بر غربستیزی‪ ،‬در یک نکتهی مهم اشتراک‬

‫زمانی بود که اروپای مدرن و متمدن زیر چکمهی فاشیسم همین رو استراتژی دولتهای قبل از انقلاب مشخص بود‪ :‬داشتند‪ :‬هیچکدام ادعای دموکراسی و آزادی بیان و حقوق‬

‫و نازیسم و استالینیسم له میشد‪ .‬در چنین شرایطی و‬

‫در کشاکش جنگ جهانی دوم ولیعهد جوان به پادشاهی‬

‫کشوری با موقعیت استراتژیک رسید تا آن را به سلامت از‬

‫دوران متلاطم عبور دهد‪.‬‬

‫در این میان‪ ،‬یکی از مهمترین رویدادها و دستاوردهای‬

‫دوران رضاشاه اعلام کشف حجاب در ‪ ۱۷‬دی ‪ ۱۳۱۴‬است‬

‫که پاسخی شایسته و بجا به جنبش نوپای زنان و تقاضای‬

‫روشنفکران آن دوران بود‪ .‬کشف حجاب راه پیشرفت را به‬

‫روی نیمهی دیگر جامعه گشود‪.‬‬

‫در اصلاحات بنیادین دوران شاه نیز که خود آن را «انقلاب‬

‫سپید» نامید‪ ،‬حقوق زنان نقش کلیدی بازی میکرد‪ .‬اگر‬

‫رضاشاه با کشف حجاب توانست زنان را از پستوها و‬

‫اندرونیهای قجری بیرون بکشد‪ ،‬اصلاحات پسرش از جمله‬

‫با حق رأی زنان آتش به جان ارتجاع سرخ و سیاه زد!‬

‫هر یک از این دو ارتجاع اما از زوایای متفاوت و گاه‬

‫متضاد با پهلویها و اصلاحات آنها مخالف بودند‪:‬‬

‫ارتجاع سیاه و مذهبیون اساسا با هر نوع آزادی و دانش و‬

‫پیشرفت مخالفاند چه برسد به اینکه به زنان مربوط شود!‬

‫آنها امروز در قرن بیست و یکم نیز اگر میتوانستند زنان را‬

‫در اندرونیها حبس کنند‪ ،‬لحظهای درنگ نمیکردند‪ .‬اما هم‬

‫تاجی که بر سر زنان ایران قرار گرفت‬ ‫پیشینهی پنجاه سال پهلوی و هم تکنولوژی ارتباطات این‬
‫فرصت را برای همیشه از آنها ربود‪.‬‬

‫ارتجاع سرخ اما دانسته یا نادانسته میدیدید که هر آن توسعهی اقتصادی و اجتماعی با گسترش آموزش و پرورش بشر نداشتند و اگر به حکومت شاه تحت چنین عناوینی‬

‫اهدافی که در زمینهی عدالت اجتماعی ادعایش را دارد‪ ،‬همگانی و تدارک زمینههای توسعهی سیاسی‪ .‬و در پیشبرد ایراد میگرفتند‪ ،‬منظورشان چیزی جز «آزادی سرکوبگ ِر»‬

‫با اصلاحات حکومتی و «انقلاب شاه و مردم» در حال این امر‪ ،‬جامعهی زنان و افرادی چون شاهدخت اشرف و خودشان نبود‪.‬‬

‫انجام است‪ :‬اصلاحات ارضی و سهیم شدن کارگران در شهبانو فرح‪ ،‬نقش مؤثر بازی میکردند‪ .‬هر آنچه جمهوری تجربه عینی نیز نشان داد هر جا که ارتجاع سرخ و سیاه به‬

‫سود کارخانجات نه تنها دو طبقهی مورد ادعای آنها را از اسلامی در رابطه با میراث فرهنگی و هنری و اجتماعی هنوز قدرت رسیدند‪ ،‬دیگران را سرکوب و قلع و قمع کردند‪ .‬مبارزه‬

‫آنها با پهلویها تا به امروز نیز به خاطر ترقی و پیشرفت و‬ ‫چنگشان به درمیآورد بلکه حقوق اقلیتهای مذهبی و نتوانسته از بین ببرد‪ ،‬یادگار تلاشهای آنهاست‪.‬‬

‫حق رأی زنان‪ ،‬بخش مهم دیگری از نیروهای اجتماعی مورد عیب و ایرادهای حکومت شاه قطعا در این تلاشها نبود آزادی نیست! وگرنه چه کسی جمهوری اسلامی را به دوران‬

‫بلکه اتفاقا به آن نیروهای اجتماعی بر میگردد که به اشکال پهلوی ترجیح میدهد جز این دو ارتجاع؟!‬ ‫ادعای آنها را از آنان جدا میکرد!‬

‫مردی که تاج سلطنت بر سر زنان ایران نهاد و در ادامه‬ ‫در کنار همه اینها‪ ،‬به راه افتادن سپاهیان دانش و مختلف مانع موفقیت این تلاشها بودند!‬

‫بهداشت و انصاف برای گسترش آموزش همگانی‪ ،‬عرصهی ارتجاع مذهبی که خود را همواره یکی از ستونهای قدرت خدمات پدرش‪ ،‬تلاش کرد با «انقلاب سپید» راه کشورش را‬

‫سیاسی میدانست‪ ،‬میدید که در حال ساقط شدن است‪ .‬به سوی تمدن بزرگ بگشاید و زنی که در تلاش برای حقوق‬ ‫تحمیق مردم را بر هر دو ارتجاع تنگ میکرد‪.‬‬

‫این‪ ،‬همان بستر آیندهای بود که شاه فقید آن را «تمدن در جهان دوقطبی که در آن غرب به نماد پیشرفت و آزادی زنان همواره از سوی فرهنگ مردسالار و مذهبیون سنتی‬

‫مورد حملههای رکیک قرار میگرفت‪ ،‬همان زمان هم قابل‬

‫بخشایش نبودند چه برسد به اینکه ارتجاع سرخ و سیاه در‬

‫اتحادی شوم به قدرت نیز رسیده باشند!‬

‫در چهل سال گذشته یکی از بزرگترین سرمایهگذاریهای‬

‫جمهوری اسلامی روی تبلیغات و تحریف تاریخ و‬

‫بازنویسی آن صورت گرفت‪ .‬نتیجه؟! نور به قبرش بباره!‪،‬‬

‫خدا بیامرزدش!‪ ،‬رضاشاه روحت شاد!‪ ،‬کشور که شاه نداره‪،‬‬

‫حساب کتاب نداره!‪ ،‬ای شاه ایران‪ ،‬برگرد به ایران! و…‬

‫این روزها‪ ،‬در صدسالگی دوقلوهای پهلوی‪ ،‬مردم ایران‬

‫با شعارهای خود بیش از پیش نشان میدهند که هرگز‬

‫جمهوری اسلامی را هضم نکردهاند و از هر فرصتی برای‬

‫دفع آن تلاش میکنند‪.‬‬

‫شاید دست سرنوشت بود که یک خواهر و برادر‪ ،‬یک زن‬

‫و مرد‪ُ ،‬مهر تلاشهای خود را چنان بر مسیر تاریخ ایران به‬
‫سوی آینده بکوبند که هیچ تحریف و مغزشویی و سرکوبی‬

‫نه تنها قادر به محو آن نباشد بلکه استراتژی رسیدن به‬

‫«تمدن بزرگ» در مقابله با سیاهچالهی جمهوری اسلامی‪ ،‬بار‬

‫دیگر در دستور کار ایرانیان قرار گیرد‪.‬‬

‫*این مطلب نخستین بار در کیهان لندن شماره ‪۲۳۴‬؛ ‪ ۴‬آبان‬ ‫شاهدخت اشرف پهلوی در حال نصب مدال بر سینه محمدرضا شاه پهلوی‬
‫‪ ۱۳۹۸‬منتشر شد‪.‬‬